του Jafar Panahi
offside1.jpg

Στο Ιράν έως πρόσφατα η παρακολούθηση ποδοσφαιρικών αγώνων από γυναίκες απαγορευόταν. Λόγω των αυστηρών απαγορεύσεων που έχει θεσπίσει το ιερατείο και οι οποίες βασίζονται στην αντίληψη του Ισλάμ για τη γυναίκα, οι γυναίκες δεν μπορούν μπουν σ’ ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο –μπορούν μόνο να δουν τον αγώνα από την τηλεόραση. Η απαγόρευση αυτή είναι τόσο παράλογη και απαρχαιωμένη αφού την ίδια στιγμή, όπως ακούγεται και στην ταινία, στις γυναίκες «επιτρέπονται να πάνε κινηματογράφο και μάλιστα να κάθονται μέσα στο σκοτάδι δίπλα σε άνδρες».
Η ταινία του Jafar Panahi αφηγείται την ιστορία μιας γυναίκας που αποφασίζει να αψηφήσει την απαγόρευση και να δει ένα ποδοσφαιρικό αγώνα. Είναι ένας σημαντικός αγώνας που διεξήχθη το 2005 για την πρόκριση στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2006 μεταξύ των εθνικών ομάδων του Ιράν και του Μπαχρέιν. Η ηρωίδα μεταμφιέζεται σε άνδρα και μπαίνει στο γήπεδο. Όμως η μεταμφίεση της δεν είναι επιτυχής και η νεαρή κοπέλα συλλαμβάνεται. Σε λίγο η ηρωίδα θα ανακαλύψει ότι δεν είναι η μοναδική γυναίκα που ήθελε να παρακολουθήσει τον αγώνα...
offside2.jpg
Ο Jafar Panahi είναι ένας σκηνοθέτης που και στο παρελθόν έχει επικεντρώσει την προσοχή του σε γυναικεία πρόσωπα που ζουν σε συνθήκες καταπίεσης -όπως συμβαίνει και με την ταινία Ο Κύκλος. Εδώ όμως επιλέγει τους κωμικούς τόνους, αν και το πλαίσιο της ταινίας εξακολουθεί να είναι όπως και στις προηγούμενες του σκηνοθέτη ταινίες νεορεαλιστικό. Το τοπίο των αντιθέσεων σ’ αυτήν την ταινία είναι πολύ πιο περίπλοκο και ενδιαφέρον, αφού κεντρική θέση κατέχει η αντίθεση ανάμεσα στους επαρχιώτες στρατιώτες και στις νεαρές γυναίκες από την πρωτεύουσα που παραβιάζουν τους ηθικούς κανόνες.
Σε μια συνέντευξη του ο Jafar Panahi εξηγεί με ποιόν τρόπο η πραγματικότητα καθορίζει την ανάπτυξη της ταινίας. «Αν το Ιράν είχε χάσει τον αγώνα με τον Μπαχρέιν δεν θα είχα ολοκληρώσει την ταινία», επισημαίνει. Ο λόγος είναι ότι αυτή η διάχυτη ευφορία της νίκης ήταν αναγκαία για την δραματική πλοκή. Είναι ακριβώς αυτοί οι πανηγυρισμοί για τη νίκη που κάνουν το χαπι έντ της ταινίας να δείχνει εφικτό.
Εν τω μεταξύ σε μια εξέλιξη η οποία προκλήθηκε από την επιτυχία της ταινίας –κέρδισε την Αργυρή Άρκτο στο φεστιβάλ Βερολίνου 2006- η ιρανική κυβέρνηση ανέστειλε την απαγόρευση. Ορισμένες φορές ο κινηματογράφος μπορεί να αλλάξει στα αλήθεια τον κόσμο.