(A Traveler’s Needs)
του Hong Sangsoo
(κριτική: Δημήτρης Μπάμπας)
Η 31η ταινία του κορεάτη δημιουργού διαμέσου του τίτλου της προκαλεί, με τρόπο παράδοξα άμεσο για το παρελθόν του σκηνοθέτη, ένα ερώτημα «Ποίες είναι οι ανάγκες ενός ταξιδιώτη;». Στην απάντηση του ερωτήματος συναντούμε στο ρόλο του ταξιδιώτη τη 70χρονη γαλλίδα σταρ και ηθοποιός σε προηγούμενες ταινίες του σκηνοθέτη, Isabelle Huppert -Claire's Camera (2017), In Another Country (2012)-, που υποδύεται μια καθηγήτρια γαλλικής γλώσσας που κάνει ιδιαίτερα μαθήματα στη Σεούλ.
Μια περιπλάνηση μέσα στην πόλη, στις ταβέρνες, τα σπίτια, τα πάρκα, τους δρόμους συνιστά το αφηγηματικό πλαίσιο της ταινίας. Ως μια άλλη flâneur, η ηρωίδα συναντά τις μαθήτριες της και τους φίλους της περιπλανώμενη στο αστικό τοπίο, εσωτερικό και εξωτερικό. Συζητά για τη μουσική, τα συναισθήματα που αυτή γεννά, ομιλεί προς έκπληξη των μαθητών της την αγγλική, φλερτάρει αδιάντροπα με παντρεμένους, τρώει μόνη της στα κορεατικά εστιατόριο bibimbap -λευκό ρύζι με τσιγαριστά και ωριμασμένα λαχανικά και πάστα με τσίλι (*)- πίνει μανιωδώς makgeolli (**), ακούει απαγγελίες κορεάτικης ποίησης, αναζητά τη σωματική επαφή με τρόπους έμμεσους, διατηρώντας πάντα μια απόσταση ασφαλείας από τα πρόσωπα με τα οποία συναναστρέφεται και τέλος ονειρεύεται...
Η πρώτη ύλη της δραματικής πλοκής είναι οι συζητήσεις, οι υπόγειες ή οι φανερές εντάσεις στις μεταξύ των προσώπων σχέσεις, οι διαρκώς μεταβαλλόμενες ισορροπίες στις σχέσεις τους. Και εδώ, όπως σε προηγούμενες ταινίες του σκηνοθέτη το σχήμα επανάληψη-παραλλαγή είναι καθοριστικό στον τρόπο που δομείται δραματουργικά η ταινία: με την επανάληψη του μαθήματος και σχεδόν πανομοιότυπων φράσεων από την Isabelle Huppert και μικρές αλλά τόσο σημαντικές παραλλαγές. Σ’ αυτήν την ταινία το κινηματογραφικό ύφος είναι, όπως πάντα, απλό και λιτό, με την κάμερα να μένει σταθερή και τις κινήσεις της να είναι ελάχιστες -εδώ το zoom in ή το zoom out είναι ένα μεγάλης σημασίας σκηνοθετικό γεγονός. Ως προς τους χρωματικούς τόνους, το χρώμα πράσινο μοιάζει να κυριαρχεί σ’ αυτή την ταινία -και αυτό σίγουρα είναι κάτι που δεν βλέπουμε συχνά στις ταινίες του σκηνοθέτη.
Όπως είναι αναμενόμενο και προφανές είναι η παρουσία της Isabelle Huppert που κυριαρχεί στην ταινία, καθώς βρίσκεται στο κέντρο όλων των ιστοριών: ο ρόλος της στη δραματική πλοκή είναι ενός καταλύτη, ενός “ξωτικού” που αναστατώνει τις ζωές όσων συναναστρέφεται, όλων όσων έρχεται σε κάποιους είδους συναισθηματική οικειότητα -μια νύμφη του (αστικού) δάσους. Υπάρχει αναμφίβολα μια κρυφή βουκολική διάσταση στην ιστορία...
[Η διδακτική της ηρωίδας είναι μάλλον παράδοξη και ευρηματική, αλλά και ενδεικτική του χαρακτήρα, της φιλοσοφίας ζωής της: όπως την εξηγεί σε μια μαθήτρια της δεν χρησιμοποιεί ένα βιβλίο, αλλά αντίθετα κάρτες τις οποίες γράφει στα γαλλικά φράσεις που θεωρεί ότι είναι σημαντικές συναισθηματικά για τις μαθήτριες της. Μια μέθοδος διδασκαλίας βιωματική και συναισθηματική]
Υπάρχει πάντα κάτι αδιευκρίνιστο σχετικά με τις σχέσεις των προσώπων, κάτι που αποκαλύπτεται σιγά-σιγά και κάτι που πάντα διαφεύγει από τον θεατή. Ως το κρυφό κέντρο του κάθε επεισοδίου, γύρω από το οποίο οργανώνεται η δράση, είναι η οικειότητα, κυρίως η συναισθηματική αλλά κάποιες φορές και η σωματική. Υπάρχει ένα είδος σωματικής οικειότητας ανάμεσα στη Γαλλίδα και σε κάποιους Κορεάτες -το σύζυγο ή το φίλο της-, κάτι τόσο ανοίκειο για την κουλτούρα της Ασίας, αλλά και τόσο τυπικό για τη γαλλική κουλτούρα. Κυρίως όμως υπάρχει η αναζήτηση, η ανάγκη για αληθινή οικειότητα από την ηρωίδα. Είναι στο τελευταίο επεισόδιο που αποκαλύπτεται, με τρόπο τόσο άμεσο συναισθηματικό, αυτή η ανάγκη. Και είναι γι’ αυτό που τότε η ηρωίδα χάνει την όποια μαγική της διάσταση και γειώνεται με τρόπο τόσο ποιητικό στην πραγματική ζωή: ό,τι έχει ανάγκη αυτή, μια γαλλίδα flâneur, στο ασιατικό αστικό τοπίο, είναι η οικειότητα και η ζεστασιά ενός σπιτιού...
* Πηγή Βικιπαίδεια.
** Ένα γαλακτώδες και συχνά γλυκό παραδοσιακό κρασί ρυζιού, το οποίο ειδικότερα οι νέοι το επέλεγαν περισσότερο επειδή ήταν φθηνό παρά για τη γεύση του. Πηγή lifo.gr .
Φεστιβάλ Βερολίνου 2024