(Θεός φυλάξει)
της Snjezana Tribuson

Διαβάζει το Κεφάλαιο του Μάρξ και τον Εραστή της Λαίδης Τσάτερλι, λατρεύει τα γουέστερν, μέλος ροκ μπάντας, συμμετέχει σε παιχνίδια γνώσεων για τον κομμουνισμό, ζει την εποχή του Τιτοϊσμού στη Γιουγκοσλαβία: Μ’ αφετηρία το 1961 και κατάληξη σχεδόν 10 χρόνια μετά, η ταινία παρακολουθεί τη διαδρομή του ήρωα από την παιδική ηλικία προς την ενηλικίωση.
Ο Sinisa ζει μία ανέμελη παιδική ηλικία, που σύντομα να τελειώνει: Η σεξουαλική αφύπνιση, η επιστημονική(;) περιέργεια για την γυναικεία ανατομία, ο πρώτος έρωτας. Ο αυταρχικός πατέρας, η γεμάτη κατανόηση μητέρα, ο παραστρατημένος θείος (που ασχολείται με τη μαύρη αγορά), οι φίλοι, είναι τα πρόσωπα του περιβάλλοντος του. Ωστόσο αυτό που εξ’ αρχής γίνεται φανερό είναι ότι εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με τη συνήθη νοσταλγική περιπλάνηση στην παιδική ηλικία. Αντίθετα εκεί που εστιάζει η σκηνοθεσία είναι στη συναισθηματική ωριμότητα και την ολοκλήρωση. Η αφήγηση χωρίζεται σε πέντε τμήματα που χαρακτηρίζουν αυτά τα στάδια της εξέλιξης του ήρωα: τα αδιάβροχα, οι ταινίες, η τηλεόραση, το Rock, η ωριμότητα.
Κομβικό σημείο αποτελεί η γνωριμία του νεαρού ήρωα με την συνομήλική του Hana: ένα πρόσωπο που θα στοιχειώσει τόσο την παιδική του ηλικία, όσο και την εφηβεία του. Έχοντας ένα χάσμα περίπου 10 χρόνων στο μέσο της ταινίας -από την παιδική ηλικία περνάμε στα τελευταία χρόνια της εφηβείας– η δραματική πλοκή δεν παρουσιάζει ένα αντίστοιχο κενό. Είναι ο ανεκπλήρωτος έρωτας που ενώνει την παιδική ηλικία με την εφηβεία, είναι η ιδέα της αιώνιας αγάπης, είναι το συναισθηματικό βλέμμα του ήρωα προς το περιβάλλον του που γεφυρώνει το χρονικό χάσμα.
Χιούμορ, σαρκασμός και κριτικό βλέμμα (για το τότε καθεστώς) και τα θερμά συναισθήματα της εφηβικής αγάπης, κατακλύζουν την οθόνη σε μία ταινία που συχνά διαθέτει τη χάρη και τη γοητεία ενός παραμυθιού.
Δ.Μ.


Η Snjezana Tribuson σχολιάζει τα της ταινίας της Θεός φυλάξει/ God Forbid Greater Evil

"Ήταν δύσκολα με τα παιδιά. Καταρχάς από τη στιγμή που το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας γυρίστηκε στο Ζάγκρεμπ, ψάχναμε για ηθοποιούς από το Ζάγκρεμπ. Δεν ξέρω γιατί, όμως δεν καταφέραμε να βρούμε κάποιον ενδιαφέροντα ηθοποιό. Αυτός ήταν ο λόγος που πήγαμε στο Bjelovar και το Varazdin όπου καταφέραμε να βρούμε τα σωστά παιδιά.
(…) Τα παιδιά ηθοποιοί πρέπει να είναι φυσικά και ανοικτά. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να λένε τα λόγια τους από το σενάριο μ’ ένα τρόπο φυσικό. Τους δώσαμε το σενάριο να το διαβάσουν για δέκα λεπτά, για να δουν για τι ταινία πρόκειται. Αν ήταν ενδιαφέροντα και φυσικά τότε περνούσαν στο δεύτερο γύρο. Δεν τα δίδαξα, πριν τα γυρίσματα υποκριτική. “Δίνουν” το καλύτερό τους όταν γνωρίζουν μόνο τα βασικά. Από τη στιγμή που αρχίζουν να σκέφτονται πώς να κάνουν κάτι, τότε αυτό γίνεται ένα εμπόδιο που τα κάνει να αδυνατούν να “παίξουν” φυσικά.
(…) Το σχέδιο μου είναι να γυρίσω μία τηλεοπτική σειρά για την Κροατική Τηλεόραση που να βασίζεται στη ταινία. Θα έχει πέντε επεισόδια και θα χρησιμοποιήσω την ίδια ομάδα ηθοποιών.
(…) Ξεκινήσαμε τα γυρίσματα τον Οκτώβρη του 2001 και τα ολοκληρώσαμε λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Κάναμε το μοντάζ την άνοιξη και τους επόμενους τρεις μήνες ασχοληθήκαμε με το πιο δύσκολα μέρος, με το tone editing. Ήταν δύσκολα γιατί υπήρχαν τόσες πολλές τεχνικές λεπτομέρειες που έπρεπε να ρυθμιστούν και αυτή η διαδικασία διήρκησε πάρα πολύ.
(…) Αφ’ ης στιγμής ο σεναριογράφος ήταν ο αδελφός μου, έκανα όλες τις αλλαγές στο σενάριο που θεωρούσα απαραίτητες. Δεν δίσταζα να πω στον Goran τι σκεφτόμουν ούτε να τον παρακαλέσω να αλλάξει κάτι στο σενάριο".

(δηλώσεις της Snjezana Tribuson, σκηνοθέτις της ταινίας Θεός φυλάξει/ God Forbid Greater Evil, στη ηλεκτρονική τοποθεσία του φεστιβάλ Pula. Απόδοση Δημήτρης Μπάμπας)