(Περιπλανώμενη οικογένεια)
του Pablo Trapero
(οι δηλώσεις του σκηνοθέτη)

Ο Pablo Trapero θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά πρόσωπα του σινεμά της Αργεντινής. Γεννήθηκε το 1971 και σπούδασε κινηματογράφο στη Universidad del Cine, σχολή από την οποία αποφοίτησαν οι περισσότεροι σημαντικοί νέοι σκηνοθέτες της χώρας. Η πρώτη του ταινία Mundo Grua (1999) προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Βενετίας και κέρδισε το βραβείο Κριτικών. Είναι το πορτραίτο του Rulo, ενός χειριστή γερανού ο οποίος αναζητά απεγνωσμένα εργασία. Μνήμες από νεορεαλισμό αλλά και μια διάθεση χαλαρή δημιουργούν ένα γεμάτο πρωτοτυπία και ζωντάνια έργο. Η ταινία προβλήθηκε δύο φορές στο Φεστιβάλ Θεσ/νίκης. Η δεύτερη ταινία με τίτλο El Bonaerense συμμετείχε στο Διεθνές Διαγωνιστικό του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Και σ’ αυτήν ο σκηνοθέτης σχεδιάζει το πορτραίτο ενός νέου που κατατάσσεται στη αστυνομία της Αργεντινής. Η αφήγηση παρακολουθεί την διαδρομή του στο Αστυνομικό Σώμα από την αθωότητα μέχρι την απόλυτη και ολοκληρωτική διαφθορά και από εκεί πάλι στην μετάνοια.
Η ταινία του Familia Rodante (2004) έκανε την πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Βενετίας και παρουσιάζει το ταξίδι μιας οικογένειας καθώς διασχίζει την Αργεντινή πηγαίνοντας σ’ ένα γάμο. Και σ’ αυτή την ταινία η αφήγηση επικεντρώνεται σ’ ένα πρόσωπο: την 84χρονη γιαγιά της οικογένειας, την οποία υποδύεται η Graciana Chironi, γιαγιά του Pablo Trapero.

Η ΑΦΕΤΗΡΙΑ
Το 1995 σκηνοθέτησα μια μικρού μήκους ταινία με τίτλο Negocios, βασισμένη στις εμπειρίες μου κατά την διάρκεια πολλών χρόνων, στο  μαγαζί του πατέρα μου. Η ταινία εξετάζει την καθημερινή ζωή στο κατάστημα μέσα από μια σειρά μυθοπλαστικών γεγονότων. Οι περισσότεροι από τους χαρακτήρες είναι μη- επαγγελματίες ηθοποιοί που υποδύονται τον εαυτό τους, εκτός από τον Rulo ο οποίος στην πραγματική ζωή ήταν πελάτης του πατέρα μου και στην ταινία υποδύεται τον ιδιοκτήτη του καταστήματος. Άλλους χαρακτήρες τους υποδύονται συγγενείς μου, η μητέρα, ο πατέρας, οι θείοι μου. Υπάρχει ένας χαρακτήρας που δημιούργησα ειδικά για την γιαγιά μου, την Graciana Chironi, η οποία υποδύεται την μητέρα του Rulo. Αυτή η ταινία ήταν η αφετηρία για μια θεματολογία και μια αισθητική γραμμή που αργότερα αποφάσισα να επεξεργαστώ παραπέρα και να αναπτύξω. Ως συνέπεια αυτής της εμπειρίας υπήρξαν δύο σχέδια για ταινίες: Familia Rodante και Mundo Grua.
Το Mundo Grua ήταν η πρώτη μου μεγάλου μήκους ταινία και γυρίστηκε μεταξύ 1997 και 1999. Βασισμένη σε μια ιστορία του Rulo ακολουθεί τον χαρακτήρα καθώς αναζητά εργασία, αυτή την φορά σ’ ένα γερανό. Την μητέρα του Rulo υποδύεται πάλι η Graciana Chironi, η οποία και μου ενέπνευσε το επόμενο σχέδιο μου: Familia Rodante.

Η ΤΑΙΝΙΑ
Η ταινία Familia Rodante είναι η ιστορία μιας οικογένειας, με την γιαγιά ως επικεφαλή και τις επόμενες γενιές τριγύρω της. Αφηγείται πως οι ζωές των χαρακτήρων έχουν αλλάξει κατά την διάρκεια τριάντα χρόνων ιστορίας της Αργεντινής. Η ιστορία βασίζεται πάλι σε εμπειρίες και γεγονότα που συνέβησαν στην δική μου οικογένεια. Ωστόσο αυτό είναι μόνο η αφετηρία για την ταινία, η οποία δεν είναι αυτοβιογραφική. Συγκεκριμένες σκηνές και καταστάσεις στην ταινία είναι πολύ κοντά σε αγαπημένες και οικείες εμπειρίες μου. Όμως ολόκληρη η ιστορία είναι μυθοπλασία. Αυτό το οποίο μ’ ενδιέφερε είναι πως οι αναμνήσεις γίνονται χαρακτήρες και καταστάσεις σε μια μεγάλου μήκους ταινία.

ΜΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΔΙΑΛΥΕΤΑΙ
“Casa rodante” («περιπλανώμενο σπίτι») είναι μια συνηθισμένη ονομασία που χρησιμοποιείται στη Αργεντινή για το τροχόσπιτο. Σ’ αυτή ειδικά την περίπτωση το τροχόσπιτο είναι υπεύθυνο για την μεταφορά των μελών όλων των ηλικιών της οικογένειας, σ’ ένα ταξίδι που θα τους εξαναγκάσει να γνωρίσουν ο ένας τον άλλον και να συζητήσουν για τις διαφορές τους. Το τροχόσπιτο που χρησιμοποιείται στην ταινία είναι χειροποίητο και κατασκευάστηκε από τον πατέρα μου πάνω σε μια Chevrolet Viking του 1956. Όταν ήμουν παιδί ήμουν μάρτυρας στην κατασκευή του και αργότερα ταξίδεψα μ’ αυτό σε μακρινά μέρη στην Αργεντινή, ψάχνοντας για ένα τόπο να κάνω διακοπές με την οικογένεια μου. Κατά την διάρκεια αυτών των χρόνων οι ιστορίες που συναντήσαμε στον δρόμο μάς επέτρεψαν να δούμε πως οι άνθρωποι και το τοπίο αλλάζουν λόγω των πολιτικών συγκυριών. Και πως, καθώς τα χρόνια περνούσαν, η αντίληψη μου γι’ αυτές τις συγκυρίες επίσης μεταβαλλόταν. Γι’ αυτό στην ιστορία της ταινία βλέπουμε πως ένα μοναδικό γεγονός αντιμετωπίζεται με τους πιο διαφορετικούς τρόπους σύμφωνα με την γενιά που το κοίτα.
Βασισμένο σε εικόνες Super 8 ορισμένες ιστορικές, άλλες ανακατασκευασμένες, βλέπουμε πως μια οικογένεια που εκ πρώτης όψεως είναι ακόμα ενωμένη, έχει διαλυθεί από την πολιτική ιστορία που κάθε μέλος της έχει αποφασίσει να ζήσει και αφηγηθεί. Τα αδέλφια μεταξύ τους διαφέρουν το ένα με το άλλο, τα παιδιά τους βλέπουν την πραγματικότητα με διαφορετικό τρόπο και η γιαγιά αντιλαμβάνεται ότι με το πέρασμα του χρόνου τα πάντα αποσυντίθενται, εκτός από την δική της αντίληψη για την πραγματικότητα. Αυτή η αποσπασματικότητα και ο πλουραλισμός των διαφορετικών οπτικών γωνιών υπηρετεί την κατασκευή της οικογένειας ως ενός χαρακτήρα αφ’ εαυτού. Είναι γι’ αυτό ουσιαστικό να αφηγηθούμε την ταινία μέσω της εικόνας και όχι μέσω του διαλόγου. Αν και οι περισσότεροι των χαρακτήρων μιλούν συνέχεια, την αληθινή ιστορία την αφηγούνται οι εικόνες.

(αποσπάσματα από δηλώσεις του Pablo Trapero στις σημειώσεις για την παραγωγή της ταινίας. Απόδοση Δημήτρης Μπάμπας)