του Alain Gomis
Η άφιξη στο αεροδρόμιο. Εικόνες από τη διαμονή του στο ξενοδοχείο, στο μπαρ. Η γυναίκα του. Και μετά πρόβες στο περιθώριο των γυρισμάτων μιας τηλεοπτικής εκπομπής. Το αμήχανο βλέμμα, ο ναρκισσισμός του τηλεοπτικού παρουσιαστή, οι ερωτήσεις και οι σχεδόν προκατασκευασμένες απαντήσεις, οι σιωπές και η βοή του τηλεοπτικού στούντιο, οι γεμάτο κλισέ τηλεοπτικός λόγος, οι επαναλαμβανόμενες λήψεις, ο ιδρώτας που στάζει, η φθορά του χρόνου στη βιντεοταινία. Και τέλος η μουσική…
Το χειμώνα του 1969 οThelonious Monk, ένας από τους μεγαλύτερους μουσικούς της jazz, καταφθάνει στο Παρίσι για συναυλίες. Είναι 50 χρονών, ήδη αναγνωρισμένος, ένας σταρ της μουσικής. Στο περιθώριο της επίσκεψής του φιλοξενείται στην τηλεοπτική εκπομπή Jazz Portrait του Henri Renaud, πιανίστα της τζαζ και δημοσιογράφου. Μετά το τέλος της βιντεοσκόπησης και αφού η τηλεοπτική εκπομπή είχε μονταριστεί και εντέλει προβληθεί, κάποιος από την παραγωγή συναισθανόμενος ίσως το μουσικό μέγεθος του Thelonious Monk, αρχειοθετεί εκτός της εκπομπής και όλες τις δοκιμαστικές λήψεις (rushes) που είχαν γίνει. 50 χρόνια μετά, ο Alain Gomis, γαλλο-σενεγαλέζος σκηνοθέτης, για τις ανάγκες της έρευνας για μια ταινία μυθοπλασίας με κεντρικό χαρακτήρα τον Thelonious Monk, ανακαλύπτει αυτό το υλικό.
Ό,τι παρακολουθούμε λοιπόν είναι μια επανασύνθεση όλων αυτών των λήψεων, όχι για τις ανάγκες μιας εκπομπής, αλλά για τις ανάγκες ενός ντοκιμαντέρ που μας πέραν από το να μας υπενθυμίζει τα αυτονόητα, δηλαδή τη σημασία του Thelonious Monk, συνιστά και ένα ιδιαίτερο πορτραίτο ενός καλλιτέχνη εν ώρα δράσης καθόλου τηλεοπτικό στο ύφος του. Η παρέμβαση του Alain Gomis συνίσταται λοιπόν στο εκ νέου μοντάζ όλων αυτών των λήψεων με κατεύθυνση, όχι τις ανάγκες ενός τηλεοπτικού λόγου, αλλά την αποκάλυψη ό,τι συνήθως οι τηλεοπτικές εικόνες αποκρύπτουν: δηλαδή της ανθρώπινης διάστασης ενός μουσικού μύθου. Οι σταγόνες του ιδρώτα, το αμήχανο βλέμμα αλλά και η μουσική πράξη, όπου ο Thelonious Monk μοιάζει να χάνεται, απορροφημένος και συνεπαρμένος από τη μουσική. Όπως και εμείς άλλωστε…
Δημήτρης Μπάμπας
