(Κορώνα- γράμματα)
του Uğur Yücel

1999. Τουρκία. Νοτιανατολικά σύνορα. Το κουρδικό αντάρτικο, ένας πόλεμος χαμηλή έντασης, είναι σε έξαρση. Μια ομάδα στρατιωτών κατευθύνονται προς τη περιοχή των συγκρούσεων, για μια εκκαθαριστική επιχείρηση. Λίγο αργότερα ένας αλλόφρων στρατιώτης τρέχει προς το ναρκοπέδιο. Ένας από τους συναδέλφους του τρέχει από πίσω του για να τον προστατεύσει. Λίγους μήνες μετά, παρακολουθούμε τον ένα από τους δύο στρατιώτες να έχει επιστρέψει στη πατρίδα του ένα ορεινό χωριό της Καππαδοκίας: είναι Ridvan «ο διάβολος», ταλαντούχος ποδοσφαιριστής πριν παρουσιαστεί στο στρατό. Τώρα όμως έχει χάσει το πόδι του λόγω της νάρκης και αντιμετωπίζει πρόβλημα προσαρμογής στην πολιτική ζωή. Η αρραβωνιαστικιά του είναι διστακτική και αμήχανη για την εξέλιξη της σχέσης τους. Οι μνήμες από το τραγικό περιστατικό επανέρχονται συνοδευόμενες όμως από την ανάμνηση της πρώτης αγαπημένης μια συμμαθήτρια τους κουρδικής καταγωγής. Λίγους μήνες παρακολουθούμε τη ζωή του άλλου στρατιώτη: είναι ο Cevher, «το φάντασμα». Ζει στην Κωνσταντινούπολη μια άστατη ζωή: ναρκωτικά, γυναίκες και οι αναμνήσεις του πολέμου. Έχει χάσει την ακοή του από το ένα του το αφτί και προσπαθεί να ανοίξει. Ένα κυλικείο σ’ ένα σιδηροδρομικό σταθμό. Όμως ο μεγάλος σεισμός, που θα συνταράξει την περιοχή του Μαρμαρά, θα αλλάξει την ζωή του. Στον διαμένοντα στη περιοχή τραυματισμένο πατέρα δεν θα τρέξει για βοήθεια μόνο ο ίδιος αλλά και ένας νεαρός άνδρας από την Ελλάδα: είναι ο ετεροθαλής αδελφός του ο οποίος έχει έρθει με την ελληνίδα μητέρα του για να συμπαρασταθούν στις δύσκολες ώρες του πατέρα του.
Η ταινία είναι μια εξαιρετικά τολμηρή απόπειρα για να προσεγγισθούν κάποιες κρυφές και «απαγορευμένες» όψεις της τουρκικής κοινωνίας. Από τη μια πλευρά υπάρχει το κουρδικό πρόβλημα μια διαρκώς ανοιχτή πληγή και από την άλλη υπάρχει το ζήτημα των σχέσεων με την Ελλάδα. Ένα ζήτημα που τέθηκε στο κέντρο της προσοχής όλων λόγω της βοήθειας, που πρόσφερε η Ελλάδα την περίοδο του μεγάλου σεισμού. Το κεντρικό ζήτημα της ταινίας είναι η σχέση με τον Άλλο (είτε αυτός είναι κουρδικής καταγωγής είτε ελληνικής). Οι δύο κεντρικοί χαρακτήρες δείχνουν ως τυπικοί εκπρόσωποι της κοινής γνώμης. Οι αντιφάσεις της ζωής τους, οι εσωτερικές του συγκρούσεις αποτελούν μια αμφισβήτηση του κυρίαρχου πολιτικού λόγου που προκρίνει το εθνικιστικό μίσος. Ο σκηνοθέτης προτείνει στον θεατή ένα λόγο συναισθηματικό, που βασίζεται στη κοινή εμπειρία της συμβίωσης και στη κατανόηση. Στη ταινία αυτό εξάλλου είναι και το ζητούμενο για τους δύο ήρωες.
Ο Uğur Yücel δηλώνει σχετικά με την ταινία: «Η ταινία διαδραματίζεται μέσα από τρεις διαφορετικές οπτικές και σε τρεις διαφορετικές πολιτισμικές ατμόσφαιρες. Ξεχωριστοί κόσμοι δημιουργήθηκαν, που θα επέτρεπαν το κοινό να αισθανθεί τις εθνικές και κοινωνικές αξίες, αυτών των ατμοσφαιρών. Δεν παρατήρησα αυτούς τους κόσμους με τον κλασικό τρόπο του σύγχρονου κινηματογράφου. Δεν θέλω οι θεατές να επιστρέψουν αμέσως στη ζωή τους μόλις έχουν δει την ταινία. Θέλω να τους ενοχλήσω, να τους αφήσω ένα σημάδι, να αφήσω ένα βουβό αντίκτυπο πάνω τους. Ήθελα να κινηματογραφήσω την προσωπική μου οπτική χωρίς να πιεστώ για να είναι αυτή κάτι καινούργιο και διαφορετικό. Υπάρχει κάτι νέο εκεί έξω; Το ελπίζω. Διαφορετικά είναι ενοχλητικό για μένα να επαναλαμβάνω διαρκώς το ίδια.
Για την υποκριτική των ηθοποιών ψάξαμε για κάτι που να’ ναι φυσικό. Χτύπησα πόρτες στην Καππαδοκία, τη Goreme, ρωτώντας αν θέλαμε να παίξουν ένα ρόλο στην ταινία μας. Η Sultan, που υποδύεται το ρόλο της μητέρας του Ridvan, του «διαβόλου», ποτέ δεν είχε βρεθεί σε κινηματογράφο στη ζωή της. Ήρθε στο πλατό, έκανε πρόβες για το ρόλους της και μπήκε μαζί μας σ’ ένα νέο κόσμο.
Οι ιστορίες μου είναι ολοκληρωτικά μυθοπλασίες. Αν και πάντα στόχευα για μια αίσθηση ρεαλισμού, δημιούργησα, για την ταινία, αληθινές ζωές στην Ανατολία και την Κωνσταντινούπολη. Μέσα από την κάμερα παρατηρούμε αυτές τις ζωές. Ήθελα να κάνω την μουσική αυτών των τόπων ταινία.
Μετατρέποντας το ανεξάρτητο εσωτερικό μου κόσμο σε μια κινηματογραφική παραγωγή, χωρίς να προσπαθήσω να δείχνει συμπαθητικό στον οποιοδήποτε… Ένας προσωπικός ανατολίτικος κόσμος. Αυτό είναι».
Yazı tura (Toss Up/ Κορώνα - γράμματα), Uğur Yücel, 2005, 102’
Δ.Μ.