(Απεργία)
του Sergei Eisenstein
stachka.jpg

Η ταινία αυτή, η οποία αφηγείται την ιστορία μιας απεργίας το 1912 που πνίγηκε στο αίμα από την τσαρική αστυνομία, θεωρείται όχι μόνο το πρώτο αριστούργημα του Σεργκέι Αϊζενστάιν, αλλά και η πρώτη επαναστατική ταινία του σοβιετικού κινηματογράφου. Η βασική της καινοτομία είναι η κατάργηση του ατομικού ήρωα και η αντικατάστασή του από την εικόνα της μάζας, με τη μορφή του συλλογικού επαναστατικού υποκειμένου που αλλάζει την ιστορική ροή. Λέει ο σκηνοθέτης: «Μεταφέραμε στην οθόνη τη συλλογική και μαζική δράση, σε αντίθεση με τον ατομικισμό και τα δράματα του αστικού σινεμά. Απορρίπτοντας την ατομιστική αντίληψη του αστικού ήρωα, οι ταινίες αυτής της περιόδου έκαναν μια ρηξικέλευθη στροφή, προβάλλοντας σαν ήρωα τις μάζες. Έπρεπε να βρούμε τρόπο να δώσουμε μορφή στην έννοια της συλλογικότητας». Οι φορμαλιστικές αναζητήσεις, οι αισθητικοί πειραματισμοί και οι επαναστατικές θεωρίες του Αϊζενστάιν για το μοντάζ εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά στην Απεργία, για την οποία ειπώθηκε πως ήταν ένα «πραγματικό πειραματικό εργαστήριο». Εν προκειμένω, πρόκειται για το περίφημο μοντάζ των εντυπώσεων, μια θεωρία που προκάλεσε σεισμό στη μέχρι τότε επικρατούσα κινηματογραφική αντίληψη: οι εικόνες που αντιπαρατίθενται, συχνά είναι ανεξάρτητες από τη δράση και η αλληλουχία τους στη φιλμική ροή προκαλεί στο θεατή ένα συγκινησιακό και πολιτισμικό σοκ, καθώς το όποιο νόημα προκύπτει όχι από τη σύνδεση και τη λογική αλληλουχία, αλλά από την σύγκρουση μεταξύ τους. Η Απεργία είναι γεμάτη από ανάλογες οπτικές συγκρούσεις και μεταφορές, με αποκορύφωμα την τελική σεκάνς της σφαγής των απεργών, που αντιπαραβάλλεται με τις εικόνες από ένα σφαγείο. Ταινία με μεγάλη επίδραση στο σοβιετικό κινηματογράφο της εποχής, η Απεργία παραμένει μέχρι και σήμερα συγκλονιστική, σχεδόν ισάξια του Θωρηκτού Ποτέμκιν και θεωρείται ένα από τα αδιαφιλονίκητα αριστουργήματα της ρωσικής κινηματογραφικής πρωτοπορίας.
Με τους:    Grigori Aleksandrov, Maksim Shtraukh, Mikhail Gomorov

(δελτίο τύπου Ταινιοθήκης Θεσσαλονίκης)