των Waad Al-Kateab & Edward Watts

Επιστολή αγάπης αφιερωμένη από τη μητέρα στην κόρη, αλλά και ανοιχτή επιστολή σε μια ανθρωπότητα που επιτρέπει το αδιανόητο ή απλά αποστρέφει το βλέμμα, το For Sama δεν είναι ένα ακόμα ντοκιμαντέρ για τον πόλεμο στη Συρία. Προσωπικό ημερολόγιο, κατάθεση ψυχής αλλά και συγκλονιστική μαρτυρία μιας νεαρής γυναίκας, διαφοροποιείται από τα συνήθη  ρεπορτάζ που κατακλύζουν τις οθόνες, όχι τόσο εξαιτίας του μέσου δημιουργίας του όσο κυρίως της οπτικής του, της πορείας που διαγράφει και του αντίκτυπου που προκαλεί στο θεατή.  
Η όμορφη και δυναμική Waad Al-Kateab ξεκινούσε με όνειρα τις σπουδές της στο πανεπιστήμιο του Αleppo (Χαλέπι) και μία σχέση με το φοιτητή της ιατρικής Hamza (που αργότερα θα γίνει ο άντρας της και ένας από τους πρωταγωνιστές των γεγονότων), όταν το 2011 ξέσπασαν οι πρώτες ειρηνικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά του προέδρου Bashar al-Assad. Ήταν η Αραβική Άνοιξη που κατέκλυζε τη χώρα της, η οποία ωστόσο γρήγορα έδωσε τη θέση της σε ένα σκηνικό βίας και τρομοκρατίας. Με το κινητό της αρχικά και αργότερα με μια μικρή βιντεοκάμερα η εικοσάχρονη τότε ακτιβίστρια ξεκίνησε να καταγράφει σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση και για πέντε ολόκληρα χρόνια σκηνές από την οικογενειακή της ζωή, αλλά και από μια σειρά επιθέσεων που σταδιακά εξελίχθηκαν στο αιματοβαμμένο χρονικό του θανάτου της πόλης της. Από ένα υλικό 500 ωρών στο οποίο αποτυπώνονται αδρά και χωρίς λογοκρισία η ωμή βία του πολέμου, αλλά και η επιθυμία για ζωή, τα ηθικά διλήμματα και η αίσθηση του χρέους, προέκυψε τελικά το πολυβραβευμένo For Sama που συνυπογράφουν η Al-Kateab και ο βρεττανός σκηνοθέτης Edward Watts.
Με γρήγορο ρυθμό και απανωτά flashback περνάνε σε 95 λεπτά μια σειρά γεγονότων, κράμα ζωής και θανάτου: ο γάμος, η γεμάτη ενθουσιασμό εγκατάσταση στο πρώτο σπίτι, οι συναθροίσεις και τα όνειρα για ένα καλύτερο μέλλον. Κι από την άλλη οι επιθέσεις ρωσικών βομβαρδιστικών, ο τοκετός εν μέσω βομβαρδισμών, οι καθημερινοί θάνατοι παιδιών, ο απεγνωσμένος αγώνας των γιατρών να σώσουν ανθρώπινες ζωές, η προσπάθεια επιβίωσης σε συνθήκες σκληρής πολιορκίας, η σταδιακή κατάρρευση και ερήμωση της πόλης.
Η ταινία, έχοντας ως αφετηρία και σημείο αναφοράς τη μικρή Sama, τη γέννησή της στις αρχές του 2016 και τον εγκλωβισμό της για έναν ολόκληρο χρόνο σε ένα πολιορκημένο νοσοκομείο -τελευταίο καταφύγιο ασφάλειας και περίθαλψης όσων είχαν απομείνει-, ξεδιπλώνει σε άναρχη χρονολογική σειρά αλλά με αφηγηματική συνέχεια τα γεγονότα της βίαιης τετραετίας που προηγήθηκαν και κυρίως τα όσα ακολούθησαν, έως την αναπόφευκτη αποχώρηση της οικογένειας από το κολαστήριο του θανάτου.  Μέσα και πάνω από τις εικόνες της ταινίας αιωρείται ωστόσο σταθερά ένα ερώτημα, που επανέρχεται και ταλανίζει τη νεαρή μητέρα και ακτιβίστρια. Πρόκειται για το ηθικό δίλημμα του να μείνεις ή να φύγεις, η στοίχιση των ευθυνών, η εσωτερική πάλη ανάμεσα στην ευθύνη του γονιού και την αγωνιστική συνείδηση του πολίτη που αγαπάει την πατρίδα του. Αν και η πλάστιγγα - παρά την τελική απόφαση- γέρνει υπέρ της δεύτερης επιλογής, το ερώτημα παραμένει στην ουσία αναπάντητο. Και συνιστά τον πυρήνα της ταινίας.

της Καλλιόπης Πουτούρογλου [Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.]