του Houman Seyyedi
(η κριτική της Καλλιόπης Πουτούρογλου)

«Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, σχηματίζει όμως ομοιοκαταληξίες.»
Mark Twain

Κάπου στην ιρανική ενδοχώρα, ένας άντρας γύρω στα πενήντα που δουλεύει για το μεροκάματο, περιφέρει το σαρκίο του προς αναζήτηση στέγης και εργασίας, για να καταλήξει εργάτης σε εργοτάξιο που αποδεικνύεται σκηνικό ταινίας για τις φρικαλεότητες του Χίτλερ στη διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Χτυπημένος διπλά από τη μοίρα, ο Shakib φαίνεται να βρίσκει μυστική παρηγοριά στη συντροφιά και τις βιντεοκλήσεις της κωφάλαλης Ladan, μιας νεαρής εργάτριας του σεξ, με την οποία επικοινωνεί στη νοηματική. Κατά τη διάρκεια των επεισοδιακών γυρισμάτων (μιας πρόχειρης και γελοίας παραγωγής για την οποία οι ανίδεοι εργάτες αναρωτιούνται μήπως είναι κωμωδία), μια ανατροπή της τύχης θα του αλλάξει τη ζωή ανοίγοντάς του ένα παράθυρο ελπίδας, αφού επιλέγεται από το κινηματογραφικό συνεργείο να υποδυθεί τον ρόλο του Φύρερ. Και να μετακομίσει από τους υγρούς θαλάμους αερίων στη ναυαρχίδα των σκηνικών, μια κόκκινη έπαυλη, ειδικά κατασκευασμένη για τις ανάγκες της ταινίας. Αναβάθμιση που όχι μόνο θα κλονίσει τις ισορροπίες της κοινωνικής ιεραρχίας του συνεργείου, αλλά και θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου για τον ίδιο, πυροδοτώντας μια σειρά από τραγικές εξελίξεις.
Εμποτισμένη με σαρδόνιο χιούμορ η έκτη μεγάλου μήκους ταινία του Houman Seyyedi αναδεικνύεται, μέσα από δαιδαλώδη αφηγηματικά μονοπάτια, σε σκοτεινή παραβολή για την άνοδο και την πτώση ενός καταπιεσμένου, μια κατάμαυρη φάρσα για την αγωνιώδη αναζήτηση της ευτυχίας ενός ανθρώπου που από θύμα καταλήγει θύτης-εκδικητής. Η κάμερα τον ακολουθεί από κοντά να μοχθεί σε ένα λασπώδες εργοτάξιο κάτω από άθλιες συνθήκες εργασίας, να δοκιμάζεται ψυχικά και σωματικά ως ακούσιος κομπάρσος σε αυτοσχέδιο στρατόπεδο συγκέντρωσης, να ταπεινώνεται και να εμπαίζεται έως τη στιγμή της ανάδειξής του σε πρωταγωνιστή του απόλυτου κακού. Κι ενώ όσο προχωράει η ιστορία, γίνονται όλο και πιο εμφανείς οι αναλογίες όσων διαμείβονται στο κινηματογραφικό σετ με την τραγωδία του Ολοκαυτώματος (με αποκορύφωμα την απόκρυψη της Ladan), επιβεβαιώνεται η φράση του Μαρκ Τουαίν που εμφανίζεται και ως προμετωπίδα της ταινίας .
Ωστόσο πέρα από πολιτικές αιχμές ή αναλογίες η ταινία προβάλλει έναν γνήσιο «ήρωα του ιρανικού σινεμά», χαμένο στην τρικυμία των καταστάσεων, ίσως λίγο παραπάνω απ’ όσο θα επέτρεπε η μετρημένη και στιβαρή υπαινικτικότητα ενός Φαραντί. Τη μεταμόρφωση αυτού του ήρωα παρακολουθεί η ταινία (συγκλονιστική η ερμηνεία του Mohsen Tanabandeh), εστιάζοντας στη μικρότερη κλίμακα, αυτή του ανθρώπου που επιδιώκοντας απεγνωσμένα την προσωπική ευτυχία χάνει τον έλεγχο και μετατρέπεται σε δικτάτορα. Εντάσσοντας παράλληλα -μέσα από μια πρωτότυπη και συναρπαστική ιστορία- τις συγκρούσεις της πραγματικής ζωής στην κατασκευασμένη πραγματικότητα του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Το κόκκινο σπίτι-σκηνικό, που σε ένα υπέροχο πρώιμο πλάνο μεταφέρει τον άμοιρο Shakib στον χώρο των γυρισμάτων, γίνεται η δική του πύρινη κόλαση, τόπος μαρτυρίου αλλά και αφύπνισης των πιο σκοτεινών ενστίκτων.