b_505X0_505X0_16777215_00_images_1718_innocende-of-memories.jpg

 Έντεκα αριστουργηματικές βαλκανικές ταινίες που βασίστηκαν σε λογοτεχνικά βιβλία, συνθέτουν ένα αφιέρωμα  που υπογραμμίζει την παθιασμένη σχέση σινεμά και λογοτεχνίας. Μυθιστορήματα δια χειρός Ορχάν Παμούκ, Ισμαήλ Κανταρέ, Νετζάτι Τζουμαλί, μεταξύ άλλων.

 Η αθωότητα των αναμνήσεων του Γκραντ Τζι (2015, Ηνωμένο Βασίλειο-Ιρλανδία-Ιταλία) – από το βιβλίο Μουσείο της αθωότητας του Ορχάν Παμούκ. Το σαγηνευτικό ντοκιμαντέρ του βρετανού Γκραντ Τζι –γνωστού από βιντεοκλίπ και ταινίες για τους Radiohead και τους Joy Division- μας ξεναγεί στον κόσμο του Μουσείου της αθωότητας, που ίδρυσε στην Κωνσταντινούπολη ο νομπελίστας Ορχάν Παμούκ.
Άνυδρο καλοκαίρι του Μετίν Ερκσάν (1964, Τουρκία) – από την ομότιτλη συλλογή διηγημάτων του Νετζάτι Τζουμαλί. Με την αξεπέραστη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, μια ταινία – ορόσημο στο τούρκικο σινεμά. Ένας διαβολικός γαιοκτήμονας στέλνει άδικα τον αδελφό του στη φυλακή, αποπλανά τη νύφη του και κόβει το νερό στην περιοχή. Απληστία και λαγνεία σε ένα επίκαιρο σχόλιο.
Το κέρατο της κατσίκας του Μετόντι Αντόνοφ (1972, Βουλγαρία) - από τη συλλογή Άγριες ιστορίες του Νικολάι Χαΐτοφ. Kill Bill του ’70, ένα βουκολικό γουέστερν για μια ανελέητη ιστορία εκδίκησης. Τον 17ο αιώνα, μια ομάδα Τούρκων βιάζει και σκοτώνει τη γυναίκα ενός βοσκού. Τυφλωμένος από μίσος, μεγαλώνει την κόρη του σαν αγόρι για να σκοτώσει μια μέρα τους υπαίτιους.
Χορός στη βροχή του Μποστιάν Χλάντνικ (1961, Γιουγκοσλαβία/Σλοβενία) – από το μυθιστόρημα Μαύρες μέρες, άσπρη μέρα του Ντομινίκ Σμόλε. Ένας νεαρός ζωγράφος και η ερωμένη του, μεθούν, ανταλλάζουν προσβολές και βουλιάζουν στην παρακμή. Ταινία πρωτοποριακή, με επιρροές από τη γαλλική νουβέλ βαγκ (ο Χλάντνικ υπήρξε βοηθός του Κλοντ Σαμπρόλ).
Ο κλέφτης των ροδάκινων του Βάλο Ράντεφ (1964, Βουλγαρία) – από το ομότιτλο διήγημα του Εμιλιάν Στάνεφ. Με φόντο τον Α΄ΠΠ, ένας συνταρακτικός καταδικασμένος έρωτας ανάμεσα σε έναν αιχμάλωτο πολέμου και τη νεαρή σύζυγο του διοικητή του στρατοπέδου, στην πρώτη διεθνή επιτυχία του βουλγαρικού σινεμά.
Τρία του Αλεξάνταρ Πέτροβιτς (1965, Γιουγκοσλαβία/Σερβία) – από τη συλλογή διηγημάτων Η φτέρη και η φωτιά του Αντόνιχε Ισάκοβιτς. Συγκλονιστική αντιπολεμική ταινία για το επιμύθιο του πολέμου και τα ανεπανόρθωτα τραύματα που προκαλεί. Με επίκεντρο τους παρτιζάνους, τρεις ιστορίες εκτυλίσσονται στην αρχή, τη μέση και το τέλος του Β΄ΠΠ.
Η σημύδα του Άντε Μπάμπαγια (1967, Γιουγκοσλαβία/Κροατία) - από το ομότιτλο διήγημα του Σλάβο Κόλαρ. Ταινία-αφιέρωση στην αγάπη και την έλλειψή της. Μια πανέμορφη κοπέλα πεθαίνει. Τότε ο σύζυγός της, που την αγνοούσε, νιώθει την απώλειά της. Οι προκαταλήψεις της επαρχίας και η θλιβερή μοίρα ενός κοριτσιού που όλοι θυμούνται σαν μια εύθραυστη σημύδα.
Πέτρινος γάμος των Μιρτσέα Βερόιου και Νταν Πίτσα (1972, Ρουμανία) - από διηγήματα του Ίον Αγκαρμπιτσεάνου. Δυο οπτικά εκθαμβωτικές σπαρακτικές ιστορίες: Μια μάνα ξεπουλά ό,τι έχει για να ντύσει νύφη τη νεκρή κόρη της. Μια νύφη αναγκάζεται σε γάμο από υποχρέωση και το σκάει με έναν περιπλανώμενο μουσικό, προκαλώντας τον θάνατο ενός αθώου.
Η επιστροφή του νεκρού στρατού του Ντίμιτερ Αναγνόστι (1989, Αλβανία) - από το βιβλίο Ο στρατηγός της νεκρής στρατιάς του Ισμαήλ Κανταρέ. Ένα αντιπολεμικό αριστούργημα που έχει μεταφερθεί πολλές φορές στο σινεμά. Ένας ιταλός στρατηγός ταξιδεύει στην Αλβανία για να επαναπατρίσει τα οστά ενός ένδοξου συνταγματάρχη. Μέχρι που ανακαλύπτει το πραγματικό αποτρόπαιο πρόσωπο του νεκρού.
Ο επαγγελματίας του Ντούσαν Κοβάσεβιτς (2003, Σερβία και Μαυροβούνιο) - από το ομότιτλο θεατρικό έργο του. Μετά την πτώση του Μιλόσεβιτς, ένας πρώην μυστικός αστυνομικός συναντά τον άνδρα που παρακολουθούσε επί χρόνια, έναν αντιστασιακό που κατέληξε να γίνει ό,τι απαρνιόταν: ένα γρανάζι του συστήματος.
Οικογένεια Μορομέτε του Στέρε Γκούλεα (1987, Ρουμανία) - από το ομότιτλο μυθιστόρημα του Μαρίν Πρέντα. Πριν το ξέσπασμα του Β΄ΠΠ και την έλευση του κομμουνισμού, η αγροτική τάξη πεθαίνει. Το χρονικό αλλαγών που συντάραξαν την Ιστορία, μέσα από τα μάτια μιας οικογένειας που διαλύεται.

(δ.τ.)