του Elia Suleiman

"Αν ζούσε ο πατέρας μου θα ήταν περήφανος γι' αυτή τη ταινία. Συμμετείχε στην αντίσταση το 1948 και είχε πέσει σε κώμα εξαιτίας των βασανιστηρίων από τους Ισραηλινούς στρατιώτες": οι αέναοι κύκλοι της ιστορίας στην δήλωση του Elia Suleiman για την ταινία του Divine Intervention.
"Ένα χρονικό έρωτα και πόνου", είναι ο χαρακτηρισμός του για την ταινία. Ένα ερωτευμένο ζευγάρι -το άνδρα τον υποδύεται ο ίδιος- προσπαθεί απεγνωσμένα να συναντηθεί εν μέσω στρατιωτικών μπλόκων και αποκλεισμών. Βραβευμένη στις Κάννες (2002) με το ειδικό βραβείο της επιτροπής και από την FIPRESCI για το "ευαίσθητο, διασκεδαστικό, ευρηματικό όραμα μίας περίπλοκης και επίκαιρης κατάστασης και των τραγικών συνεπειών που απορρέουν απ' αυτήν".
Πολλές σκηνές γυρίστηκαν στη Γαλλία, λόγω του πολέμου στην Παλαιστίνη. Αρκετοί Ισραηλινοί συμμετέχουν, υποδυόμενοι τους εαυτούς τους: δηλαδή τους στρατιώτες που ελέγχουν στα σημεία ελέγχου τούς Παλαιστίνιους. Στις ακροάσεις για την επιλογή αυτών των ηθοποιών θα βρεθεί σε μία παράδοξη κατάσταση: "Εκμεταλλεύθηκα την θέση εξουσίας και άλλαξα ρόλο -από σιωπηλός ακροατής έγινα αγενής ανακριτής".
Ο Elia Suleiman (Ναζαρέτ, 1960) έζησε και δίδαξε στη Νέα Υόρκη. Βραβεύτηκε στην Βενετία το 1996 για το Chronicle of a Disappearance. Μετακόμισε στην Ιερουσαλήμ για να υλοποιήσει μία πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής επιτροπής για την δημιουργία ενός τμήματος κινηματογραφικών σπουδών στο πανεπιστήμιο Bir Zeit.
Στις γραμμές που ακολουθούν αναφέρεται στην ταινία...

Η ΑΦΕΤΗΡΙΑ
Κουβαλώ μαζί μου, όπου κι αν πάω, σημειωματάρια. Γράφω σ' αυτά οτιδήποτε: τις πραγματικότητες που συναντώ. Αν δω ότι στην καθημερινή κοινοτυπία υπάρχουν οι δυνατότητες μιας χορογραφίας το σημειώνω γιατί είναι αστείο. Και όταν ο σωρός από τα σημειωματάρια γίνει ένα βαρύ φορτίο, τότε ξεκινώ να γράψω.
(…...) Έχεις διαφορετικά στοιχεία- ήχος, εικόνα, χορογραφία, animation, λέξεις-και αρχίζεις να οικοδομείς: στρώμα πάνω σε στρώμα, κάθε σκηνή που σκέφτεσαι έχει την δυνατότητα να γίνει ενδιαφέρουσα, ποιητική ή αστεία. Μετά ξεκινά το μοντάζ, το οποίο είναι αυτό που βλέπεις στην ταινία: τοποθετώ τις σκηνές σ' ένα τοίχο και αρχίζω να αλλάζω θέσεις σ' αυτές, για να δω πως μια αφήγηση μπορεί να αναπτυχθεί. Δεν έχω εκ των προτέρων καθορισμένη την αφήγηση. Ποτέ δεν έχω ιδέα για το τι πρόκειται να είναι η ταινία.

Η ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
Είμαι πολύ ακριβής και αυτό το ξέρει πολύ καλά ο οπερατέρ μου! Ορισμένες φορές το ένα εκατοστό μπορεί να γίνει για μένα τόσο σημαντικό: αν κάνεις την εικόνα χαλαρή ή περιστρέφεις την κάμερα τότε επικεντρώνεσαι σ' ένα πρόσωπο και εγώ δεν θέλω να ακολουθώ κάποιον, θέλω ο θεατής να απολαμβάνει την χορογραφία. Εξ άλλου ένα στοιχείο μιας εικόνας είναι πάντα η χορογραφία: ο χορός, το τέμπο, οι ήχοι. Ο ήχος για μένα είναι πολύ σημαντικός γιατί δίνει στον θεατή μια αίσθηση τι υπάρχει πέρα από το κινηματογραφικό κάδρο. Είναι ένας τρόπος με τον οποίο μπορείς να εμπλέξεις τους θεατές και να απελευθερώσεις την φαντασία τους.
Το αγαπημένο μου πλάνο είναι το ευρυγώνιο. Αυτό οφείλεται στην επιθυμία να εμπλέξω τον θεατή στην κατασκευή του κάδρου. Αυτού του είδους την επικοινωνία απολαμβάνω-σε αντίθεση με την αυνανιστική σκηνοθεσία, μια προσέγγιση που στηρίζεται στο μονόλογο, μια προσέγγιση που στηρίζεται στο μονόλογο με τον θεατή στον ρόλο του αποδέκτη. Δεν μ' ενδιαφέρει η απόλυτη συμμετοχή σε μια υποτιθέμενη αλήθεια. Θέλω η αμφισβήτηση να εκτείνεται πέρα από το κινηματογραφικό κάδρο και πέρα από το θέατρο. Ωστόσο αυτό δεν είναι μια ιδεολογική θέση: προσπαθώ απλώς να είμαι όσο το δυνατόν πιο αληθινός ως προς αυτό που είμαι και ως προς τον τρόπο που βλέπω. Είναι το ίδιο με την προσέγγιση μου για μεγάλες συνθέσεις (ταμπλό) και για χιούμορ: δεν είναι μια επιλογή, είναι αυτό που μου προκαλεί το ενδιαφέρον.

Η ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ.
Ποτέ δεν σπούδασα κινηματογράφο. Η πρώτη φορά που ανακάλυψα το σινεμά ήταν μέσα από τα γραπτά του Godard. Πήγα στην Νέα Υόρκη και για ένα χρόνο δεν έκανα τίποτε άλλο από το να διαβάζω βιβλία και να βλέπω ταινίες, ορισμένες φορές και τρεις ταινίες την ημέρα. Αγάπησα τον Antonioni από την πρώτη στιγμή, όπως επίσης και τους Hou Hsiao Hsien και Tsai Ming Liang.
Ποτέ δεν είχα δει ταινίες του Jacques Tati, μέχρι που έκανα την πρώτη μου ταινία μεγάλου μήκους Chronicle of a Disappearance. Ο υπεύθυνος για τον ήχο σ' αυτή την ταινία επέμενε να δω ταινίες του Tati και του Buster Keaton. Έτσι και έκανα, και αντιλήφθηκα ότι στην ταινία του Tati, Mon Oncle υπήρχαν δύο στιγμιότυπα απόλυτα ίδια μ' αυτά της δικής μου ταινίας.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Ήμασταν πολύ ανασφαλείς (κατά την διάρκεια των γυρισμάτων). Δεν μπορούσαμε να κινηματογραφήσουμε γιατί οι Ισραηλινοί συνεχώς πυροβολούσαν (σ.τ.μ. ο Suleiman κάνει λογοπαίγνιο με την λέξη Shooting που έχει διπλή σημασία σημαίνει πυροβολώ και κινηματογραφώ). Έκαναν κατάληψη το πλατό και τοποθετούσαν τα δικά τους σκηνικά. Είναι αστείο πως το σινεμά και ο πόλεμος μπορούν να ανταγωνίζονται στον ίδιο τόπο.
Ύστερα ηρέμησαν για λίγο και ξεκινήσαμε να κινηματογραφούμε στην Ναζαρέτ. Όμως κάθε φορά που πηγαίναμε σε μια άλλη τοποθεσία τότε τα πράγματα γινόταν δύσκολα. Το μπλόκο υποτίθεται ότι θα ήταν στην Βηθλεέμ, όμως εκεί υπήρχαν όπλα, πυροβολισμοί και δακρυγόνα: έτσι έπρεπε να βρούμε άλλη τοποθεσία. Η Ισραηλινή αστυνομία ήρθε κανά δύο φορές και διέλυσε το πλατό, τα σκηνικά. Ενοχλήθηκαν από το χιούμορ: είδαν ένα μπλόκο και σάτιρα.

(αποσπάσματα από συνέντευξη στο περιοδικό Sight & Sound, Ιανουάριος 2003).