του Zacharias Kunuk
Το Atanarjuat/ Παγωμένος δρομέας είναι μια οικουμενική ιστορία με συναισθήματα που μπορούν να κατανοήσουν όλοι οι άνθρωποι. Είναι επίσης μια καθαρόαιμη Ινουίτ ιστορία: μια ιστορία που την ακούγαμε από παιδιά. Δείχνει το πώς ζούσαν οι Ινουί εδώ και εκατοντάδες χρόνια και ποια ήταν τα προβλήματα τους, αρχίζοντας από τα προβλήματα γάμου. Τι συμβαίνει όταν μια γυναίκα είναι ταγμένη σ' ένα άντρα, αλλά σπάει το ταμπού και παντρεύεται κάποιον άλλο. Δείχνουμε το πώς ντύνονταν οι πρόγονοι μας, τα πως καθοδηγούσαν τα σκυλιά τους, πως συζητούσαν και γελούσαν, και πως περνούσαν τις δύσκολες καταστάσεις -πως δηλαδή αντιμετώπιζαν το κακό. Έπρεπε να τα βγάλουν πέρα πάση θυσία. Αυτή είναι η ιστορία που παραδίδουμε στους άλλους, ακριβώς με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο έχει παραδοθεί σε μας.
Zacharias Kunuk, σκηνοθέτης της ταινίας
Το Κακό με την μορφή ενός άγνωστου σαμάνου διχάζει μια μικρή κοινότητα Ινουί διαταράσσοντας την ισορροπία και το πνεύμα της. Είκοσι χρόνια αργότερα, δύο αδέλφια προκαλούν το κακό: Ο Amaqjuaq, ο Δυνατός, και ο Atanarjuat, ο Γρήγορος. O Atanarjuat, ο δρομέας, είναι ερωτευμένος με την όμορφη Atuat. Mα ενώ κι εκείνη τον αγαπάει, δυστυχώς είναι λογοδοσμένη στον Oki, τον φανφαρόνο και ψευτοπαλικαρά γιο του αρχηγού των νομάδων. Όταν ο Atanarjuat επιμένει, καταλήγει να εναντιωθεί στα απαράβατα έθιμα της μικρής κοινωνίας. O Oki αποφασίζει να εκδικηθεί.
Mε ηθοποιούς και συνεργείο σχεδόν εξ ολοκλήρου Ίνουιτ, όπως λέγονται πια σήμερα οι Eσκιμώοι, το Atanarjuat είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία που γυρίζεται στη γλώσσα των Ίνουιτ, την Iνούκτιτουτ. Tα γυρίσματα έγιναν στο νησί Mπάφιν της καναδικής Aρκτικής, με σκηνικά και κοστούμια φτιαγμένα από τοπικούς χειροτέχνες. Στη συγγραφή του σεναρίου συνεργάστηκαν ως σύμβουλοι γέροντες Ίνουιτ, ώστε να εξασφαλιστεί η πολιτισμική ακρίβεια. 
Η αφηγηματική παράδοση των Ινουίτ είναι μια από τις παλιές μορφές τέχνης του κόσμου. 4000 χρόνια οι Ινουίτ μεταδίδουν όλες τους τις γνώσεις, τις αξίες, την φιλοσοφία και την κουλτούρα από γενιά σε γενιά δίχως γραπτή γλώσσα. Για να διατηρούν αμείωτη την προσοχή των ακροατών οι ιστορίες είναι απολαυστικές και γεμάτες δράση, ενσωματώνοντας περίπλοκες πολιτισμικές πληροφορίες κρυμμένες σε δεκάδες στρώματα ερμηνειών.
Ο Nigel Andrews αναφέρει σε κριτική του στους Financial Times: "Οι τοποθεσίες είναι άγριες και πανέμορφες. Οι κινήσεις της κάμερας είναι καταπληκτικές. Οι ερμηνείες έχουν μια απλή δύναμη που σε χτυπάει ανάμεσα στα μάτια ακριβώς όπως ένα βέλος"
Ενώ ο Piers Handling γράφει στον κατάλογο του Φεστιβάλ Τορόντο: "Η φωτογραφία του Norman Cohn αιχμαλωτίζει τον ατελείωτο ουρανό, το μοναδικό αρκτικό φως και την αστραφτερή παγωμένη θάλασσα, την τούνδρα και τις βραχώδεις εκτάσεις με λιτό και πανέμορφο τρόπο. Όσο για την ίδια την ιστορία είναι συγκλονιστική, ένα παραμύθι για το άτομο και την κοινότητα μέσα στην οποία πρέπει να ζήσει. Δίνει μαθήματα σε όλους μας".
Ο Zacharias Kunuk γεννήθηκε το 1957 και έζησε νομαδική ζωή μέχρι τα εννιά του, όταν η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στο Iγκλούλικ του νησιού Μπάφιν. Tο 1981, κι ενώ ήταν ήδη διάσημος λαξευτής, πούλησε τρία γλυπτά στο Mόντρεαλ κι έφερε στην πόλη του, όπου δεν υπήρχε ακόμα τηλεόραση, την πρώτη βιντεοκάμερα.Έχει γυρίσει αρκετές ταινίες μικρού μήκους και ντοκιμαντέρ που έχουν προβληθεί σε πολλά φεστιβάλ. Το Atanarjuat είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του και βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Καννών 2001.
(το κείμενο βασίζεται σε στοιχεία που έχουν αντληθεί απο δελτίο τύπου του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, 2001)
