της Mira Nair

Η Mira Nair είναι μια σκηνοθέτις σύνδεσμoς: ανάμεσα σε μια τοπική βιομηχανία (Bollywood) και το δυτικό κοινό. Το ανάλογο για την Ινδία, του Ang Lee.
Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Νέου Δελχί και στο Χάρβαρντ. Είναι καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Columbia.
Οι ταινίες της γεμάτες ενέργεια και συναίσθημα, πολύχρωμες και πολυποίκιλες, απεικονίζουν το χάος μιας μεγαλούπολης του τρίτου κόσμου (Salaam Bombay!) ή το πάθος για την ζωή σ' όλες τις εκφάνσεις του: Παράδοση και μοντερνισμός, έρωτας και σεξουαλικότητα (Kama Sutra), οι οικογενειακοί δεσμοί και οι διαφυλετικές σχέσεις (Perez Family, Mississippi Masala).
Με την βραβευμένη στην Βενετία, Monsoon Wedding (Ο γάμος των μουσώνων), επιστρέφει στις ρίζες της: κινηματογραφεί τα παρασκήνια ενός παραδοσιακού γάμου. Εδώ οι αναφορές στον Robert Altman συναντούν τις επιρροές από τα μιούζικαλ του Bollywood και οι εικόνες χρωματίζονται από πάθος, χιούμορ και συναίσθημα. Τα γυρίσματα ήταν μια οικογενειακή υπόθεση: φίλοι και συγγενείς συμμετείχαν. Σκόπευε να γυρίσει την ταινία με ψηφιακές κάμερες και να την διανείμει μέσω Internet. Τελικά χρησιμοποίησε τα 16mm, κάτι που δίνει στην σκηνοθεσία ευκινησία και ρευστότητα. "Θα θεωρούσα ως μέγιστη φιλοφρόνηση να έρθει ένας φίλος και να μου πει: "Ε! Η ταινία είναι σαν τον γάμο μου"", δηλώνει για το τελικό αποτέλεσμα, αποκαλύπτοντας παράλληλα και τις προθέσεις της.
Στην συνέχεια περιγράφει τις περιπέτειες της δημιουργίας για την ταινία της.
Δ.Μ.

ΕΝΑΣ ΓΑΜΟΣ
Η Ινδία έχει ένα δισεκατομμύριο κατοίκους και πολλές διαφορετικές κοινότητες. Η κοινότητα των Punjabi είναι γνωστή για την τεράστια διάθεσή της για ζωή. Και επίσης είμαστε γνωστοί σαν "έξω καρδιά" και ανυπόκριτοι άνθρωποι. Γεμάτοι ζωντάνια. Ένα ανέκδοτο λεει ότι ένας Punjabi πρώτα σε αγκαλιάζει και μετά μαθαίνει το ονομάσου. Και ο γάμος είναι η τελετή όπου ο καλύτερος εαυτός σου παρουσιάζεται. Είναι σίγουρα η στιγμή όπου μπορείς να συλλάβεις αυτό που αποκαλούμε "musti", αυτή τη παραζάλη, το μεθύσι για ζωή. Αν δεν το συνελάμβανα αυτό, αν δεν το απεικόνιζα τότε η ταινία θα είχε αποτύχει ολοκληρωτικά.

Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ
Ήταν σαν να καθόμουν να γευματίσω με φίλους και συγγενείς. Όταν έκανα το μοντάζ και σερνόμουν μέσα στην χιονισμένη Νέα Υόρκη, έλεγα από μέσα μου: "τουλάχιστον πάω στο σπίτι μου για τις επόμενες 10 ώρες". Όλη μου η οικογένεια παίζει στην ταινία. Αν και όλοι δεν ήταν τόσο τυχεροί ώστε να έχουν ρόλους με λόγια. Η ταινία είναι πολύ αληθινή.

ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
Αρκετοί από τους ηθοποιούς δεν είχαν παίξει ποτέ: έτσι γι' αυτούς όλα ήταν κάτι καινούριο. Αισθάνθηκα ότι η ρευστότητα θα μπορούσε να λειτουργήσει με τους πολλούς κόσμους που παρουσιάζονται στην ταινία Monsoon Wedding. Από κει προέρχεται η φορητή κάμερα. Η ιδέα για την χρησιμοποίηση της αποσκοπούσε στο να   δημιουργηθεί ένα είδος αμεσότητας με το κοινό, να αισθανθεί ο θεατής ότι κάθεται στο ίδιο γαμήλιο γεύμα μαζί με τους ηθοποιούς. Κάναμε πρόβες με τους ηθοποιούς επί δύο εβδομάδες. Έπρεπε να είμαστε πολύ οργανωμένοι: κάναμε 2 με 3 σκηνές την ημέρα. Ορισμένες φορές αυτοσχεδιάζαμε, κυρίως στις πρόβες και έτσι ενσωματώσαμε το αποτέλεσμα.

ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΚΑΙ ΑΤΥΧΙΕΣ
300 λεπτά κινηματογραφημένου υλικού χάθηκαν (σ' ένα ατύχημα). 300 λεπτά σημαίνει πέντε ημέρες γυρισμάτων, πάνω από πέντε μέρες σε γυρίσματα που συνολικά διήρκεσαν 30 μέρες. Αυτό είναι το 1/6 του συνολικού μας χρόνου. Η μια σκηνή που χάσαμε ήταν αυτή με τον χορό. Την αποκαταστήσαμε με ψηφιακά μέσα και μ' ένα τρομακτικό κόστος για την ασφαλιστική εταιρεία. Έτσι τώρα φαίνεται εντάξει.
Οι άλλες τρεις σκηνές που χάθηκαν ήταν φθηνότερες και έγιναν ξανά. Τις γυρίσαμε πάλι, 3 μήνες μετά, κατά την διάρκεια του μοντάζ. Όταν το κάνεις αυτό τότε ξέρεις στα αλήθεια τί χρειάζεται η ταινία: έτσι βάλαμε βροχή σε κάθε μια από αυτές τις τρεις σκηνές. Τότε είχαμε αρκετά χρήματα για να αγοράσουμε βροχή. Την αγοράζεις με το βυτίο, μαζί με μια ομάδα εργατών που κρατούσαν τα λάστιχα. Η όλη διαδικασία ήταν μια "επιστροφή στα βασικά", από εκεί απ' όπου προέρχομαι.

ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Ήταν σημαντικό για μένα να δείξω μαζί με την ανώτερη μεσοαστική τάξη (η οποία είναι η τάξη από την οποία προέρχομαι) την ζωή της εργατικής τάξης. Είναι τρομερό και συνάμα αληθινό το ότι έχουμε χιλιάδες ανθρώπους που μας υπηρετούν: όλοι έχουν μια ζωή, όλοι έχουν μια ιστορία.
Είναι ο καιρός οι δυτικοί θεατές να διδαχθούν την πολυπλοκότητα της χώρας μας….
Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες που ζουν έτσι. Υπάρχει ένα περίεργο είδος ιμπεριαλιστικής επιθυμίας στο εξωτερικό: να βλέπουν την Ινδία από την οπτική της φτώχειας. Φυσικά και υπάρχουν ιστορίες για να διηγηθούμε σχετικά με την ανέχεια. Όμως είναι ο καιρός ο κόσμος να εκτεθεί σ' όλες τις όψεις της ινδικής κοινωνίας.

ΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ
Οι ταινίες μου πάντοτε καταλήγουν να είναι πολύ δύσκολες. Στην ταινία μου Kama Sutra θυμάμαι χρησιμοποιούσαμε 80 ελέφαντες, είμαστε μούσκεμα στο ιδρώτα, στον ήλιο. Το συνεργείο παραπονιόταν και εγώ τους έλεγα: "Ακούστε, η επόμενη ταινία θα είναι στο Παρίσι σ' ένα δωμάτιο με δύο άτομα". Κάθε φορά που ξεκινάω μία ταινία λεω ότι θα είναι απλή. Κάθε φορά καταλήγω μ' αυτό το τσίρκο…..

[αποσπάσματα από συνεντεύξεις της Mira Nair στο site του London Film Festival, BBC και εφημερίδα Guardian]