του Apichatpong Weerasethakul
(αποσπάσματα από μια συνέντευξη)

Μιλήστε μας λίγο πιο αναλυτικά για την ταινία. Τι είναι για σας η «Τροπική ασθένεια» και πώς σχετίζεται με την επιθυμία και το τοπίο;

Την ταινία την έκανα σε μια πολύ ασταθή συναισθηματική κατάσταση. Αναλογιζόμουν την αποτυχημένη μου ερωτική ζωή και το θάνατο του πατέρα μου. Ήταν μια σκοτεινή περίοδος για μένα και δεν θέλω να την ξαναπεράσω. Στη διάρκεια λοιπόν των γυρισμάτων προσπάθησα να συλλάβω τον πόνο της ευτυχίας. Το να γυρίσω αυτές τις ευτυχισμένες σκηνές ήταν κατά κάποιο τρόπο ένα μαρτύριο. Κοίταζα αυτούς τους χαρακτήρες να χαμογελούν και μου φαινόταν σαν μια εικόνα από ένα μακρινό παρελθόν. Οι αναμνήσεις ήταν αποσπασματικές. Το πρώτο κομμάτι της ταινίας ήταν ασταθές δομικά. Γύριζα όπως ένιωθα κάθε μέρα, κάποια σαν μικρά κομμάτια, άλλα πιο μεγάλα, χτίζοντας τη συναισθηματική δομή καθ’ οδόν. Η «ΤΡΟΠΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ» είχε να κάνει περισσότερο με τη διάθεση. Αλλά όταν κάναμε γυρίσματα στη ζούγκλα είχα πιο πολύ συναίσθηση του πώς πηγαίνει η ταινία. Η τελειωμένη ταινία αντανακλά τη διάθεσή μου επίσης. Στη διάρκεια του μοντάζ, προσπάθησα να κατανοήσω το ρυθμό, τον τρόπο που ο στρατιώτης κινείται σε διαφορετικά τοπία. Η ζούγκλα έβγαζε έναν δυναμικό χαρακτήρα, που ήταν δύσκολο να μοντάρεις. Κόψαμε σκηνές δράσης, γιατί έμοιαζε με ασέβεια απέναντι στον χαρακτήρα της ζούγκλας. Με αυτό τον τρόπο, το τοπίο ήταν πιο περίπλοκο και μυστηριώδες, ισάξιο με το πνεύμα του χαρακτήρα.

Πείτε μας πώς επιλέξατε ερασιτέχνες ηθοποιούς. Έχετε αναφέρει την πίεση που ασκείτε στους ηθοποιούς για να φέρουν τα αποτελέσματα που θέλετε…

Μερικές φορές έπαιζαν υπερβολικά φυσικά. Το σινεμά δεν είναι αλήθεια. Είναι μια αναπαράσταση της μνήμης μου και του πραγματικού φιλμικού χρόνου. Οπότε, θέλω οι ηθοποιοί να απεικονίζουν και το στοιχείο της «υποκριτικής». Υπήρχαν σκηνές που γυρίστηκαν πολλές φορές μέχρι οι ηθοποιοί να βρεθούν ανάμεσα στο φυσικό και έντονο. Αυτού του είδους την ψυχική κατάσταση αναζητούσα.

Εφόσον μιλάμε για τη δουλειά σας με τους ηθοποιούς, πώς δουλέψατε εδώ, ώστε να τους κάνετε να έχουν το σωστό ύφος στη σχέση ανάμεσα στον Κενγκ και τον Τονγκ; Ήταν δύσκολο να τους διευθύνετε στη μυθολογική μυητική γυμνή σκηνή;

Σχετικά με τον Κενγκ και τον Τονγκ, οι ηθοποιοί έπαιζαν τον εαυτό τους. Δεν είναι αστέρες του σινεμά. Οπότε πέρασαν όλη την ώρα με το συνεργείο και μεταξύ τους και η φιλία αναπτύχθηκε. Ο νέος που έπαιζε τον Κενγκ στ’ αλήθεια ένιωθε πράγματα για τον χαρακτήρα του Τονγκ, παρόλο που είναι στρέιτ.

Πείτε μας λίγα πράγματα για τις τεχνικές προκλήσεις που είχε το γύρισμα του δεύτερου, σκοτεινού και μυθολογικού μισού της ταινίας…

Ήταν δύσκολο να συλλάβουμε τη σκοτεινιά όταν υπάρχει το φεγγάρι ως μοναδική πηγή φωτός σε μια ταινία. Δοκιμάσαμε διάφορα αλλά όλα μου φαίνονταν ψεύτικα. Οπότε καταλήξαμε να χρησιμοποιούμε λίγο φως, κάτι το οποίο ανησύχησε τον παραγωγό πολύ. Η αρχική μου ιδέα ήταν να γυρίσουμε πολλά κομμάτια του δεύτερου μισού της ταινίας στο απόλυτο σκοτάδι - κάτι το οποίο δεν είναι εφικτό εμπορικά. Οπότε ο παραγωγός δέχτηκε την πρότασή μας, αρκεί να μπορούσες να δεις τουλάχιστον κάτι. Έτσι, φωτίσαμε με πολύ βαρύ σκοτάδι τη νύχτα. Δεν ξέρω πώς να το εξηγήσω - ώστε το σκοτάδι να βαραίνει τους ηθοποιούς. Κάποιες σκηνές ήταν μάλιστα τόσο σκοτεινές που δεν μπορούσα να τις χρησιμοποιήσω καν. Το αποτέλεσμα ήταν σαν το θέατρο να βρισκόταν στο κέντρο της ζούγκλας. Το κοινό μοιράζεται το βάρος. Στη διάρκεια της μέρας, μου ήταν πιο βολικό να γυρίζω στη ζούγκλα απ’ ότι στην πόλη. Υπάρχουν πολλές αποχρώσεις του πράσινου για να διαλέξεις. Η πυκνότητα ήταν μεγάλη. Η μόνη δυσκολία για όλους ήταν να κουβαλούν βαρύ εξοπλισμό σε μεγάλες αποστάσεις μέσα στη ζούγκλα.

Διάβασα πολλές κριτικές για την «ΤΡΟΠΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ» και ακόμα και οι θετικές έλεγαν ότι δεν ήταν σίγουρες για το τι ακριβώς είδαν. Σας αρέσει να παίζετε με την αφήγηση με αυτόν τον τρόπο, ώστε να κάνουμε κι εμείς προσπάθεια ή τη βλέπετε ως μια πολύ γραμμική ιστορία;

Μπορεί να ακούγεται κάπως αναιδές, αλλά κάνω ταινίες για τον εαυτό μου. Χρησιμοποιώ τις ταινίες για να μεταδίδω τα συναισθήματά μου, που μερικές φορές είναι πολύ επίπονα για να τα βιώνω χωρίς να επικοινωνήσω. Δυσκολεύομαι να μιλήσω στους ανθρώπους, να εκφράσω τα συναισθήματά μου και η συγγραφή δεν μου φαίνεται τόσο βολική όσο το να γυρίζω ταινία. Οπότε, είναι ένας τρόπος να κρατάω ημερολόγιο με μια έννοια… Πραγματικά δεν με νοιάζει πολύ πώς οι άνθρωποι προσεγγίζουν την ταινία, αρκεί να το βγάλω εγώ από μέσα μου. Αλλά κάποιοι άνθρωποι μπορούν να νιώσουν σύνδεση με την ταινία μέχρι κάποιο βαθμό και είμαι τυχερός που κάποιοι από αυτούς μοιράζονται μια συγκεκριμένη εμπειρία, συγκεκριμένα συναισθήματα. Στην αρχή, όταν έκανα ταινίες μικρού μήκους, το κοινό ήταν πολύ αποπροσανατολισμένο και μετά από λίγο, συνήθισαν το στυλ μου. Είναι σαν να γνωρίζεις ένα πρόσωπο. Υπάρχουν πολλές πρακτικές, ξέρετε, όπως συγγραφή, σκηνοθεσία, και σε αυτές τύπου Χόλλυγουντ, τις δεσμεύεις με την αφήγηση, για να ευχαριστήσεις. Αλλά εγώ, δεν προσπαθώ να ευχαριστήσω. Απλώς προσπαθώ να είμαι ο εαυτός μου. Οπότε είναι το ίδιο. Αν με γνωρίσεις, έχω πολλές πλευρές, οπότε, αυτός είναι ένας πολύ ειλικρινής τρόπος να κάνω ταινίες.

Ξέρω ότι είπατε ότι η «ΤΡΟΠΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ» είναι η πιο προσωπική σας ταινία αλλά μήπως όλες σας οι ταινίες τελικά ασχολούνται με ένα κεντρικό θέμα, και επαναλαμβάνουν το ίδιο κεντρικό ζήτημα;

Ξεκίνησε σαν ένα θέμα. Στην «ΤΡΟΠΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ», είναι το θέμα της αγάπης, η σύνδεση με τους άλλους. Και έχει επίσης να κάνει με το σκοτάδι, την απώλεια. Ενώ στην ταινία μου «ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΔΙΚΟΣ ΣΟΥ» είναι το ίδιο, αλλά εκεί προσπαθώ να καταλάβω και τη σκηνοθεσία παράλληλα. Έχει να κάνει περισσότερο με το γύρισμα ενός φιλμ ενώ στην «ΤΡΟΠΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ» έχει να κάνει με μένα, την αγάπη μου, την αντίληψή μου για τη χαμένη αγάπη.

Κάτι που μ’ αρέσει στην «ΤΡΟΠΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ» είναι πώς το δεύτερο μισό της ταινίας επανερμηνεύει το πρώτο. Μπορείτε να περιγράψετε αυτή τη διαδικασία να βάζετε αυτές τις δύο ιστορίες μαζί; Τι τις συνέδεσε μέσα στο μυαλό σας;

Η διαδικασία προέκυψε φυσικά. Μου αρέσει η ιδέα του ανθρώπου ενάντια στη φύση, του παρόντος ενάντια στις αναμνήσεις του παρελθόντος. Από τις μικρού μήκους ταινίες μου, η δυαδική δομή μου είναι πολύ ελκυστική και αναρωτιέμαι μήπως αυτή είναι η αδυναμία μου-να σκέφτομαι πάντα δύο ταινίες σε μία.

Συνειδητοποίησα ότι κάθε ταινία σας είναι τοποθετημένη στη ζούγκλα ή σε απομονωμένα χωριά. Αυτή είναι μια συνειδητή επιλογή; Ποια η γοητεία της απομόνωσης;

Μεγάλωσα σε μια μικρή πόλη, όπως προσπάθησα να δείξω και στην «ΤΡΟΠΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ». Δουλεύω στην Μπανγκόκ μόνο 7 χρόνια και δεν νιώθω ακόμα οικεία εδώ. Και οι μικρές πόλεις αλλάζουν τόσο ραγδαία σήμερα. Προσπαθώ να συλλάβω αυτή την αλλαγή, το παλιό και το νέο. Και η Μπανγκόγκ είναι πολύ θορυβώδης. Εμένα μου αρέσουν τα ήσυχα μέρη.

(πηγή δελτίο τύπου)