oscar.jpg

της Suzanne Moore/ The Guardian

Ανυπομονώ να παρακολουθήσω την τελετή απονομής των Βραβείων Καλύτερης Τελετής Απονομής, που σύντομα θα προβληθεί, υποθέτω, σε όλα τα τηλεοπτικά κανάλια. Θα έχει τα πάντα: ταινίες, μουσική, χαμόγελα, γκριμάτσες, ένα κόκκινο χαλί από δω μέχρι το φεγγάρι, όπου θα παρελάσουν όλοι όσοι έχουν κάνει κάτι στον χώρο της σοουμπίζνες με την ελπίδα να κερδίσουν βραβεία για την καλύτερη ανάγνωση κειμένου από το «οτοκιού», το καλύτερο «ευχαριστώ τους γονείς μου», το καλύτερο ξέσπασμα σε δάκρυα. Θα είναι απίστευτα γκλαμουράτο θέαμα, γιατί στο κάτω κάτω τα βραβεία είναι για τους ανθρώπους που ήδη τα έχουν πάρει.
Γιατί να μην εξακολουθήσουν να αλληλοσυγχαίρονται; Είναι εκείνοι που τροφοδοτούν με καύσιμα τη φαντασία μας, ο θίασος ρεπερτορίου των επιθυμιών μας. Γι’ αυτό έχουν αποκτήσει φήμη και πλούτο. Και γιατί όχι; Αγαπώ το σινεμά. Αγαπώ τη μουσική. Απλώς έχω βαρεθεί αυτά τα ομογενοποιημένα και τυποποιημένα πανηγύρια βραβεύσεων.
Δεν είναι ότι δεν υπάρχουν εξαιρετικοί καλλιτέχνες και ταινίες και μουσική, είναι ότι αυτές οι τελετές βραβεύσεων, από τις Χρυσές Σφαίρες και τα Οσκαρ μέχρι τα Bafta και τα Emmy, απορροφούν τα πάντα μέσα σε μια πληκτική κοινότητα αλληλοεκτίμησης που αφομοιώνει οτιδήποτε, έστω και ελάχιστα, ανατρεπτικό. Γιατί, στο κάτω κάτω, ποιος δεν θέλει ένα τρόπαιο, τον θαυμασμό των συναδέλφων και ένα σωρό «δωράκια»;
Το πλέγμα της αποκαλούμενης «τοποθέτησης προϊόντων» και της διαφημιστικής προβολής κάθε είδους φτάνει σε αποθέωση στις τελετές βράβευσης. Το βραβείο που παίρνεις για τη δημιουργικότητα και το ταλέντο σου είναι να γίνεις κινητό πόστερ ενός σχεδιαστή μόδας κι έτσι να μπεις στην αυλή των διασημοτήτων ή και στην ίδια τη βασιλική αυλή. Ο μελλοντικός βασιλιάς κάθεται άνετα σε αυτή την παρέα γιατί πρόκειται για μια συντροφιά πολύ συντηρητική, σε όλο και μεγαλύτερη απόσταση από τη ζωή όπως την ξέρουμε.
Είναι ένας κόσμος που αντικατέστησε τους παλιούς χορούς των ντεμπιτάντ, όπου όλες οι γυναίκες φορούσαν μακριά φορέματα. Τώρα όλες οι σταρ κρίνονται για τη σωστή τους εμφάνιση και αλίμονό τους αν κάνουν κάποιο λάθος στο ντύσιμο, στο μακιγιάζ, στα κοσμήματα. Η Κέιτ Μπλάνσετ φόρεσε λάθος κολιέ! Ηθελα να καλέσω το «100», αλλά υποθέτω πως κάποιος άλλος το έκανε. Το ζήτημα είναι να συμμορφώνεσαι.
sinema2.jpgΤώρα που το κόκκινο χαλί έγινε για τους οίκους μόδας το ίδιο σημαντικό με την πασαρέλα και που οι ιστοσελίδες μόδας προβάλλουν τα πάντα αμέσως, η εστίαση έχει αλλάξει. Ποιος κέρδισε το βραβείο φωτογραφίας; Δεν έχεις ιδέα. Ποια φορούσε την ωραιότερη τουαλέτα; Αυτό κάπου θα το είδες.
Είναι να τρελαίνεσαι. Οι διασημότητες παίρνουν λιμουζίνα για να διανύσουν 50 μέτρα από το ξενοδοχείο μέχρι το κόκκινο χαλί, και στέκονται τρέμοντας στο κρύο για να φωτογραφηθούν προτού περάσουν στην αίθουσα για να βρεθούν κοντά στους δικούς τους. Δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς, γιατί έχουν υπογράψει συμβόλαια που περιλαμβάνουν αυτό το είδος διαφημιστικής προώθησης.
Οποιες και αν είναι οι προθέσεις, ωστόσο, οι διοργανώσεις αυτές, με τις κάθε άλλο παρά διαφανείς διαδικασίες ψηφοφορίας, σχετίζονται όλο και περισσότερο με την κουλτούρα της ανάθεσης που επικρατεί στην κοινωνική πυραμίδα. Δεν θέλουμε να βλέπουμε τις διασημότητες του καλλιτεχνικού χώρου μ’ αυτό τον τρόπο, αλλά οικονομικά το πράγμα λειτουργεί έτσι. Οι αστέρες μπαίνουν σε αυτή την αρένα γιατί έχει γίνει σχεδόν αδύνατο να λειτουργήσουν εκτός. Αλλωστε, το χρηματικό όφελος δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητο, ανεξάρτητα από τις αμοιβές για την καλλιτεχνική τους δουλειά.
Θυμάστε το σλόγκαν του κινήματος Occupy Wall Street για το 1% εναντίον του 99%, που βασιζόταν στο γεγονός ότι το 1% του πληθυσμού στις ΗΠΑ κατέχει το 35% του εθνικού πλούτου; Το βρίσκουμε άδικο αυτό, αλλά κάνουμε μια τιμητική εξαίρεση για τους σταρ και χαιρόμαστε που μπορούμε να βλέπουμε μια αίθουσα γεμάτη πλούσιους, επιτυχημένους ανθρώπους να αλληλοσυγχαίρονται. Μερικοί από αυτούς είναι πράγματι ευλογημένοι με ταλέντο και έχουν προσφέρει πολύτιμες στιγμές σε πολλούς από εμάς. Τους ευγνωμονώ και χαίρομαι που έχουν βραβευθεί. Με πολύ χρήμα. Ωστόσο, αυτές οι σαχλές επιδείξεις συγχαρητηρίων και, κυρίως, διαφημιστικής προβολής ενισχύουν την παράδοξη πολιτιστική τάση «όλα οφείλουν να έχουν το βραβείο τους». Πρέπει εμείς να αποδεχόμαστε υπάκουα τη θέση μας σε αυτή τη διαδικασία; Ωραία, τότε θα σας δείξω πού είναι: πίσω από τα κάγκελα που ορθώνονται στις δύο πλευρές του κόκκινου χαλιού. Και, παρακαλώ, μη στέκεστε πολύ κοντά στα ταλέντα.

( ελληνική μετάφραση εφ. Η Καθημερινή 01.03.2014)