(Γυναίκα στους αμμόλοφους)
του Hiroshi Teshigahara
κριτική του Bosley Crowther

Η πρώτη απ’ τις πέντε ιαπωνικές ταινίες ανάμεσα στις 26 συνολικά ταινίες που θα προβληθούν στα πλαίσια του δεύτερου Φεστιβάλ Κινηματογράφου στη Νέα Υόρκη, προβλήθηκε για δεύτερη φορά χθες το βράδυ στη Φιλαρμονική. Αποδείχτηκε ότι πρόκειται για μία δυνατή, αλληγορική, μυστηριώδη ταινία που προκαλεί το απόλυτο ενδιαφέρον.
Βασισμένο στο ομότιτλο λογοτεχνικό έργο του Κόμπο Άμπε, «Γυναίκα στους αμμόλοφους», είναι ένας μακρύς, σκοτεινός, βασανιστικά εξοντωτικός απολογισμός  της διαφωνίας και του ερωτισμού ανάμεσα σε έναν άντρα και μια γυναίκα, παγιδευμένοι στον πυθμένα ενός αμμόλακκου που βρίσκεται σε μια απομονωμένη περιοχή. Παρά το γεγονός ότι είναι σκοτεινή, προκαλεί το ενδιαφέρον και την εγρήγορση.
Ξεκινάει με τον άντρα, έναν εντομολόγο που συλλέγει σκαθάρια στους αμμόλοφους, να οδηγείται σ’ ένα κατάλυμα από άγνωστους ανθρώπους για να περάσει τη νύχτα. Τον εξαναγκάζουν να μπει σ’ έναν αμμόλακκο, όπου εκεί βρίσκει τη μυστηριώδη γυναίκα που πρόθυμα του προσφέρει κρεβάτι και στέγη.
Αλλά την ώρα που ετοιμάζεται το άλλο πρωί να φύγει, διαπιστώνει ότι δεν μπορεί να βγει χωρίς σκάλα και ότι δεν υπάρχει κανείς πρόθυμος από εκείνους που τον είχαν ρίξει εκεί μέσα για να τον βοηθήσει.
Η γυναίκα του λέει ότι είναι για πάντα εγκλωβισμένοι και ότι θα πρέπει να περιμένουν εκεί τον ερχομό των ανθρώπων που ζουν πάνω, οι οποίοι τους στέλνουν νερό και φαΐ. Εξηγεί επίσης ότι έχει αναγκαστεί να ζει κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες. «Τον περασμένο χρόνο», λέει, «μια αμμοθύελλα κατάπιε τον άντρα μου και το παιδί μου».
Κυρίως του τονίζει την αναγκαιότητα να δουλεύει σκληρά κάθε μέρα, ώστε να απομακρύνει την άμμο που πέφτει στον λάκκο κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Ασφαλώς ο άντρας θυμώνει. Οργίζεται και αρνείται να βοηθήσει. Σιγά σιγά όμως, αποδέχεται αυτήν την δύσκολη κατάσταση. Καθώς εξελίσσεται η ταινία, αρχίζει να συνηθίζει στο λάκκο και στο τέλος δεν θέλει να φύγει, όταν του δίνεται μια ευκαιρία να ξεφύγει.
Αυτή είναι η κεντρική ιδέα της πλοκής της ταινίας που διαρκεί πάνω από δύο ώρες και που είναι γεμάτη επίπονες λεπτομέρειες που εμβαθύνουν στις προσωπικές σχέσεις των δύο ατόμων. Αλλά στην απόδοση αυτών των λεπτομερειών, που έχουν τόσο δυνατή συναισθηματική και ψυχολογική αξία, ο σκηνοθέτης έχει κάνει έναν αριστουργηματικό συνδυασμό δίνοντας ένα αποτέλεσμα ποιητικό και δυναμικό.
Περιγράφοντας για παράδειγμα, τον τρόπο με τον οποίο ο άντρας παρασύρθηκε από την φυσική παρουσία της γυναίκας, χρησιμοποιεί έξυπνα την εικονική μεταμόρφωση, όπου το γυμνό σώμα της χήρας αποκτά μια ζεστή και θελκτική λάμψη. Και αυτή η φυσιολογική διαδικασία επιτυγχάνεται επικεντρώνοντας στα πρόσωπα και το σώμα, έτσι ώστε μια δυνατή αίσθηση πάθους να αντανακλάται από την οθόνη.
Αντλεί επίσης από τους πρωταγωνιστές του, τον Eiji Okada στο ρόλο του άντρα, (πρωταγωνιστής στην ταινία «Χιροσίμα, αγάπη μου») και την Kyoko Kishida στο ρόλο της γυναίκας, κάποια έντονα και εξοντωτικά στοιχεία λάμψης, θυμού, τρέλας, οίκτου, ευγνωμοσύνης και απελπισίας. Σε μια έντονα σκληρή, ψυχρή ατμόσφαιρα και μια υπέροχη μυστηριώδη μουσική, αυτό το δράμα αναπτύσσει μια αποπνιχτική αίσθηση απογοήτευσης και φθοράς.
Προφανώς, σκοπό έχει να συμβολίσει την εμμονή του άντρα και την αποξένωση που νιώθει από τις απαιτήσεις και την καταπίεση του περιβάλλοντός του. Η ψυχή του ατόμου δοκιμάζεται σ’ αυτήν την υπαρξιακή διάσταση και οδηγείται σε παραίτηση και παράδοση. Δεν πρόκειται για μια διασκεδαστική και χαρούμενη ταινία, αλλά για μια μυστηριακή ταινία που σε υπνωτίζει.
«Η Γυναίκα στους Αμμόλοφους» έχει κερδίσει το Ειδικό Βραβείο στο Φεστιβάλ των Καννών.

(Άρθρο του Bosley Crowther δημοσιευμένο στην εφημερίδα «The New York Times» στις 17 Σεπτεμβρίου 1964. πηγή δελτίο τύπου)