Ο Shinya Tsukamoto είναι ένας από τους πιο σημαντικούς cult σκηνοθέτες του σύγχρονου ιαπωνικού κινηματογράφου. Το έργο του κινείται στο ενδιάμεσο χώρο μεταξύ των λαϊκών κινηματογραφικών ειδών (ταινίες τρόμου, επιστημονικής φαντασίας ή ερωτισμού) και στο καλλιτεχνικό σινεμά.
Ο Shinya Tsukamoto γεννήθηκε στο Τόκιο το 1960. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια ως ένα ντροπαλό παιδί, συνεπαρμένο από την τηλεοπτική σειρά "Ultra Q", μια ιαπωνική εκδοχή της "Ζώνης του Λυκόφωτος". Στην τετάρτη δημοτικού αναγκάζεται να παίξει σε μια σχολική παράσταση. Η εμπειρία αυτή τον αλλάζει ριζικά και ο Tsukamoto γίνεται έκτοτε ένας παθιασμένος ερμηνευτής.
Επόμενος σταθμός της ζωής του είναι τα 14 του χρόνια, όταν ο πατέρας του αγοράζει μια κάμερα των 8mm. Ο Tsukamoto αμέσως ενθουσιάζεται με την κάμερα και πειραματίζεται διαρκώς γυρίζοντας ταινίες μικρού μήκους, ενώ παράλληλα στο σχολείο του αριστεύει στη ζωγραφική.
Ο Roger Ebert κριτικός στους Chicago Sun-Times, αναφερόμενος σ' αυτήν την περίοδο της ζωής του Tsukamoto, γράφει σχετικά με την παρουσία του αστικού τοπίου στο έργο του: "Όταν ο Shinya Tsukamoto μεγάλωνε στο Τόκιο, υπήρχαν ακόμα πράσινοι και ανοιχτοί χώροι στην πόλη -τώρα όμως τη βλέπει να μεταμορφώνεται σε μια ψηλή, συμπιεσμένη μάζα ατσαλιού και τσιμέντου. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, πιστεύει αυτός. Και οι δύο όψεις της πόλης τον συγκινούν. Αλλά οι κάτοικοι του νέου Τόκιο πρέπει να προσαρμοστούν για να επιβιώσουν".
Αργότερα, στο Πανεπιστήμιο Nippon, ο Tsukamoto παραμένει ενεργό μέλος της φοιτητικής ζωής, δημιουργώντας τη δική του θεατρική ομάδα. Ήταν μια περίοδος διαμόρφωσης του δημιουργικού του ταλέντου. Ο Tsukamoto γράφει, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί στις παραστάσεις τις οποίες αργότερα μεταμορφώνεται σε ταινίες που γυρίζει με τη κάμερα των 8mm. Ταυτόχρονα την ίδια περίοδο, γνωρίζει το σινεμά του Kurosawa αλλά και των μεγάλων δημιουργών της Αμερικής και Ευρώπης.
Έχοντας εργαστεί για τέσσερα χρόνια σε διαφημιστικές εταιρίες, ο Tsukamoto γυρίζει ύστερα από τιτάνιες προσπάθειες το Tetsuo (1989). Η ταινία, με θέμα της έναν άντρα που μεταμορφώνεται σταδιακά σε μια μάζα από μέταλλο, εκτοξεύει τον Tsukamoto στην εμπροσθοφυλακή του cult κινηματογράφου. Εξαιρετικά εφευρετικό και πρωτότυπο στην αφήγηση και το οπτικό της ύφος, το Tetsuo αποκτά διεθνή προβολή και μαζί με τη συνέχεια του Tessuo II (1992), αποκτούν φανατικούς οπαδούς από όλο τον κόσμο που συναρπάζονται και μαγεύονται από το πρωτότυπο όραμα του σκηνοθέτη. Ανάμεσα στους οπαδούς αυτούς και ο Martin Scorcese, ο Tsui Hark, οι Jeunet & Caro και ένας ακόμα μεγάλος σκηνοθέτης του φανταστικού, ο Alexandro Jodorowsky, που δήλωσε πως "όλοι οι πόνοι οι κραυγές και τα τραγούδια στα φιλμ του Tsukamoto συλλαβίζουν την λέξη ποίημα". Ο Richard Harrison, γράφει στην Washington Post: "
είναι προφανές ότι στον κόσμο του Tsukamoto η μεταμόρφωση πονάει κολασμένα. Ακόμα και να την παρακολουθείς- ελέγξετε τους εαυτούς σας για τραύματα καθώς αφήνετε την αίθουσα".
Από τότε ο Shinya Tsukamoto έχει γυρίσει άλλες οχτώ ταινίες -μεταξύ των οποίων και τα Tokio - ken/Tokyo Fist (1995), Bullet Ballet (1998), Gemini (1999) , τις οποίες γράφει, σκηνοθετεί, μοντάρει, φωτογραφίζει και παράγει μέσα από την εταιρία του Cult Entertainment Movie. Ενώ παράλληλα διασχίζει μια επιτυχημένη πορεία ως ηθοποιός σε ταινίες συναδέλφων του, όπως ο Takashi Miike.
Το έργο του χαρακτηρίζεται από τις εμμονές του με το ανθρώπινο σώμα, την τεχνολογία, την ακραία βία και τον ανατρεπτικό ερωτισμό, όλα δοσμένα μέσα από το χαρακτηριστικό του καταιγιστικό οπτικό ύφος. Ο Roger Ebert γράφει σχετικά με το στυλ του στους Chicago Sun- Times: "Ο Tsukamoto ζωγραφίζει έναν καμβά, όχι μια αφήγηση -η όψη των ταινιών του είναι όσο σύνθετη, λεπτομερής και εμμονοληπτική όσο και ένας πίνακας του Hieronymus Bosch".
Το ερωτικό δράμα A Snake of June (2002) με την βράβευση του στο Φεστιβάλ της Βενετίας, υπενθύμισε στους πάντες το προκλητικά εκρηκτικό ταλέντο του Shinya Tsukamoto. Κεντρικό πρόσωπο σ' αυτή μια γυναίκα, που υποκύπτοντας στις απαιτήσεις ενός εκβιαστή, αναγκάζεται να περπατά έχοντας μέσα της ένα δονητή. Η ταινία ήταν ένα σχέδιο που τον βασάνιζε για σχεδόν 15 χρόνια. Δηλώνει για τις προθέσεις του: "Η αρχική ιδέα ήταν πιο βίαιη, πιο πορνογραφική, πιο ανήθικη. Ωστόσο στοιχεία αυτής της ιδέας διοχετεύθηκαν σ' άλλες ταινίες που έκανα. Ο Ιούνης στην Ιαπωνία είναι πολύ ζεστός και υγρός και μου ενέπνευσε το στοιχείο του ερωτισμού. Πάντα ήθελα να κάνω μια απόλυτη ερωτική ταινία. Οι φωτογραφίες του Robert Mapplethorpe ήταν μια από τις πηγές έμπνευσης". Ο Mark Kermode στον Guardian γράφει για την ταινία: "Πλήρης από καρκινικές μεταφορές
ο Tsukamoto επιβεβαιώνει και πάλι τη φήμη του σαν πρωτοπόρος του εκκεντρικού, ακραίου κινηματογράφου".
(Πηγή: δελτίο τύπου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης)
