(Γράμματα στον άνεμο)
του Edmond Budina

Παρακολουθώντας τα βήματα ενός πατέρα, που αναζητά τον γιο του, η ταινία είναι ένα λεπτομερές πορτραίτο μιας δύσκολης ζωής στην Αλβανία του σήμερα.
Ο κεντρικός χαρακτήρας είναι ο Niko ένας καθηγητής και κομματικό στέλεχος. Η αλλαγή του καθεστώτος θα σημαίνει την απαρχή μιας σειράς καταστροφών: ο γιος του μεταναστεύει στην Ιταλία, ο ίδιος θα απολυθεί από τη δουλειά του, κατηγορούμενος ως συνεργάτης της κομουνιστικής αστυνομίας. Κάθε προσπάθειά του για επιβίωση καθίσταται ατελέσφορη, αφού η χώρα είναι βυθισμένη στη δίνη της ανέχειας. Η οικογένεια του Niko εξαρτάται πλέον από τα εμβάσματα του γιου που στέλνονται από την Ιταλία. Όταν επιστολές και χρήματα θα πάψουν να έρχονται τότε ένας ανήσυχος πατέρας θα περάσει στην άλλη πλευρά της Αδριατικής αναζητώντας τα ίχνη μιας μακρινής απουσίας.
Λεπτομερής καταγραφή της κοινωνικής κατάστασης, απεικόνιση της διάλυσης και της εσωτερικής καταστροφής, η ταινία οργανώνεται γύρω απ το τραγικό πρόσωπο ενός πατέρα (στον ρόλο ο ίδιος ο σκηνοθέτης). Περισσότερο παρατηρητής, παρά ένα πρόσωπο που δρα, ο Niko βρίσκεται παρ’ όλη την ανέχεια του σε μια προνομιακή θέση: έχει διατηρήσει αλώβητη μια ηθική στάση απέναντι στα πράγματα. Και ακριβώς αυτή είναι και η τραγωδία του: σε μια χώρα που έχει ολισθήσει εκτός των άλλων προς μια ηθική παρακμή, η παρουσία του είναι εκτός τόπου και χρόνου.
Χωρίζοντας την ταινία σε δύο τμήματα –αυτό που διαδραματίζεται στην Αλβανία και αυτό της Ιταλίας – η σκηνοθεσία δεν αφηγείται μόνο την ιστορία μιας χώρας και των κατοίκων της, αλλά και των μεταναστών της. Το τμήμα της Ιταλίας δείχνει ως ένα αναπόφευκτο συμπλήρωμα στην Αλβανική τραγωδία. Η θλίψη, ο πόνος, η οργή και το πένθος του αφορούν, λοιπόν, όχι μόνο τον ίδιο, αλλά μια ολόκληρη χώρα. Ο απαισιόδοξος τόνος του τέλους δεν μπορεί να απαλυνθεί από τη συνειδητοποίηση ότι ο ήρωας παραμένει ηθικά ακέραιος. Η ταινία είναι μια ιταλική παραγωγή και προβλήθηκε στις αίθουσες της Ιταλίας.
Δ.Μ.