(Τελευταίο καλοκαίρι)
της Antoneta Alamat Kusijanovic
(η κριτική του Δημήτρη Μπάμπα)
b_505X0_505X0_16777215_00_images_2122_murina.jpg

Βαθύ μπλε. Ο βυθός της θάλασσας. Υποβρύχιο ψάρεμα. Ένα γυναικείο σώμα. Και ένα ανδρικό...
Η ταινία από την Κροατία της πρωτοεμφανιζόμενης Antoneta Alamat Kusijanovic έχει στο κέντρο της μία νεαρή κοπέλα λίγο πριν την ενηλικίωση της. Ζει μαζί με τους γονείς της στις Δαλματικές ακτές. Τις ισορροπίες της οικογενειακής και προσωπικής της ζωής διαταράσσει η άφιξη ενός πλούσιου φίλου του πατέρα της...
Η σκηνοθέτις σχεδιάζει καταρχάς το πορτρέτο της νεαρής κοπέλας, της Julija (στο ρόλο η εξαιρετική Gracija Filipović) που ζει με τρόπο υπόκωφο την κόλαση της εφηβείας της και αναζητάει ένα δρόμο στη ζωή. Ο οικογενειακός της χώρος χαρακτηρίζεται από ένα δυναστικό πατέρα και από μία μητέρα με όνειρα και επιθυμίες που δεν έχουν εκπληρωθεί: ένα πεδίο γεμάτο κρυφές δραματικές εντάσεις. Η ιστορία τοποθετείται σ' ένα μαγευτικό χώρο, το καλοκαίρι στις Δαλματικές ακτές της Κροατίας, και τόσο τόπος όσο και η εποχή καθορίζουν με έναν τρόπο δυναμικό τη δραματική πλοκή. Καθώς ο τόπος είναι ένας πολύ γνωστός τουριστικός προορισμός, ο πατέρας προσπαθεί να βρει τις ευκαιρίες της ζωής του μέσα από τη φιλία του με έναν εκατομμυριούχο τουρίστα. Εν μέσω αυτών των καταστάσεων, η νεαρή ηρωίδα συνειδητοποιεί τόσο την καταπίεση όσο και την αδυναμία της να βρει μία διέξοδο. Στα μάτια της ο πάμπλουτος φίλος του πατέρα της θα μπορούσε να είναι μια λύση....
Η σκηνοθεσία εστιάζοντας στη νεαρή ηρωίδα δημιουργεί σταδιακά και μέσα από υπαινιγμούς και υποβολές μία αποπνικτική αίσθηση περικύκλωσης και αδιεξόδου. Οι κρυφές εντάσεις, οι ελπίδες που αποδεικνύονται φρούδες και οι ανεκπλήρωτες επιθυμίες στο οικογενειακό πεδίο έρχονται σιγά- σιγά στην επιφάνεια. Αδύναμη, αλλά όχι ευάλωτη, εξαιτίας της ηλικίας της, η ηρωίδα εγκλωβισμένη υπό τη δυναστική πατρική εξουσία αναζητά μια δίοδο διαφυγής προς την ενηλικίωσή της. Η υπέρβαση της μοιάζει αδύνατη, τόσο εξαιτίας του νεαρού της ηλικίας όσο και λόγω της κοινωνικής και οικογενειακής κατάστασης της. Και εδώ, το υποβρύχιο ψάρεμα και η κατάδυση δεν είναι μόνο μία μία μεταφορά για τα προηγούμενα, δηλαδή τη συναισθηματική κατάσταση και τις αγωνίες της, αλλά κάτι περισσότερο: είναι το πεδίο μάχης όπου διεξάγεται ο αγώνας για την απελευθέρωσή της και σ’ αυτό το πεδίο το (πλέον) γυναικείο σώμα της είναι το όπλο της. Γι’ αυτό και όταν η υπέρβαση πραγματοποιείται δεν μοιάζει ως παράταιρη ούτε ως η επιβαλλόμενη από τους κανόνες της δραματουργίας, αναγκαία κορύφωση,  αλλά ως η φυσιολογική συνέπεια στοιχείων του χαρακτήρα της νεαρής ηρωίδας, δηλαδή της ανυποχώρητης της αγωνιστικής της διάθεσης στο πεδίο της μάχης.