almodo0.jpg

Από τις ταινίες Pepi, Luci, Bom y Otras Chicas del Monton (1980) και Laberinto de Pasiones (1982) -εκφράσεις ενός underground ανατρεπτικού πνεύματος-, στο Matador (1986) και στο La Ley del Deseo (1987) -δημιουργικές μεταγραφές των χολιγουντιανών στερεοτύπων από μία διαφορετική, της συνήθους, οπτική γωνία. Από τις Mujeres al Borde de un Ataque de Nervios (1988) -ταινία που αναμειγνύει με ιδιοφυή τρόπο το κωμικό και το δραματικό-, στην Kika (1993) ταινία αποθέωση του κιτς (kitsch) σ' όλα τα επίπεδα. Από το Atame! (1990) Carne Tremula (1997) και Hable con ella (2002)- ταινίες ενός απόλυτου και ολοκληρωτικού στην κατάληξη του ανδρικού πόθου -, στις Que he hecho yo para merecer esto (1984), Tacones Lejanos (1991), La Flor de Mi Secreto (1995), Todo Sobre Mi Madre (1999) ταινίες πορτραίτα της γυναικείας ψυχής: Ο Pedro Almodovar μέσα σε μια περίοδο 20 χρόνων οικοδόμησε, με συνέπεια και επιμονή, ένα σκηνοθετικό ύφος ιδιαίτερο και προσωπικό, κατασκεύασε ένα κόσμο διακριτό και μοναδικό.
Θεμέλιος λίθος αυτού του κόσμου η κινηματογραφοφιλία του, η αγάπη του για τις εικόνες, για τα πρόσωπα, για τις ιστορίες του κινηματογράφου. Από τον ιταλικό νεορεαλισμό στο Χόλιγουντ και από τους ευρωπαίους δημιουργούς (όπως ο Ingmar Bergman) στον John Cassavetes: η αγάπη του Pedro Almodovar έχει τελικά μία μόνο κατάληξη την επιθυμία του να αναπαράγει μια αίσθηση της απόλαυσης αυτών των παλιών ταινιών. Η κυριαρχία του διαλόγου στην αφήγηση, η δραματική πλοκή που οικοδομείται πάνω στον λόγο που τα πρόσωπα εκφέρουν -ο όρος "υβριδικό screwball drama" του Paul Julian Smith περιγράφει αυτό το χαρακτηριστικό του σκηνοθέτη- αποκαλύπτει έναν άλλο θεμέλιο λίθο: την εμμονή του σκηνοθέτη με το θέατρο. Σκηνές που έχουν την αυτονομία ενός θεατρικού μονόπρακτου, αναφορές σε αγαπημένα θεατρικά έργα (η Ανθρώπινη Φωνή του Ζαν Κοκτώ) αλλά και σε θεατρικούς συγγραφείς ινδάλματα, όπως ο Tennessee Williams: προσανατολίζουν τον θεατή στο είδος του κινηματογράφου που ο Pedro Almodovar ανέπτυξε.almodo5.jpg
Είναι ο κόσμος των παθών και των επιθυμιών, είναι ο κόσμος του πόθου και των συναισθημάτων: οι κεντρικοί χαρακτήρες -άνδρες ή γυναίκες - στις ταινίες του Ισπανού σκηνοθέτη φλέγονται από πάθη που τους ταλανίζουν, από ερωτικές επιθυμίες που ποτέ δεν εκπληρώθηκαν, από ίμερο. Εδώ πρέπει θα αναζητήσουμε και την κλίση του σκηνοθέτη για το μελόδραμα, αφού είναι σ' αυτό το κινηματογραφικό είδος που το συναίσθημα είναι καθοριστικό -μια κλίση αποκαλυπτική αφού μας προσφέρει τον κινηματογραφικό πρόγονο του σκηνοθέτη: τον Luis Bunuel στην μεξικάνικη περίοδος του.
Ο παρορμητισμός αυτών των προσώπων, η υπερβολή στην έκφραση τους, στις δράσεις τους, η κυριαρχία που το θυμικό δυναστικά επιβάλλει στις πράξεις και στον λόγο τους, οι συναισθηματικές τους μεταπτώσεις, η αντιφατικότητα τους, η αμφιθυμία τους είναι και στοιχεία που θα πρέπει να αναζητηθούν και στο σκηνοθετικό ύφος του Pedro Almodovar: χιούμορ και σαρκασμός, πόνος και δάκρια, ανδρική και γυναικεία σεξουαλικότητα, κανονικότητες και ιδιαιτερότητες (σεξουαλικές ή συναισθηματικές) -όλα είναι ένα, όλα μπλέκονται, όλα είναι αξεδιάλυτα.
Η πολυχρωμία των ταινιών του, δεν είναι αισθητική επιλογή: η έκρηξη των χρωμάτων είναι έκρηξη συναισθημάτων, έκρηξη ψυχής. Για τον Pedro Almodovar, ο άνθρωπος (χωρίς σεξουαλική ταυτότητα ή φύλο) υπακούει στους νόμους του θυμικού, υποτάσσεται στους νόμους του πάθους, ακολουθεί τις διαδρομές του πόθου: Ο Γολγοθάς του είναι ο Γολγοθάς των Επιθυμιών του.
Σ' αυτές τις διαδρομές που οι ήρωές του ακολουθούν -άλλοτε μέσα από την ελαφρότητα μίας επιθυμίας που εκπληρώνεται και άλλοτε με την αφόρητη απογοήτευση των πόθων που δεν θα γίνουν ποτέ πραγματικότητα- ο σκηνοθέτης δεν είναι θεατής, είναι συμμέτοχος και συμπάσχων. Στις χαρές και τις λύπες…

Δημήτρης Μπάμπας