(Corn Island)
του George Ovashvili
Διαδραματιζόμενη στο ποταμό Enguri -το φυσικό σύνορο ανάμεσα στις εμπόλεμες Γεωργία και Αμπχαζία- η ταινία είναι κάτι παραπάνω από ένα δράμα που εστιάζει στον πόλεμο και τις επιπτώσεις του.
Στον ποταμό Enguri, λίγο πριν το καλοκαίρι, καθώς πέφτει η στάθμή του, σχηματίζονται μικρές εύφορες νησίδες που οι ντόπιοι τις καλλιεργούν. Ο ήρωας της ταινίας καταφθάνει σε μια απ’ αυτές. Θα χτίσει μια μικρή καλύβα, και θα μεταφέρει εκεί την 16χρονη ορφανή από γονείς εγγονή του. Εκεί θα σπείρει καλαμπόκι και θα το φροντίσει μέχρι το θερισμό του. Μοναδική απειλή για την καλλιέργεια του είναι οι περιπολίες των Αμπχάζιων και των Γεωργιανών ενόπλων: το νησί βρίσκεται στο μέσο μιας εμπόλεμης ζώνης.
Ο τόπος που η δραματική πλοκή διαδραματίζεται είναι καθοριστικός: είναι ένας ουδέτερος τόπος, που δεν διεκδικείται από κανέναν εμπόλεμο. Και αυτόν κάνει τον ηλικιωμένο τον μοναδικό κυρίαρχο της γης. Έχοντας κάποιες αναμφισβήτητες αναφορές στην Βίβλο –το σκαμμένο από τις ρυτίδες πρόσωπο του ηλικιωμένου είναι όμοιο μ’ ενός βιβλικού πατριάρχη-, η δραματική πλοκή οργανώνεται γύρω από την αντίθεση ειρήνη- πόλεμος. Ο πρώτος πόλος της αντίθεσης εκφράζεται μέσα από τον ηλικιωμένο και την εγγονή του, ενώ ο δεύτερος εκφράζεται μέσα από τις στρατιωτικές περιπόλους των εμπολέμων. Η σκηνοθεσία εστιάζει καταρχάς στον αγώνα του ηλικιωμένου να κυριαρχήσει πάνω στη γη, έναν αγώνα που μέσα από τις τελετουργίες του έχει αρχέγονες διαστάσεις. Παράλληλα όμως, εστιάζει και στο πρόσωπο της νεαρής εγγονής του, που, σιγά –σιγά ταυτόχρονα με την καλλιέργεια της γης, μεταμορφώνεται από κορίτσι σε γυναίκα: δημιουργώντας έτσι αναλογίες ανάμεσα στη γυναικεία φύση και την ίδια τη φύση. Μέσα σ’ αυτό πλαίσιο, τα απειλητικά και γεμάτα πόθο ανδρικά βλέμματα των ενόπλων- ανδρών δεν είναι παρά μια συμβολικού χαρακτήρα απειλή απέναντι στην ίδια τη φύση και τον χώρο, δηλαδή το νησί και τη γη του. Και γι’ αυτό ο αγώνας του ηλικιωμένου να τη διαφυλάξει από αυτά, δεν είναι μόνο από το νόμιμο συγγενικό ενδιαφέρον: είναι πρωτίστως το ενδιαφέρον ενός άνδρα να διαφυλάξει το βίος του…
Ο σκηνοθέτης κινηματογραφεί μ’ έναν αφηγηματικό ρυθμό γαλήνιο, όπως η ροή του ποταμού, και πάντα με φόντο το μαγευτικό τοπίο του ποταμού, τόσο το χαραγμένο από τις ρυτίδες πρόσωπο του ηλικιωμένου, όσο και το αρυτίδωτο και ανέγγιχτο από τον χρόνο πρόσωπο της νεαρής κοπέλας. Μια σκηνοθετική χειρονομία -υπενθύμιση για τις φάσεις της φύσης και το πέρασμα του χρόνου -από την άνθιση στο μαρασμό.
Το τέλος της ταινίας μοιάζει να είναι πικρό, αλλά ωστόσο, υπογραμμίζει ίσως με τον πιο εμφατικό τρόπο το μάταιο της προσπάθειας του ανθρώπου να κυριαρχήσει πάνω στη γη και τη φύση…
Δημήτρης Μπάμπας
Υ.Γ. Η ταινία βραβεύτηκε με το Grand Prix -Κρυστάλλινη Σφαίρα και το Βραβείο Ecumenical Jury στο Φεστιβάλ Karlovy Vary 2014.
