(Το γλυκό καράβι)
του Daniele Vicari

Το 1991, μετά την κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος στην Αλβανία, στο λιμάνι του Δυρραχίου, ένα πλοίο, το Vlora, καταλήφθηκε από 20 χιλιάδες άτομα. Οι επιβάτες-πειρατές εξανάγκασαν τον καπετάνιο και το πλήρωμα να οδηγήσει το πλοίο στην Ιταλία. Σκοπός τους, η μετανάστευση: η Ιταλία ήταν ο τόπος της επαγγελίας, ο παράδεισος της Δύσης. Το πλοίο κατέληξε στο λιμάνι του Μπρίντιζι όπου και οι επιβάτες του αποβιβάστηκαν. Λίγες μέρες μετά η συντριπτική πλειοψηφία επέστρεψαν πίσω.
Το ντοκιμαντέρ συγκροτείται από τις προσωπικές αφηγήσεις των συμμετεχόντων στα γεγονότα: ο καπετάνιος του πλοίου, ο λιμενικός, η νοσοκόμα που περιέθαλψε τους ρακένδυτους πρόσφυγες, ο πολιτικός που διαχειρίστηκε την κρίση, αλλά κυρίως οι ίδιοι οι επιβαίνοντες στο πλοίο. Η λήψη εδώ είναι ολόσωμη, όχι μόνο το κεφάλι όπως συνήθως συμβαίνει (Talking Heads). Και από την άλλη, τηλεοπτικές λήψεις -καταγραφές των γεγονότων, με τα ίχνη του χρόνου να σημαδεύουν τις εικόνες, σε φορμά αναλογικό. Η μουσική ροή -με ρυθμική βάση- συνδέει αυτά τα τμήματα.
Το ντοκιμαντέρ είναι το χρονικό μιας μετανάστευσης: η αποβίβαση, το ταξίδι, η υποδοχή, η σύντομη παραμονή στην Ιταλία, η επιστροφή πίσω στην πατρίδα. Ωστόσο, πέρα από τα προηγούμενα, ότι έχει σημασία είναι οι αφηγήσεις των συμμετεχόντων, αλλά κυρίως οι όψεις τους. Οι συμμετέχοντες σ' αυτήν την ιδιόμορφη πειρατεία, 20 χρόνια μετά, νοσταλγούν τα του ταξιδιού -τώρα όμως δεν είναι ρακένδυτοι και ενδεείς, αλλά καλοζωισμένοι και καλοντυμένοι. Η γλώσσα που μιλούν είναι η ιταλική –η προφορά τους δείχνει μια χρόνια παραμονή στη χώρα. Τελικά δεν απέτυχαν στις προσπάθειες τους να μεταναστεύσουν.
Και είναι αυτή αντίθεση ανάμεσα στις τηλεοπτικές εικόνες και τη σημερινή εικόνα που παράγει όλα τα, σχετικά με τη, μετανάστευση συμπεράσματα…

Δημήτρης Μπάμπας