του Martin Scorsese
scorsese3.jpg
Ανακάλυψα το σινεμά όταν ήμουν παιδί. Γεννήθηκα το 1942 και τα πρώτα φίλμ που είδα, μαζί με την οικογένεια μου, ήταν αυτά της δεκαετίας του 40 και των αρχών της δεκακετίας του 50. Φιλμ όπως το Duel in the sun και το Force of evil με βοήθησαν να κατασκευάσω το όραμα μου για το σινεμά και μέχρι ενός σημείου, για την ζωή.
Ηταν αυτή την ίδια εποχή που μια ομάδα νέων, που ήταν μεγαλύτεροι μου περίπου κατά δέκα χρόνια, ανακάλυψαν επίσης το αμερικάνικο σινεμά -όπως όλος ο κόσμος στην Γαλλία ο Godard, ο Truffaut, ο Rivette,ο Chabrol και οι άλλοι μελλοντικοί κριτικοί των Cahiers, δεν είχαν την δυνατότητα να δουν τα αμερικάνικα φίλμ κατα την διάρκεια της κατοχής. Είναι δύσκολο να φανταστεί, σήμερα, τι αντιπροσωπεύε αυτή η ξαφνική άφιξη μιας τέτοιας ποιότητας αμερικάνικων φίλμ - ο Πολιτης Κέιν αν δεν κάνω λάθος προβλήθηκε στο Παρίσι το 1946. Οι μελλοντικοί σκηνοθέτες του Νέου Κύματος έγραφαν για το σινεμά για να το προσεγγίσουν -αυτό αποτελεί πραγματικά την αρχή της καριέρας τους ως σκηνοθέτες, γιατί κάποιος μπορεί να διακρίνει το ίδιο πάθος για το σινεμά στα γραπτά τους, μ'αυτό που αργότερα θα αποκαλυφθεί στα φίλμ τους. Είναι αυτονόητο ότι εκείνη την εποχή δεν διάβαζα τα Cahiers και η επιρροή τους στις ΗΠΑ άρχισε να αναπτύσεται πολύ αργότερα -με την μεσολάβηση του Andrew Sarris που πήρε την "Πολιτική Των Δημιουργών" για να την μετατρέψει σε "Author Theory" (στην πραγματικότητα ήταν τα μέσα της δεκαετίας του 60 που ο Sarris δημοσίευσε κάποια τεύχη των Cahiers στα αγγλικά). Αλλά ήταν η προβολή ταινιών όπως τα 400 Χτυπήματα το 59, το A Bout de Souffle (Με κομμένη την ανάσα) και το Jules et Jim το 61, που δημιούργησαν την καθοριστική επιρροή. Και τόσα άλλα φιλμ που στη συνέχεια ακολούθησαν.
scorsese.jpgΟταν παρακολουθούσα μαθήματα για το σινεμά στις αρχές της δεκαετίας του 60, τα φιλμ της Nouvelle Vague (Νέο Κύμα) τα συνυπολόγιζα μαζί με τα εξαιρετικά γεγονότα που συνέβαιναν σ'όλο τον κόσμο: ο John Cassavetes και η Shirley Clark στην Αμερική, ο Oshima και ο Imamoura στην Ιαπωνία, οι μεγάλοι Ιταλοί δάσκαλοι, οι νέοι Αγγλοι σκηνοθέτες. Ο καθηγητής μας Haig Manoogian, συνεχώς μας επαναλάμβανε: "Κινηματογραφείτε αυτό που γνωρίζετε". Ηταν ο κανόνας που όλοι αυτοί οι κινηματογραφιστές -και ειδικότερα της Nouvelle Vague - ακολουθούσαν αυστηρά, και ήταν αυτό που αντιπαρέθετε τα φίλμ τους με το σινεμά που πολεμούσαμε (όμως αγαπώ επίσης κάποια απο αυτά τα φιλμ: ήταν πριν δύο-τρία χρόνια που συνεργάστηκα στην επαναπροβολή στις αίθουσες της ταινίας Orgueilleux του Yves Alletrois στην Αμερική). Ηξεραν το Παρίσι, όπως τις επιθυμίες και τους ρομαντισμούς της νεότητας, γνώριζαν την λογοτεχνία, αλλα πάνω απ'όλα γνώριζαν και εκτιμούσαν το σινεμά. Η αγάπη για το σινεμά υπήρχε στην ζωή τους και ήταν λογικό ότι υπήρχε ακέραια και στα φιλμ τους.
Αυτοί οι νέοι ήταν ήδη κινηματογραφιστές όταν άρχισαν να γράφουν και παρέμειναν στην κριτική όταν άρχισαν να σκηνοθετούν. Δεν είναι εύκολο να κατανοήσεις, μετά απο τόσο καιρό τον ενθουσιασμό, την έντονη κυκλοφορία ενέργειας εκείνης της εποχής. Οταν ο Rivette έδειχνε μια ομάδα ανθρώπων να παρακολουθούν την ταινία Metropolis στο Paris nous appartient ή παρόμοια ο Godard στην Περιφρόνηση βάζει τον Michel Picoli να φοράει ένα καπέλο όπως ο Dean Martin στο Some came running, δεν είναι απλώς ένας αναίτιος, ανέξοδος φετιχισμός: είναι ένας τρόπος να δηλώσεις ότι το σινεμά είναι ελεύθερο, είναι η εναλλακτική λύση στον άχαρο κονφορμισμό των καιρών, ένα αυθεντικό πάθος. Αυτό το πάθος στην συνέχεια διαδόθηκε σ'όλο τον κόσμο. Αυτός ήταν ένας απο τους λόγους που άνοιξαν τον δρόμο για να φτιάξουμε τις ταινίες μας. Δεν θα κουραστώ να επαναλαμβάνω ότι όλα ξεκίνησαν απο μια ομάδα νεών που απλώς συγκεντρώθηκαν για να γράψουν γι' αυτά που αγαπούσαν.
Δεν είναι μυστικό για κανέναν ότι πολλά απο τα σημερινά φίλμ παράγονται μέσα σ'ένα κλίμα στείρου επαγγελματισμού και κυνικού υπολογισμού. Είναι γι'αυτό τόσο σημαντικό οι νέοι να μάθουν και να κατανοήσουν όλα αυτά που παίχτηκαν κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου. Είναι ουσιώδες να καταλαβουν ότι το πάθος είναι ο κινητήρας των πάντων.

(Απόδοση Γιάννης Κακουλίδης, Cahiers Du Cinema, No 500)