(Έρημη χώρα)
του Ahmad Bahrami
Ένα ερημικό τοπίο. Ένα κάρο με άμαξα. Ο πάγος τυλιγμένος με ύφασμα στην καρότσα. Ο οδηγός της άμαξας. Ένας ξερακιανός 40αρης. Ένα εργοστάσιο τούβλων στην ερημιά.
Η ταινία του ιρανού Ahmad Bahrami είναι εγκλωβισμένη μέσα σ’ αυτό το εργοστάσιο χαμένο στο πουθενά. Τα κεντρικά πρόσωπα είναι οι εργαζόμενοι σ’ αυτό: τέσσερεις οικογένειες και ο επιστάτης. Στο υψηλότερο επίπεδο αυτών βρίσκεται ο ιδιοκτήτης του εργοστασίου. Στο κέντρο της δραματικής πλοκής βρίσκεται ένα επεισόδιο σημαντικό: ο ιδιοκτήτης συγκεντρώνει τους εργαζόμενους για να τους ανακοινώσει τη διακοπή λειτουργίας του εργοστασίου και την απόλυσή τους. Οι ανατροπές στις ζωές τους δεν είναι ίδιες για όλους…
Ο σκηνοθέτης καταρχάς οργανώνει τη δραματική του πλοκή γύρω από αυτό το επεισόδιο. Μια σειρά από flashback, το καθένα με διαφορετικό κεντρικό πρόσωπο, αφηγούνται τις μικρές ιστορίες των εργαζόμενων και τις περιπλοκές των, εντάσσοντας τες ταυτόχρονα μέσα στο περίπλοκο κοινωνικό και εθνοτικό τοπίο του Ιράν. Καθένα από αυτά τα flashback δεν σχεδιάζει απλώς ένα πορτραίτο (με τις κοινωνικές του αναφορές), αλλά προωθεί, σιγά –σιγά και μέσα από μικρές λεπτομέρειες, την κεντρική αφηγηματική γραμμή της ταινίας. Σ’ αυτήν τα ζητήματα του έρωτα , δηλαδή οι μεταξύ των προσώπων ερωτικές σχέσεις και διαθέσεις, είναι κομβικά. Παράλληλα, μέσα από αυτά τα flashback αναδεικνύεται και ο αληθινός κεντρικός χαρακτήρας της ταινίας, ο επιστάτης του εργοστασίου (που υποδύεται ο εξαιρετικός Ali Bagheri). Ζώντας όλη του την ζωή μέσα στο εργοστάσιο, εγκλωβισμένος σ’ αυτόν τον τόπο, ο λιπόσαρκος 40χρονος είναι ένα τραγικό πρόσωπο. Αυτού του προσώπου την πορεία, εντέλει, παρακολουθεί η αφήγηση.
Ασπρόμαυρη φωτογραφία, μια αισθητική και μια κινηματογράφηση που κάνει αναφορές στο έργο του Bela Tarr και του Θόδωρου Αγελλόπουλου, μνήμες από τον νεορεαλισμό (έτσι και αλλιώς τόσο συχνές στο ιρανικό σινεμά), το σκηνικό, ο τόπος και οι χώροι του εργοστασίου ως ένας άλλος χαρακτήρας της δραματικής πλοκής: η ταινία κορυφώνεται ως μια αληθινή τραγωδία. Εντέλει αυτός ο τόπος δεν υπήρξε παρά μια φυλακή για όσους πιστά τον υπηρέτησαν…
Δημήτρης Μπάμπας
