του Θόδωρου Σούμα
b_505X0_505X0_16777215_00_images_2021_breillat-akerman.jpg

2001. Δύο σκηνοθέτιδες συναντιούνται στα πλαίσια μιας κοινής διάλεξης.
Δυο ταλαντούχες, καταραμένες, βασανισμένες, ερωτικές και ευφάνταστες, γαλλόφωνες σκηνοθέτιδες... Δυο σκηνοθέτιδες που έχουν κάνει μερικά πολύ ερωτικά και τολμηρά φιλμ, η Κατρίν Μπρεγιά/ Catherine Breillat συνεχόμενα και πολύ περισσότερα. Η Γαλλίδα Κατρίν Μπρεγιά έπαθε ένα εγκεφαλικό το 2006, έγινε ημιπληγική και μετά ερωτεύτηκε και τα έφτιαξε με έναν απατεώνα που της έκλεψε όλα τα χρήματα (του δάνεισε μεγάλα ποσά και της τα έφαγε, η ίδια είπε πως της προσέφερε όμως έρωτα όταν ήταν άρρωστη). Σκηνοθέτησε αυτή την ιστορία στην τελευταία ταινία της Abus de faiblesse (μετάφραση Κατάχρηση αδυναμίας) του 2013, με την Ιζαμπέλ Ιπέρ στον κεντρικό γυναικείο ρόλο. Έπλασε ερωτομανείς, τολμηρές, πανσεξουαλίστριες ηρωίδες/χαρακτήρες, σε μυθοπλασίες ερωτικές, ενίοτε κάπως ωμής και στιβαρής, νατουραλιστικής φτιαξιάς, ενίοτε πιο στυλιζαρισμένης. Όλα σε ένα δικό της, προσωπικό, αλλόκοτο, προσωπικό κινηματογραφικό στυλ. H Κατρίν Μπρεγιά είναι ειδικευμένη στο θέμα της γυναικείας σεξουαλικότητας, των ιδιαιτεροτήτων των γυναικείων πόθων και των παθιασμένων αναζητήσεών τους, ζωγραφισμένων με ένταση, αδρότητα, πρόκληση και ερωτική διέγερση έναντι των γυναικών και των ανδρών θεατών. Πετυχημένα φιλμ της που ξεχώρισαν για τον ερωτισμό και τη αισθηματική δύναμή τους ήταν τα Une vieille maîtresse, του 2007, με την Άρια Αρζέντο, Anatomie de l'enfer (2002), Brève Traversée (2001), Sex is comedy (2001), À ma soeur! (2000), το εκρηκτικό Romance (1999), Parfait amour (1996), Sale comme un ange (1991), 36 fillette (1986), Tapage nocturne (1979) με ηθοποιό την αδελφή της Μαρί-Ελέν Μπρεγιά και η πρώτη μεγάλου μήκους της Une vraie jeune fille, του 1976, όλες ερωτικής θεματογραφίας.
Στην Ελλάδα έχουν παιχτεί τα φιλμ της Ένα αληθινό θηλυκό (1976), Ρομάντζο (1999), Σύντομο πέρασμα (2001), Sex is comedy (2002), κ.α. ταινίες με βασικό θεματικό μοτίβο τον έρωτα και τις σχέσεις. Nα σημειώσουμε πως έχει κατηγορηθεί, άδικα και πουριτανικά, για πορνογραφικό σινεμά... Η Μπρεγιά υπήρξε επίσης συγγραφέας από νέα, και ενδιαφέρουσα σεναριογράφος , σε ταινίες του Πιαλά, της Καβάνι, του Μπελόκιο, του Ζακ Μπαρατιέ, του Ντέιβιντ Χάμιλτον κ.α.
Η εβραιοβελγίδα Ακερμάν/Chantal Akerman, υπήρξε ένα μεγάλο σκηνοθετικό ταλέντο και μια από τις σημαντικές μορφές του μοντέρνου σινεμά από τη δεκαετία του 1970 και έπειτα, ανέπτυξε την προβληματική της γύρω από τη γυναικεία ταυτότητα και σεξουαλικότητα. Υπήρξε εφευρετική, πρωτοπόρα και ανανεωτική αναφορικά με τις φιλμικές φόρμες· ήταν λεσβία και μας παρουσίασε την ψυχοσεξουαλική ταυτότητά της και την ομοφυλοφιλία της, έμπρακτα κι εμφανέστατα, με μια τολμηρή ερωτικοσεξουαλική σκηνή, στο αυτοβιογραφικό Je, tu, il, elle (1974)· υπήρξε διπολική και η κατάθλιψή της χειροτέρεψε ώσπου αυτοκτόνησε στα 65 της, αφού πέθανε η μητέρα της με την οποία ήταν πολύ συνδεδεμένη (που είχε γλυτώσει από το Άουσβιτς). Θα μπορούσε να δώσει πολλά ακόμη...
 Η Άκερμαν έφτιαξε ένα σινεμά ποιητικό και συνάμα διαφορετικό, εναλλακτικό, που ανήκε στην αισθητική πρωτοπορία, μινιμαλιστικό στη φόρμα (βλέπε το σημαντικό Jeanne Dielman, 23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles, γυρισμένο το 1975), με στοιχεία ταινιών περιπλάνησης (και αλληλεπιδράσεις με τον Βέντερς και επιρροές προς αρκετούς κατοπινούς σκηνοθέτες). Το σινεμά της ήταν ευαίσθητο και ταυτόχρονα υπαρξιστικών διερευνήσεων, όλο συγκρατημένα και διακριτικά συναισθήματα, εκφρασμένα ελλειπτικά, με χάρη. Έκανε αρκετά έργα με αυτοβιογραφική διάθεση, όπου έδινε χώρο στη μητέρα της και στον εαυτό της. Σκηνοθέτησε μεταξύ άλλων μικρού μήκους και ποιητικά και δημιουργικά ντοκιμαντέρ, μέχρι και ένα αστείο μιούζικαλ (Golden Eighties, 1986). O εβραϊσμός, η εβραϊκή κουλτούρα (η οικογένεια ήρθε στο Βέλγιο από την Πολωνία κατατρεγμένη) έπαιξαν ρόλο στη φιλμογραφία της. Επίσης βρίσκουμε στα φιλμ της μια υποδόρια (αυτο)ψυχαναλυτική ματιά και την αίσθηση του περάσματος του χρόνου στο έργο της (εξ ου και η σχέση της με τον Προυστ, μεταφέροντας στο σήμερα και διασκευάζοντας την Φυλακισμένη, La captive, 2000).

Φιλμογραφία της Σ.Ακερμάν.
2015 No Home Movie (ντοκιμαντέρ)
2011 Η μωρία του Αλμάιερ
2010 On bosse ici! On vit ici! On reste ici! (μ.μ.)  
2009 À l'Est avec Sonia Wieder-Atherton (TV ντοκιμαντέρ)
2008 Women from Antwerp in November (μ.μ.)
2007 Η κατάσταση του κόσμου (μέρος του "Tombée de nuit sur Shanghai")
2006 Là-bas (ντοκιμαντέρ)
2004 Αύριο μετακομίζουμε
2003 Avec Sonia Wieder-Atherton (TV ντοκιμαντέρ)
2002 De l'autre côté (ντοκιμαντέρ)
2000 Η όμηρος
1999 O Nότος (ντοκιμαντέρ)
1997 Le jour où... (μ.μ.)
1997 Cinéma, de notre temps (TV ντοκιμαντέρ)
- Chantal Akerman par Chantal Akerman (1997)
1996 Ένα ντιβάνι στη Νέα Υόρκη
1994 Tous les garçons et les filles de leur âge... (TV σειρά)
- Portrait d'une jeune fille de la fin des années 60 à Bruxelles (1994)
1993 D'Est (ντοκιμαντέρ)
1993 Monologues (TV σειρά)
- Le déménagement (1993)
1991 Contre l'oubli (μέρος του "Pour Febe Elisabeth Velásquez, El Salvador")
1991 Nuit et jour
1989 Les trois dernières sonates de Franz Schubert (ντοκιμαντέρ)
1989 Trois strophes sur le nom de Sacher (μ.μ.)
1989 Histoires d'Amérique: Food, Family and Philosophy
1986 La paresse (μ.μ.)
1986 Le marteau (μ.μ.)
1986 Letters Home (TV )
1986 Mallet-Stevens (μ.μ.)
1986 Golden Eighties
1986 Seven Women, Seven Sins (μέρος του "Portrait d'une Paresseuse")
1984 Family Business: Chantal Akerman Speaks About Film (TV μ.μ.)
1984 J'ai faim, j'ai froid (μ.μ.)
1984 Lettre d'un cinéaste: Chantal Akerman (TV μ.μ.)
1984 New York, New York bis (μ.μ.)
1984 Télévision de chambre
- L'homme à la valise (1984)
1984 Paris vu par... 20 ans après (segment "1 "J'ai faim, J'ai froid")
1983 Un jour Pina a demandé... (TV ντοκιμαντέρ)
1983 Les années 80 (ντοκιμαντέρ)
1982 Toute une nuit
1980 Dis-moi (TV ντοκιμαντέρ)
1978 Les rendez-vous d'Anna
1977 News from Home (ντοκιμαντέρ)
1975 Le 15/8 (μ.μ.)
1975 Saute ma ville (μ.μ.)
1975 Jeanne Dielman, 23, quai du commerce, 1080 Bruxelles
1974 Je tu il elle
1973 Hanging Out Yonkers (μ.μ.)
1973 Hôtel Monterey (ντοκιμαντέρ)
1972 La chambre (μ.μ.)
1971 L'enfant aimé ou je joue à être une femme mariée