(Η Ελευθερία)
του Lisandro Alonso

O Misael Saavedra είναι ξυλοκόπος. Ζει και εργάζεται μόνος του και μένει σε μία καλύβα μέσα στο δάσος. Η αφήγηση της ταινίας παρακολουθεί την ζωή του, καταγραφεί την καθημερινότητα: ξυπνά την αυγή, κόβει τα δένδρα, τα καθαρίζει, τα τεμαχίζει, τα πουλά στην αγορά, αγοράζει τις απαραίτητες προμήθειες της ημέρας. Ο Misael ζει την ζωή ενός εργαζόμενου: κοιμάται, τρωει, εργάζεται. Βρίσκεται υπό την κυριαρχία των στοιχείων της φύσης: ένας καλός καιρός σημαίνει εργασία γι' αυτόν, η κακοκαιρία είναι σχόλη και αργία.
Σκηνοθετώντας με λιτότητα και οικονομία την ζωή ενός καθημερινού ανθρώπου, ο Lisandro Alonso βαδίζει τους δρόμου του Ιταλικού νεορεαλισμού: το ταπεινό μεταμορφώνεται και αποκτά την λάμψη του εξαιρετικού. Ντοκιμαντέρ της ζωής ενός εργαζόμενου ή ταινία μυθοπλασίας; η ταινία καταργεί τις διαχωριστικές γραμμές. Κεντρικά στοιχεία της σκηνοθετικής γραμμής είναι η χρήση της σιωπής ως χώρου στοχασμού, η φύση, το φως και η σκιά, η λεπτομερής καταγραφή της καθημερινότητας του Misael.
Παρατηρώντας την ζωή αυτού του καθημερινού ανθρώπου, η σκηνοθεσία καταρχήν αναδεικνύει την αδιάλειπτη και αδιατάρακτη (από τον σύγχρονο πολιτισμό) σχέση ανθρώπου -φύσης. Όμως πέρα και πάνω απ' όλα σχεδιάζει ένα πορτραίτο της ανθρώπινης κατάστασης στον κόσμο, σήμερα, στην αυγή της νέα χιλιετία.
Η παρουσία του Pablo Trapero (σκηνοθέτη του αριστουργηματικού Κόσμος Γερανός) στην παραγωγή επιτρέπει κάποιες προφανείς συσχετίσεις: η στροφή του βλέμματος προς τους καθημερινούς ανθρώπους είναι πράξη αισθητικής, αλλά και ηθικής συγγένειας. Σε αρμονία, με την ανάλογη στάση που μπορούμε να διακρίνουμε και στο ιρανικό σινεμά (και συγκεκριμένα στον Abbas Kiarostami), αυτή η στάση είναι δηλωτική μιας άποψης για την ζωή και την τέχνη: η αλήθεια κρύβεται στο ταπεινό και στο καθημερινό.
Η ταινία έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Καννών 2001, στο τμήμα Un Certain Regard. Ο σκηνοθέτης είναι 26 χρόνων.
Δ.Μ.

Οι δηλώσεις του Lisandro Alonso

Έβλεπα συχνά τον Misael (σ.τ.μ. Saavedra, ο πρωταγωνιστής της ταινίας) στη Las Pampas (σ.τ.μ. περιοχή βόρεια Αργεντινή) και σκέφτηκα ότι ο μοναχικός τρόπος ζωής στην επαρχία αντανακλούσε το πώς αισθάνεται ένας άνθρωπος στη πόλη.
Για να γράψω το σενάριο παρατηρούσα την ζωή του Misael και σημείωνα τις διαφορετικές στιγμές της καθημερινής του ρουτίνας. Η συγγραφή τους σεναρίου ήταν η αναζήτηση μιας δομής, η οποία θα αντανακλούσε το πώς ο Μisael οργάνωνε την μέρα του.
Αν η ταινία ήταν ένα ντοκιμαντέρ, τότε η κάμερα θα ήταν στη διάθεση του Misael. Όντας μία ταινία μυθοπλασίας, είναι ο Misael που βρίσκεται στη διάθεση της κάμερας. Γι' αυτό πιστεύω το Ελευθερία (La Liberdad) είναι μία ταινία μυθοπλασίας. Είναι μία ταινία την οποία πρέπει να ολοκληρώσει ο θεατής.
Η ταινία δεν προσπαθεί, απλώς, να αντανακλά τις εμπειρίες του Misael. Αντίθετα μάλλον προσπαθεί να συσχετίσει την ζωή του με άλλες εμπειρίες των θεατών και δικές μου, επειδή είμαι κάποιος που ζει μία απόλυτα διαφορετική ζωή στην πόλη. Αν κινηματογραφούσα μια μέρα από την ζωή αυτή θα ήταν παρόμοια με την ταινία Ελευθερία (La Liberdad). Ήθελα να κάνω μία ταινία χωρίς να γνωρίζω, εκ των προτέρων, κάτι.
Συνάντησα τον Misael στη Pampas, όπου ο πατέρας μου εργάζεται. Ύστερα από τέσσερις πέντε μήνες αντιλήφθηκα ότι μπορούσα να κάνω μία ταινία, η οποία να βασίζεται στις χειρονομίες του, στις πράξεις του, στην καθημερινή του ζωή. Ποτέ δεν αναρωτήθηκα αν θέλω να σκηνοθετήσω μία ταινία μυθοπλασίας ή ένα ντοκιμαντέρ. Αυτό που με ενδιέφερε ήταν απλώς να παρατηρώ τον Misael.
Η ταινία συντίθεται από πολλά πλάνα σεκάνς, γιατί αν "έκοβα" κάθε δέκα δευτερόλεπτα, τότε θα διασπούσα την παρατήρηση και θα κατηύθυνα τον θεατή -κάτι που ήθελα να αποφύγω.
(δηλώσεις στο Filmfestival.com & Cahiers du Cinema, Juin 2001)

Οι δηλώσεις του Martin Rejtman

Στην Αργεντινή είναι πολύ δύσκολο να βρεις χρηματοδότες, ιδιαίτερα όταν είσαι νέος σκηνοθέτης. Οι ταινίες γυρίζονται χωρίς χρήματα και όταν μια φορά προβάλλονται στις αίθουσες και περνούν στην τηλεόραση τότε το ινστιτούτο του κινηματογράφου τους δίνει χρήματα. Ο Pablo Trapero (σ.τ.μ. σκηνοθέτης του Mundo Grua) και εγώ μπήκαμε ως ανάδοχοι στο σχέδιο του Lisandro στη φάση μετά τα γυρίσματα. Συμμετέχοντας στη ταινία, συνεισφέραμε στη Lisandro την εμπειρία μας, συζητώντας μαζί του για τον ήχο, για τους τίτλους, για τις στρατηγικές διανομής, για τον ερχομό της ταινίας στο Φεστιβάλ των Καννών.
(δηλώσεις στα Cahiers du Cinema, Juin 2001).