(Ο παράγοντας της ευτυχίας)
των Dorottya Zurbó & Arun Bhattarai 
(κριτική: Σωτήρης Ζήκος)

Βλέποντας την ταινία και ακολούθως παρακολουθώντας τη συζήτηση με την σκηνοθέτιδα Ντορότια Ζούρμπο (ο έτερος σκηνοθέτης Αρούν Μπαταράι δεν ήταν παρών) μάθαμε ότι στο κρατίδιο του Μπουτάν υπάρχει επίσημη κρατική μέτρηση ΑΕΕ, της Ακαθάριστης Εθνικής Ευτυχίας της χώρας (όπως λέμε ΑΕΠ, Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν) μέτρηση που θεσμοθέτησε ο τέταρτος βασιλιάς του Μπουτάν και γίνεται κάθε πέντε χρόνια.
Η μέτρηση αυτή στοιχειοθετείται με ερωτηματολόγιο που απευθύνεται σε κάθε κάτοικο ανά την επικράτεια και περιλαμβάνει 183 ερωτήσεις σε 9 θεματικές κατηγορίες με βαθμολόγηση κάθε απάντησης από το μηδέν (0) έως το δέκα (10). Διαδικασία η οποία διαρκεί περίπου τέσσερεις (4) ώρες και περιλαμβάνει καθαρά μετρήσιμα αλλά και μη μετρήσιμα μεγέθη, από το πόσες κατσίκες ή ηλεκτρικές συσκευές έχει ένα νοικοκυριό έως και το πόσο αισθάνεται ο ερωτώμενος ασφαλής ή ευλογημένος. Οπότε στον τελικό δείκτη ευτυχίας υπεισέρχεται και ο “ακαθόριστος” υποκειμενικός παράγοντας του καθενός
Σε μια από τις πρώτες σκηνές, οι δύο κρατικοί υπάλληλοι με τα έντυπα ερωτηματολόγια ανά χείρας ρωτούν μια νεαρή γυναίκα που μένει μόνη σε ένα φτωχικό κτήμα και η οποία απαντάει με ευφρόσυνη διάθεση ότι έχει μία αγελάδα, αλλά μόλις αυτή η αγελάδα γέννησε κι έτσι είναι ικανοποιημένη από το κάρμα γιατί θα έχει δύο αγελάδες και θα παίρνει πιο πολύ γάλα για να πουλήσει... Κάποιοι θεατές στη αίθουσα γελάνε! (“Μα αυτό είναι ευτυχία”!)
Αργότερα βρισκόμαστε στο εσωτερικό ενός σπιτιού φτιαγμένο με σανίδες και απαντούν μια μητέρα που λέει ότι είναι χωρισμένη και η 17χρονη κόρη, ενώ παραπέρα κάθεται και η πιο μικρή αδερφή της. Η 17χρονη λέει ότι νιώθει συνεχώς ανήσυχη και βλέπει όνειρα ότι κάτι παθαίνει η μητέρα της που πίνει κι έτσι την χάνει κι αυτή, όπως τον πατέρας της. Οι εντεταλμένοι ρωτούν: Έχετε τρακτέρ; Όχι, απαντούν. Έχετε ψυγείο; Όχι, Έχετε σταθερό τηλέφωνο; Όχι. Έχετε κινητό; Από ένα η κάθε μία, απαντούν. Έχετε φορητό υπολογιστής Όχι. Έχετε τηλεόραση; Μία. Αυτή τη φορά δεν γελάει κανένας στην αίθουσα!
Η ταινία έχει στιγμές χιούμορ αλλά δεν είναι ειρωνική, προσπαθεί να κατανοήσει πώς βιώνουν με θετικό πνεύμα οι άνθρωποι εκεί, τη δική του αλήθεια ο καθένας -στη δεδομένη συνθήκη.

Ο παράγοντας της ευτυχίας / A boldogság ügynöke (2024) στο 26ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης