(Μακριά)
του Nuri Bilge Ceylan
ceylan4.jpg

Χρονικό μιας συγκατοίκησης είναι εκ πρώτης όψεως αυτή η βραβευμένη στις Κάννες ταινία από την Τουρκία.
Ο Yusuf έχει μόλις φθάσει στην Κωνσταντινούπολη, προερχόμενος από την επαρχία. Το εργοστάσιο όπου δούλευε έκλεισε και απολυμένος αναζητά την τύχη του στην μεγάλη πόλη. Βρίσκει κατάλυμα στο σπίτι ενός συγγενή του, του Mahmut, ενός φωτογράφου που ζει μόνος του. Στην αρχή η συγκατοίκηση τους μοιάζει ανέφελη: ο Yusuf περιφέρεται στο λιμάνι αναζητώντας εργασία στα πλοία, ο Mahmut συνεχίζει, με λίγες προσαρμογές λόγω του φιλοξενουμένου, την ζωή του. Ο Yusuf συχνά περιπλανάται άσκοπα στην πόλη, ενώ ταξιδεύουν μαζί στην Ανατολία για να βγάλει ο Mahmut φωτογραφίες. Όμως γρήγορα η μεταξύ τους σχέση θα γνωρίσει τα πρώτα δείγματα φθοράς. Ο Mahmut θα επιτεθεί στον φιλοξενούμενο του κατηγορώντας τον ότι δεν ενδιαφέρεται σοβαρά να βρει εργασία του. Ο Yusuf, προσβεβλημένος από την απαξιωτική επίθεση του Mahmut, θα φύγει από το σπίτι.
Τρίτη ταινία του γνωστού μας από προηγούμενα φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Nuri Bilge Ceylan, η ταινία είναι μια περιπλάνηση, υπό το φως του κρύου ήλιου του χειμώνα, στις οδούς της μοναξιάς και της αποξένωσης. Η απουσία επικοινωνίας, οι κατεστραμμένες σχέσεις που ρίχνουν βαριά την σκιά τους, η μοναξιά, η αποξένωση, η μελαγχολία της ύπαρξης, τα συναισθήματα που δεν μπορούν να εκφραστούν, η δύσκολη (συναισθηματική) ζωή: όλα αυτά ορίζουν τον πυρήνα της πλοκής.
Η δραματική πλοκή οργανώνεται με κέντρο δύο πόλους: το μέσα - το σπίτι (μια φυλακή ή ένα προστατευόμενο κουβούκλιο) και το έξω (η υπεροχή χιονισμένη Κωνσταντινούπολη). Ο Yusuf είναι ένας τυπικός μπωντλερικός "flaneur", περιφερόμενος άσκοπα στην πόλη συνειδητοποιεί την μηδαμινότητα της παρουσίας του: δεν υπάρχει κάποιο πρόσωπο -άνδρας ή γυναίκα- για να του επιστρέψει το βλέμμα του. Ο παρείσακτος, που εισβάλλει στο οργανωμένο και τακτοποιημένο περιβάλλον, Yusuf, είναι ουσιαστικά ένας προβοκάτορας: βυθίζει τον ήρωα (και μαζί του και τον θεατή), στην περίπτωση μας τον Mahmut, σε μια μελαγχολική ενατένιση της ύπαρξης, τον φέρνει αντιμέτωπο με την κενότητα της αστικής ζωής. Οι ήχοι του περιβάλλοντος, υπερτονισμένοι, υπογραμμίζουν διαρκώς την καθοριστική επίδραση του αστικού περιβάλλοντος πάνω στα δύο πρόσωπα.

Δ.Μ.