του Pablo Larraín

Ευφυές αλλά και γοητευτικό παιχνίδι με το θεατή, που καταργεί τους αφηγηματικούς κώδικες εναλλάσσοντας το πραγματικό με το φανταστικό, το Neruda του Pablo Larrain αντλεί απλά στοιχεία από μια συγκεκριμένη περίοδο της ζωής του ποιητή, χωρίς να υποκύπτει στους περιορισμούς της κινηματογραφικής βιογραφίας. Εμπνευσμένο από γεγονότα που πλαισιώνουν τη μεγάλη φυγή του Χιλιανού ποιητή από τη χώρα του το 1948, όταν το κομμουνιστικό κόμμα του οποίου υπήρξε γερουσιαστής και δεινός υπέρμαχος τέθηκε εκτός νόμου, η ταινία εξελίσσεται σε ένα ανελέητο κυνήγι καταδίωξης, σε ένα ατμοσφαιρικό νουάρ που φλερτάρει έντονα με τη φάρσα και την ειρωνεία.
Εστιάζοντας στο δίπολο πολιτικής-ποίησης η ταινία κάνει θεαματική είσοδο στη ζωή του πρωταγωνιστή με την κάμερα να εισβάλει και να στροβιλίζεται στους χώρους δράσης του, αποκαλύπτοντας αντιφατικές πλευρές της προσωπικότητάς του. Η επαναστατική διαλεκτική ενός αγωνιστή θα συμβαδίζει εφεξής με το ναρκισσισμό και την ευαισθησία ενός ηδονιστή, πηγή έμπνευσης της ποίησής του αλλά και θαυμασμού όχι μόνο του στενού του περιβάλλοντος αλλά και ενός ολόκληρου λαού. Από τα κομμουνιστικά έδρανα της βουλής και τη δυναμική μιας αριστερής ρητορικής έως τα αστικά σαλόνια και την έκλυτη αριστοκρατική χλιδή διαγράφεται μια πορεία ζωής πληθωρικής, που εμπνέει πάθος και παρά τις κωμικές μεταμφιέσεις της παραμένει σταθερή ως το τέλος.
Κεντρική θέση ωστόσο στην ταινία κατέχει ένα πρόσωπο που, αν και δευτερεύον, διεκδικεί σταθερά τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Πρόκειται για το διώκτη του Neruda, τον προσωπικό του Ιαβέρη, που έχει θέσει ως στόχο της ζωής του να συλλάβει τον ποιητή. Η φωνή του, σε voice over, είναι αυτή που καθοδηγεί την ιστορία, ενώ η σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στους δύο άντρες,-που δε συναντιούνται ποτέ- είναι καθοριστική τόσο για την εγκυρότητα της αφηγηματικής πλοκής, όσο και για τη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στους δύο άντρες. Σχέση κυνηγού-θηράματος, που μετατρέπεται σε παιχνίδι αλληλεξάρτησης αλλά και σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας. Επινόηση του ίδιου του ποιητή, ή καλύτερα του κινηματογραφικού δημιουργού , ο αστυνομικός- ντεντέκτιβ, αφού κάνει τον κύκλο του σε επίπεδο μετα-αφήγησης, θα καταρρεύσει εντέλει ως χάρτινη κατασκευή, αλλά και με τον απαιτούμενο μελοδραματικό τόνο. Ένα μυθοπλαστικό δημιούργημα που, αφού κέρδισε τη συμπάθεια, επιτέλεσε νομοτελειακά το καθήκον του.
Με ανοιχτά τα ερωτηματικά για το αν η κινηματογραφική αφήγηση αφορούσε τα όσα έζησε ο ποιητής, έγραψε ή απλά ονειρεύτηκε, ό,τι αποκαλύπτεται τελικά στο θεατή δεν είναι παρά η αέναη πάλη της ανίσχυρης πολιτικής εξουσίας με την κάποιες φορές εγωκεντρική καλλιτεχνική δημιουργία. Αλλά και το αιώνιο κυνήγι της δόξας, που κερδίζεται μόνο με τη μελαγχολική και επαναστατική δύναμη των λέξεων. Στο κάτω κάτω ο ποιητής θα παραμένει πάντα ο νικητής.

της Καλλιόπης Πουτούρογλου [Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.]