του James Benning
stemplepa.jpg

Η ταινία του σημαντικού αμερικάνου πειραματιστή σκηνοθέτη αποτελείται από τέσσερα μέρη, που το καθένα αντιστοιχεί σ' ένα πλάνο. Κάθε πλάνο παρουσιάζει, από μια σταθερή οπτική γωνία, το ίδιο τοπίο, στα βουνά της Sierra Nevada της Αμερικής, τις τέσσερις εποχές του χρόνου -Άνοιξη, Φθινόπωρο, Χειμώνας, Καλοκαίρι. Μια ξύλινη καλύβα στην κάτω δεξιά γωνία της εικόνας και στο φόντο η κορυφή ενός βουνό, στον ενδιάμεσο χώρο η γεμάτη με δένδρα πλαγιά.
Τα σύννεφα στη κορυφή του βουνού που περνούν, ο καπνός από τη καμινάδα της καλύβας, οι ήχοι της φύσης, η βροχή που πέφτει, το χιόνι, το φως το καλοκαιριού που αλλάζει τα χρώματα στο τοπίο, ο ήλιος που δύει: αυτές είναι οι μοναδικές κινήσεις στα τέσσερα διαρκείας 30 λεπτών πλάνα της ταινίας. Όμως ότι έχει σημασία, εκτός της σταθερής εικόνας, είναι η φωνή του αφηγητή που διαβάζει τα ημερολόγια, το μανιφέστο και τις αποκωδικοποιημένες σημειώσεις του Ted Kaczynski, του διαβόητου τρομοκράτη βομβιστή, γνωστού ως Unabomber (ακρωνύμιο των λέξεων UNiversity & Airline BOMber). Εγκαταλείπωντας μια πολλά υποσχόμενη ακαδημαϊκή καριέρα -βοηθός καθηγητής στο Berkeley-  και ζώντας ως ερημίτης, σε μια ανάλογη με της ταινίας καλύβα, απομονωμένος στα δάση της Montana, ο μαθηματικός Ted Kaczynski έσπειρε τον τρόμο στις δεκαετίας 70, 80 και 90, στοχεύοντας κυρίως στο περιβάλλον των πανεπιστημίων και στις αεροπορικές εταιρείες. Μετά τη σύλληψη του, καταδικάστηκε στην ποινή της ισόβιας κάθειρξης για τη δολοφονία τριών ανθρώπων και το τραυματισμό 23.
Ξεκινώντας από το 1971, με τις σημειώσεις του τις σχετικές με το κυνήγι, η αφήγηση σιγά –σιγά κλιμακώνεται: «αθώα» σαμποτάζ στη πρώην φιλενάδα του και αργότερα η τρομοκρατική δραστηριότητα. Ότι αναδύεται από την αφήγηση είναι οι προσωπικές σκέψεις, οι πολιτικοί στοχασμοί ενός μηδενιστή που μάχεται την τεχνολογία και τον σύγχρονο πολιτισμό.
Η ταινία συγκροτεί μια άλλη από τη συνηθισμένη εμπειρία θέασης, όπου το σινεμά γειτνιάζει με τη ζωγραφική, αλλά και την τέχνη της απαγγελίας. Στο κέντρο της ταινίας μια αντιπαράθεση: εικόνες μιας φύσης σχεδόν ανέγγιχτης από τον άνθρωπο και τον σύγχρονο πολιτισμό και από την άλλη μια φωνή που ιχνογραφεί τον εσωτερικό κόσμο ενός ερημίτη και τις παρεκτροπές του. Στο τέλος, ο ήχος ενός ελικοπτέρου, ενώ ο ήλιο δύει, είναι μια παραφωνία γεμάτη σημασίες: η αφήγηση (και η απαγγελία) έχει ολοκληρωθεί, η απομόνωση έχει τερματιστεί, ο Unabomber έχει συλληφθεί, ο τεχνολογικός πολιτισμός έχει επιβληθεί της φύσης…
Δημήτρης Μπάμπας