του Tsai Ming-liang
(οι δηλώσεις του σκηνοθέτη)

Είχα την ιδέα για την ταινία The Wayward Cloud το 1999 όταν γύρισα από ένα ταξίδι στη Μαλαισία. Εκείνη την εποχή ήθελα να γράψω και να σκηνοθετήσω μια ταινία για τους ξένους εργάτες που συχνά τους εκμεταλλεύονται και τους κακοποιούν στην Ταϊβάν. Όμως το σχέδιο αυτό δεν προχώρησε. Πέρασαν τέσσερα χρόνια και σκέφθηκα ότι αν δεν την κάνω τώρα αυτή την ταινία ποτέ δεν θα μπορέσω να την κάνω.
Μ’ ενδιέφερε να διερευνήσω το ζήτημα της ταυτότητας αυτών των ατόμων που είναι μετέωροι ανάμεσα σε δύο κόσμους. Υπάρχουν πολλοί ξένοι εργάτες στην Ταϊβάν που απολύονται και δεν μπορούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Είναι μετέωροι ανάμεσα σε δύο κόσμους. Το ίδιο ισχύει και για τους ηθοποιούς σε ταινίες πορνό. Ζουν μια διπλή ζωή σαν ηθοποιοί πορνοταινίων και σαν κανονικοί άνθρωποι, όμως και αυτοί καταλήγουν να είναι μετέωροι ανάμεσα σε δύο κόσμους.

Δεν θα ήθελα να συζητήσω σχετικά με το πόσο γυμνό υπάρχει στην ταινία, για τι δεν είναι αυτό το θέμα της. Όπως συμβαίνει και με όλες τις άλλες ταινίες μου, το The Wayward Cloud αναφέρεται στη συναισθηματική ζωή αυτών των χαρακτήρων –και το αναφερθώ στο γυμνό που υπάρχει σ’ αυτήν την ταινία θα ήταν μια λάθος υπόδειξη στους θεατές. Επίσης ως σκηνοθέτης χρειάζεται να προστατεύσω τους ηθοποιούς μου. Με εμπιστεύονται και για χάριν της τέχνης γυμνώνονται για να υποδυθούν τους χαρακτήρες. Αξίζουν τον απόλυτο σεβασμό μας. Αυτή δεν είναι μια πορνοταινία. Είναι μια ταινία για τα ανθρώπινα συναισθήματα.

Ήρθα στην Ταϊβάν όταν ήμουν 20 χρονών. Τότε ήταν μια εποχή που η Ταϊβάν ήταν σχετικά αθώα. Υπήρχαν εκείνη την εποχή 3 τηλεοπτικά κανάλια. Ήταν μια εποχή πολιτικά αυστηρή και στην τηλεόραση κάθε μέρα έπαιζαν πατριωτικά τραγούδια. Μετά από αυτήν την εποχή συνέβη μια τεράστια αλλαγή στην πόλη. Μέσα σε δύο δεκαετίες η Ταϊπέι άλλαξε τόσο πολύ και έγινε τόσο πολύπλοκη. Επειδή μεγάλωσα σ’ ένα πολύ απλό μικρό χωριό αυτή η αλλαγή είχε μια τεράστια επίπτωση στην ψυχή και στη σκέψη μου. Τα 20 μου ήταν μια περίοδος της ζωή μου όπου δεν μπορούσα να βρίσκομαι μαζί με κάποιο για πάνω από 24 ώρες χωρίς να φρικάρω.
Είμαι κινέζος που πέρασα στη Μαλαισία τα πρώτα 20 χρόνια της ζωής μου. Ακόμα και σήμερα αισθάνομαι ότι δεν ανήκω ούτε στην Ταϊβάν ούτε στη Μαλαισία. Κατά μια έννοια μπορώ να πάω οπουδήποτε θελήσω και να βολευτώ αλλά δεν αισθάνομαι ότι ανήκω κάπου. Επίσης είναι μέρος του χαρακτήρα μου: είμαι καχύποπτος με τις έννοιες της πατρίδας, οικογένειας και σπιτιού.

Το κεντρικό σημείο στο σινεμά μου είναι η αναζήτηση της αλήθειας και δεν υπάρχει τίποτε πιο αληθινό από έναν άνθρωπό που είναι μόνος του. Όταν κάποιος είναι μόνος του δεν χρειάζεται να υποκριθεί πλέον για κανέναν. Κάνει αυτό που θέλει και είναι ο πραγματικός εαυτός του. Εγώ παραδείγματος χάριν απολαμβάνω να κατουράω. Αυτή είναι η στιγμή που είμαι απολύτως μόνος μου και δεν χρειάζεται να υποκρίνομαι για κανένα.

Επίσης ήθελα να απαλείψω την αντίληψη ότι η «μοναχικότητα» είναι μια καταθλιπτική κατάσταση. Είναι μια αντίληψη που έχει επινοήσει η κοινωνία: το να «είσαι μόνος» δεν σημαίνει ότι «είσαι μοναχικός», η μοναχικότητα μπορεί να είναι επίσης μια κατάσταση ευτυχίας.

Θα ήθελα να πω ότι η αληθινή προσωπική μου ζωή είναι πολύ καλύτερη σε σχέση με αυτά που συμβαίνουν στις ταινίες μου. Έχω πολύ καλές και φιλικές σχέσεις με τους ηθοποιούς και το συνεργείο μου, με άλλους καλλιτέχνες και την οικογένεια μου. Ακόμα προσπαθώ να βρω τη χρυσή τομή όπου μπορώ να έχω μια καλή σχέση με τους άλλους χωρίς συγκρούσεις.

Πάντα στις ταινίες μου δίνω έμφαση σε χαρακτήρες που είναι θλιμμένοι, χωρίς αγάπη και μόνοι τους γιατί αυτοί είναι τα πιο αληθινά ανθρώπινα όντα. Με ρωτούν γιατί οι σκηνές σεξ στις ταινίες μου είναι τόσο θλιβερές και αμήχανες. Τους απαντώ ότι αυτό συμβαίνει γιατί δύο άνθρωποί κάνουν σεξ χωρίς να αγαπιούνται. Δεν γνωρίζονται καν και δεν ενδιαφέρονται ο ένας για τον άλλο, και φυσικά το σεξ είναι αμήχανο.

Για μένα η μοναχικότητα και το σεξ είναι οι στιγμές που ένας άνθρωπος είναι ο εαυτός του: δεν υπάρχει κάτι πιο αληθινό από τη μοναχικότητα και το σεξ ως κινηματογραφικοί μηχανισμοί. Ο απόλυτος στόχος μου είναι να αναζητήσω την αλήθεια των ανθρώπινων σχέσεων. Ορισμένες φορές οι άνθρωποι με ρωτούν «Σκηνοθέτη Tsai πρέπει στην ταινία μας να το τραβήξουμε τόσο πολύ;» Η απάντησή μου είναι «Ναι». Αυτή είναι η μέθοδος μου για την αναζήτηση της αλήθείας.

Προέρχομαι από ένα μικρό χωριό, όπου οι περισσότεροι κάτοικοι είναι εργάτες. Ο πάππους μου ήταν αγρότης. Ο πατέρας μου πουλά νουντλς στους δρόμους. Μεγάλωσα βοηθώντας τον, πλένοντας τους κούπες από τα νουντλς. Όταν πέθανε ο παππούς μου η γιαγιά μου άνοιξε μια αίθουσα mahjong (σ.τ.μ. είδος κινέζικου τυχερού παιχνιδιού) για να βγάλει τα προς το ζην. Άνθρωποι κάθε τάξης ερχόταν για να παίξουν. Είδα τόσους εκκεντρικούς χαρακτήρες που άνηκαν στο πάτο της κοινωνίας. Όμως αισθάνομαι κοντά τους, γιατί μεγάλωσα μαζί τους. Στις ταινίες μου δεν κριτικάρω αυτά τα πρόσωπα. Είτε κάποιος είναι γκέι είτε ηθοποιός πορνοταινιών έχει τα ίδια συναισθήματα όπως όλοι οι άλλοι άνθρωποι.

Δεν υποκρίνομαι ότι είμαι μεγαλόκαρδος και ότι θέλω να πιέσω για κοινωνικές αλλαγές: οι ταινίες μου αφορούν τις ζωές αυτών των προσώπων παρά τις κοινωνικές αλλαγές.

(αποσπάσματα από δηλώσεις στην ηλεκτρονική τοποθεσία http://www.etaiwannews.com/