(Μήδεια)
του Lars von Trier
(οι δηλώσεις του σκηνοθέτη)
medea-lars-von-trier.jpg

Τον Dreyer/ Ντράγιερ τον θαυμάζω επειδή πάντοτε πήγαινε ενάντια στο ρεύμα, ποτέ δεν υποβίβασε τον εαυτό του για να συμβιβαστεί με τις τάσεις τις εποχής. Αισθάνομαι μεγάλο σεβασμό για τους επαναστάτες, κι εκείνος ήταν ένας απ’ αυτούς. Ή αν προτιμάτε, μάρτυρας, γιατί τον ακολουθούσε η ακατανοησία κι η κακή τύχη.
(...) Ένιωσα μια περίεργη ταύτιση με τον Ντράγιερ και το όραμά του για τη Μήδεια. Έτσι, βασίστηκα στο σενάριό του και στους διαλόγους του, αλλά μετέφερα το δράση σε Δανικό τοπίο. Ο Ντράγιερ σκόπευε να γυρίσει την ταινία στην Ελλάδα. Υπάρχει μια σημείωση στην αρχή του σεναρίου που δεικνύει ότι η ταινία πρέπει να αρχίζει σ’ ένα αμφιθέατρο. Δυστυχώς δεν είχε ποτέ την δυνατότητα να την γυρίσει. Όπως συνέβη και μ’ ένα μεγάλο ποσοστό των σχεδίων του. Αποφάσισα να ερμηνεύσω το σενάριο ως μια άχρονη τραγωδία γιατί κανείς δεν μπορεί να πει τι έλξη θα μπορούσε να ασκήσει μια ψυχολογική ερμηνεία.
Οι ταινίες του Ντράγιερ δεν μπορούν να αναγνωστούν ως ψυχολογικά δράματα, δεν είναι τόσο απλές. Ο τρόπος του να απλοποιεί και να συμπυκνώνει τους διαλόγους δημιουργεί ερμηνευτικά προβλήματα, γιατί οι άνθρωποι δεν συνηθίζουν να εκφράζονται έτσι. Είναι περισσότερο αποσπάσματα που είναι διάσπαρτα, εδώ κι εκεί. O Ντράγιερ τείνει στο μεγαλείο και στην συντριπτική εξύψωση. Ο στόχος δεν είναι ποτέ ο ρεαλισμός κι ο ψυχολογισμός, αν αυτή είναι η λέξη, οι χαρακτήρες του είναι σχεδόν εικόνες. Η τέχνη του Ντράγιερ βρίσκεται πιο κοντά στη ζωγραφική, παρά στον κινηματογράφο. Ήθελα η ταινία μου να θυμίζει Ντάγιερ. Η αισθητική του ήταν πρωταρχικής σημασίας για μένα. Δυστυχώς η Μήδεια έχει υπερβολικά την αίσθηση του papier - mache. Και υπήρχε εκείνη η μακέτα του κάστρου των Βίκινγκς που προσποιούμασταν ότι ζει η Μήδεια. Δεν αντέχω αυτού του είδους τα τεχνάσματα. Είναι απαίσια. Αλλά ο προϋπολογισμός μας δεν μας επέτρεπε να γυρίσουμε αλλού.
Για παράδειγμα στη σκηνή όπου η Μήδεια σκοτώνει τα παιδιά της, ο Ντράγιερ επέλεξε το δηλητήριο, το μαχαίρωμα που προτείνει ο Ευριπίδης του φαινόταν υπερβολικά βίαιο. Υπερβολικά αιματηρό. Προτιμούσε απλά να αποκοιμηθούν. Εγώ επέλεξα να το κάνω πιο δραματικό. Νομίζω ότι η δική μου εκδοχή είναι πιο δηκτική, ως όλον. Η δολοφονία των παιδιών με κρέμασμα μου φάνηκε πιο αποτελεσματική και αρμόζουσα. Είτε τα σκοτώνεις, είτε όχι. Πρέπει να δείχνεις τη δράση, όπως πραγματικά είναι. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να κάνεις τα πράγματα να φαίνονται πιο αθώα απ’ ότι είναι.

(ελληνική μετάφραση δελτίο τύπου)