(The Sower of Stars)
του Lois Patiño
(η κριτική της Ζωής- Μυρτώς Ρηγοπούλου)

Σιλουέτες κτιρίων διαγράφονται λαμπυρίζοντας μέσα στη νύχτα. Φώτα από νέον καθρεφτίζονται τρεμοπαίζοντας στα σκοτεινά νερά. Αγκυροβολημένα πλοία περιμένουν άπραγα στο λιμάνι. Κάποιο απ’ όλα ξεκινά και τ’ αστέρια φτιάχνουν δρόμο μπροστά του. Μια γυναίκα ξυπνά από τ’ όνειρο για να μιλήσει μ’ έναν άνδρα. Μαζί θα φτιάξουν ένα ποίημα. Jisei no ku. Ένα ποίημα θανάτου. Κι αποχαιρετισμού σ’ όλα αυτά που εκείνη θ’ αφήσει πίσω. «Σε συντρόφεψα καλά μέχρι εδώ;» ρωτάει ο άνδρας που είναι ο Θάνατος κι εκείνη απαντά «ναι» και λίγο-λίγο σταματά να μιλάει. Τρένα διασχίζουν τον ουρανό κι οι άνθρωποι στο σταθμό αγοράζουν εισιτήρια για το τέρμα. Ο Θάνατος απαγγέλει χαϊκού εκτελεσμένων κακοποιών και μια σκάλα εμφανίζεται στην οθόνη. Όταν όλα τελειώνουν τα φώτα γίνονται αδιάλυτο νεφέλωμα κι ό,τι υπήρχε χάνεται σε μια υπέροχη αστρική σκόνη.
Υπνωτιστικό κινηματογραφικό ποίημα και 24λεπτο οπτικοακουστικής μαγείας, το The sower of stars του Lois Patiño, αυτός ο σαγηνευτικός υπαρξιακός διάλογος του ανθρώπου με το Θάνατο και ενός άνδρα με μια γυναίκα, κυλάει τόσο γαληνευτικά κι αβίαστα που κινδυνεύει να μας κάνει να ξεχάσουμε πόσο δύσκολο είναι να πετύχει κανείς μέσα από τέτοια αφαίρεση μια τόσο συμπυκνωμένη ομορφιά κι ουσία. Συνδυάζοντας την πειραματική διάθεση με την απλότητα κι έχοντας -πολύ σοφά- ως σκηνικό το λιμάνι του Τόκυο και δύο γιαπωνέζους ηθοποιούς, που δεν θα δούμε ποτέ, ως φωνή της ταινίας, το The sower of stars μας παίρνει εντελώς μαζί του έτσι όπως εξελίσσεται όλο και πιο ξεκάθαρα σ’ ένα ανθρώπινο και βαθιά συγκινητικό κινηματογραφικό jisei no ku- ποίημα θανάτου.
Τα ποιήματα αυτά, που αποτελούν μέρος της λογοτεχνικής παράδοσης της Άπω Ανατολής και συχνά γράφονται ακριβώς πριν το θάνατο του συγγραφέα τους, αποτελούν ταυτόχρονα στοχασμό πάνω στο θάνατο και σχόλιο για την ουσία της ζωής μας. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το πως ένας Ισπανός σκηνοθέτης κατορθώνει να στοχεύσει με τέτοια ακρίβεια την καρδιά αυτής της παράδοσης και συνδυάζοντας χαϊκού εκτελεσμένων κακοποιών με Δυτικές σκέψεις ανθρώπων τόσο γνωστών που δεν θα το πιστεύουμε όταν θα δούμε τα ονόματά τους στους τίτλους τέλους, να υφάνει πατώντας πάνω στις εικόνες και παίζοντας μ’ αυτό που δείχνει και μ’ αυτό που κρύβει μια κινηματογραφική αφήγηση όχι μόνο εξαιρετικά ομοιογενή και συνεκτική, αλλά και απόλυτα δική του. Αν όπως λέει ο Μερλό-Ποντί «το αόρατο δεν είναι η άρνηση αλλά ο στόχος του ορατού», η ταινία κινείται ακριβώς πάνω σ’ αυτό το σκεπτικό ηρεμώντας λίγο-λίγο τη ματιά του θεατή κι οδηγώντας την να κοιτάξει όλο και πιο μέσα της για να δει εν τέλει τον ίδιο τον εαυτό της.
Το εξαιρετικό αποτέλεσμα του The sower of stars που κάθε τόσο μ’ άλλους τρόπους επιτυγχάνουν κι άλλες πολλές ταινίες μικρού μήκους αναδεικνύοντας τις δυνατότητες του κινηματογραφικού αυτού είδους για αμεσότητα και πειραματισμό, είναι κρίμα να αφορά μόνο τις αίθουσες των φεστιβάλ κι οι διανομείς να διστάζουν κάθε φορά να το προσφέρουν στο κοινό και στην μεγάλη οθόνη.

(Φεστιβάλ Βερολίνου 2022)