exorc1.jpg
Κλασική ταινία τρόμου, ο Εξορκιστής (The Exorcist) του William Friedkin, έχει οικοδομήσει με τα χρόνια μια αξεπέραστη φήμη: αποτελεί ένα υπόδειγμα δαιμονολογικής ταινίας, η οποία έχει κατά κόρον αντιγραφεί. Η ανανεωμένη εκδοχή της ταινίας, επαναφέρει στο προσκήνιο την ταινία και τον σκηνοθέτη της, μας υπενθυμίζει την μυθολογία της. Στα αποσπάσματα συνεντεύξεων που ακολουθεί, ο William Friedkin εξηγεί το πως και το γιατί της ταινίας, ενώ διαλύει και κάποια ασαφή σημεία της….
Δ.Μ.

ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Το ενδιαφέρον μου για την θεολογική εγκυρότητα [της ταινίας] ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτο. Προσέγγισα το σενάριο πρώτα ως μια καλή ιστορία: Ελκυστική, απρόοπτη, εξαιρετικά πρωτότυπη, με ρυθμό και όμορφα σχεδιασμένους χαρακτήρες. Βρήκα το μυθιστόρημα του Blatty εξαιρετικό και δεν ήθελα να αλλάξω σ' αυτό ούτε κόμμα.
exorc2.jpg(...…) Ήθελα το κοινό να δει τα γεγονότα της ταινίας ως ένας εξωτερικός θεατής. Υπάρχουν πολύ λίγα κοντινά πλάνα, γιατί δεν ήθελα η ταινία να κορεσθεί, να φορτωθεί πολύ. Δεν ήθελα να βάλω στην ταινία μια σφραγίδα, να έχει αυτή ένα ύφος το οποίο να είναι ξένο με την ιστορία του Blatty (σ.τ.μ. σεναριογράφος). [Ήθελα στην ταινία] να είσαι εσύ -ο θεατής- και τα πρόσωπα της ταινίας -και θα πρέπει ΕΣΥ να καταλάβεις τι αισθάνονται αυτοί.

Ο ΤΟΠΟΣ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ
Είχα ακούσει διάφορες ιστορίες: πώς ο Monash (σ.τ.μ. ο προηγούμενος παραγωγός της ταινίας) ήθελε να γυρίσει την ταινία στο Salem της Μασαχουσέτης -εκεί όπου είχαν γίνει οι περιβόητες δίκες του 17ου αιώνα (σ.τ.μ. δίκες μαγισσών). Θεώρησα ότι αυτή ήταν μια γελοία ιδέα.
exorc3.jpgΗ αρχιτεκτονική του Georgetown, το κλίμα, η ατμόσφαιρα των δρόμων, με τα καλντερίμια και την ομίχλη, μοιάζουν πολύ με το East End του Λονδίνου. Όταν περπατάς στους δρόμους του Whitechapel έχεις μια παράξενη αίσθηση: Ο Τζακ ο Αντεροβγάλτης διάλεξε ένα τέλειο μέρος για να κάνει ότι έκανε. Το Georgetown έχει μια παρόμοια δυναμική σαν τόπος: σαν να κυκλοφορεί ένα πνεύμα - και γι' αυτό ήταν το τέλειο μέρος για να γυριστεί το The Exorcist.

ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η πραγματική υπόθεση είχε σχέση μ' έναν 14χρονο, στο Silver Spring του Maryland. Είναι ζωντανός σήμερα και δεν θυμάται τίποτε απ' αυτά που συνέβησαν τότε σ' αυτόν.
Όμως ο Billy Blatty (σ.τ.μ σε μυθιστόρημα του έχει βασιστεί το σενάριο της ταινίας) αποφάσισε να κάνει, αυτά τα γεγονότα, μυθιστόρημα. Βάσισε τον χαρακτήρα της Chris MacNeil πάνω στην Shirley MacLaine, με την οποία είχε συνεργαστεί παλαιότερα σε μια ταινία. Και για τον χαρακτήρα της κόρης της [σ.τ.μ. η Regan της ταινίας], βασίστηκε πάνω στην κόρη τής Shirley.
exorc4.jpgΜπορώ να πω ότι είμαι πεπεισμένος για την αυθεντικότητα της υπόθεσης Silver Spring. Έχω δει αρκετές μαρτυρίες από ανθρώπους που αναμείχθηκαν στην υπόθεση: αν αυτό είχαμε τότε δεν μπορεί να εξηγηθεί ως δαιμονοληψία, τότε αυτό που υπήρχε δεν είχε ξαναεμφανιστεί στην Γη. Η Καθολική Εκκλησία θεωρεί την υπόθεση του Silver Spring ως μια από τις λίγες περιπτώσεις δαιμονοληψίας, που έχουν συμβεί σ' αυτή την χώρα.
Τα αισθήματα μου [γι' αυτά τα γεγονότα] μπορούν να συνοψισθούν από σαιξπηρικό απόσπασμα: "Υπάρχουν, στη Γη και στον Ουρανό, περισσότερα πράγματα απ' αυτά που εσύ φαντάζεσαι με την φιλοσοφία σου, Οράτιε." (’μλετ)

ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΡΟΜΟΥ
Αν κάποιος δει σήμερα τον Exorcist θα διαπιστώσει ότι λειτουργεί ακόμα πολύ καλά. Δεν είμαι φανατικός οπαδός των ταινιών τρόμου. Υπάρχουν μερικές μόνο τέτοιες ταινίες που αξίζουν το χαρακτηρισμό του κλασικού: Psycho, Alien, Rosemary's Baby.
Θα ήταν δύσκολο σήμερα να κάνω μια ταινία που να βαδίζει στα αχνάρια αυτών. Λαμβάνοντας, υπόψη αυτά, αισθάνομαι ότι η ταινία κρατά ακόμα. Είναι πολύ πειστική. Δεν ήθελα να κάνω μια ταινία για να τρομάξω τον κόσμο -ήθελα να κάνω μια ταινία για το Καλό και το Κακό. Αν υπάρχει το Κακό, τότε θα πρέπει να υπάρχει και το αντίθετο του.
exorc5.jpg
Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Η Καθολική Εκκλησία υποστήριξε την ταινία. Σέβομαι την Καθολική πίστη.
Ωστόσο ο Bill Graham (σ.τ.μ. προτεστάντης, τηλεοπτικός ιεροκήρυκας με μεγάλη επιρροή στην Αμερική), για παράδειγμα, αποκήρυξε την ταινία. Είπε :"Σε κάθε εικόνα της ταινίας υπάρχει ο Διάβολος". Είναι γελοία αυτή η άποψη. Η πρόθεσή μας ήταν να κάνουμε μια ταινία όπου το Καλό θριαμβεύει πάνω στο Κακό.
(…...) Ο Δαίμονας [στην ταινία] είναι και τα δύο [και μια αναπαράσταση του Κακού, αλλά και μια ενσάρκωση της επιστήμης και της γνώσης]. Ο Δαίμονας υπάρχει, έτσι ώστε εμφανίζεται σε ανθρώπινη μορφή -είναι αληθινός. Ωστόσο είναι υπαρκτός και σ' ένα πνευματικό επίπεδο -κάτι που του επιτρέπει να καταλαμβάνει ένα αθώο παιδί και να καταστρέφει την πίστη δύο ιερέων που αναμείχθηκαν στον εξορκισμό. Η δαιμονοληψία της Regan είναι μια πρόκληση, αλλά και μια πάλη για την πίστη των δύο ιερέων -εξορκιστών.

(αποσπάσματα από συνεντεύξεις του σκηνοθέτη στο περιοδικό Sight and Sound, July 1998 και μία συζήτηση στο site E! On Line. Απόδοση Δημήτρης Μπάμπας)