Συνεργάτης των αδελφών Coen (σενάριο στο Hudsucker Proxy), σκηνοθέτης cult ταινιών τρόμου (Evil Dead), ο Sam Raimi έχει δύο πλευρές,. Η μια μοιάζει να αποτελεί αντανάκλαση του παλιού Χόλιγουντ: τέτοια είναι η περίπτωση του μετα -μοντέρνου γούστερν Quick and the Dead ή της ταινίας A Simple Plan, με θέμα την απληστία, στην παράδοση των καλύτερων noir ταινιών του Χόλιγουντ (μια ταινία που δηλώνει την ενηλικίωση του ως σκηνοθέτης). Η άλλη πλευρά είναι η pulp: ταινίες τρόμου (όπως το Evil Dead) ή ταινίες που αντλούν το υλικό τους απο την pop κουλτούρα της Αμερικής, όπως είναι ο Darkman ή ο Spiderman.
Στις γραμμές που ακολουθούν ο Sam Raimi αναφέρεται στην τελευταία ταινία του, κάνει ένα μικρό απολογισμό της καριέρας του και δίνει κάποιες συμβουλές σε επίδοξους (ή μη) σκηνοθέτες…

SPIDER-MAN
Ο Spider-man είναι κάτι σαν ‘ιερό έδαφος’: σημαίνει τόσο πολλά για τόσους ανθρώπους και σε καμία περίπτωση δεν ήθελα να απογοητεύσω θαυμαστές και οπαδούς 40 ετών. Έτσι, προσπάθησα να διηγηθώ την ιστορία με επίκεντρο το πνεύμα και την ψυχή του ήρωα... κατά τη γνώμη μου το πιο σημαντικό γεγονός όλων είναι ότι, κατά βάθος, ο Spider-man είναι κι αυτός άνθρωπος σαν κι εμάς... το βράδυ έχει να κάνει τα μαθήματά του!
[Κατά την διαδικασία της μεταφοράς του κόμικς στον κινηματογράφο] αποφασίσαμε να προσεγγίσουμε το πρόβλημα ως εξής: Ο ήρωας Peter Parker είναι ένα παιδί και στις τρεις ταινίες. Όλες οι ιστορίες των ταινιών είναι ιστορίες ενηλικίωσης και σ’ αυτές μαθαίνει σιγά -σιγά πώς να μεγαλώνει. Διαφορετικά μαθήματα ζωής σε κάθε μια ταινία .
Στην τρίτη ταινία της σειράς ο Peter Parker πέφτει θύμα της υπεροψίας του. Αρχίζει να πιστεύει στα δημοσιεύματα του τύπου, ότι είναι στα αλήθεια ένας ήρωας και κάποιος σπουδαίος. Αυτή η υπεροψία εμφανίζεται με τον πιο σκοτεινό τρόπο. Δουλεύοντας με τον Tobey Maguire και το σκοτεινό Spider Man, αυτό ήταν το δυσκολότερο. Δεν ήταν διασκεδαστικές για μένα αυτές οι σκηνές επειδή δεν μου άρεσαν. Θεωρήσαμε ότι το πιο σημαντικό θα ήταν τώρα ο Peter να αντιληφθεί ότι όλη αυτή η ιστορία με αυτόν ως εκδικητή, το να φορά την μπλε και κόκκινη στολή, το να αποδίδει δικαιοσύνη όλα αυτά δεν είναι παρά η προσπάθεια του να ξεπληρώσει την ενοχή του για τον θάνατο του θείου του Ben. Θεωρήσαμε ότι τώρα –στην τρίτη ταινία της σειράς- είναι σημαντικό να μάθει να έχε μια λιγότερη «μαύρο-άσπρο» αντίληψη για τη ζωή και ότι ο ίδιος δε είναι υπεράνω των άλλων.

ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Ξεκίνησα με ταινίες super 8 και μετά στο κολέγιο έκανα σπουδαστικές ταινίες. Κατόπιν σκηνοθέτησα τις πρώτες μου ταινίες -το Evil Dead και ύστερα το Crimewave και στην συνέχεια το Evil Dead 2: όλη αυτήν την περίοδο δεν είχα παρακολουθήσει τα γυρίσματα άλλου σκηνοθέτη. Δεν είχα λοιπόν την ευκαιρία να μελετήσω την μέθοδο δουλειάς κάποιου σκηνοθέτη -πως δουλεύει. Ήμουνα περίεργος για το πως δουλεύουν οι άλλοι σκηνοθέτες και όταν δούλευα στα διαφημιστικά είδα τον τρόπο δουλειάς άλλων σκηνοθετών στο Michigan -όμως τα διαφημιστικά είναι κάτι άλλο. Δεν μπορώ λοιπόν να σχολιάσω τον τρόπο δουλειάς άλλων σκηνοθετών.
Για μένα σκηνοθεσία είναι να προσπαθείς να εξηγήσεις την κεντρική ιδέα μιας σκηνής σ' ένα ηθοποιό, σ' όλους τους ηθοποιούς, στο συνεργείο - και αυτό βασικά το κάνω αποτελεσματικά μέσα από τα προσχέδια (storyboards). Προετοιμάζομαι στο σπίτι -κάνω μια οπτική αναπαράσταση της σκηνής (τι θα υπάρχει στο πλάνο, ποια θα είναι δράση;) κρατώ σημειώσεις για τα σκηνικά, για οτιδήποτε σχετικό με το γύρισμα. Και προσπαθώ να επικοινωνήσω όσον το δυνατόν καλύτερα με το συνεργείο -για το τι πρόκειται να γίνει, ή για το τι δεν έγινε, ή για το ποια είναι η κεντρική ιδέα. Και νομίζω ότι όλη αυτή η μέθοδος λειτουργεί μόνο όταν προσπαθείς να επικοινωνήσεις με το συνεργείο. Βασικά πιστεύω ότι [η σκηνοθεσία] είναι μία πάλη. Δεν ξέρω ποία είναι η καλύτερη μέθοδος εργασίας , όμως τα παραπάνω είναι η δική μου μέθοδος.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
Δεν είμαι το κατάλληλο πρόσωπο για να δώσω συμβουλές, αλλά θα συνιστούσα αν κάποιος να ενδιαφέρεται να γίνει σκηνοθέτης να αποκτήσει μια καλή μόρφωση σε κάτι όχι σχετικό με τον κινηματογράφο, όπως είναι η ιστορία ή η λογοτεχνία, ή άλλες τέχνες ή στις κοινωνικές επιστήμες. Και ταυτόχρονα να πειραματίζεται στην σκηνοθεσία μ' ένα φορητό μέσο: εννοώ να κάνει συνεχώς ταινίες με τους φίλους του, είτε σε σούπερ 8 είτε ίσως σε βίντεο. Και να κάνει συνεχώς ταινίες με ποιότητα, που θα μπορούσαν να είναι αποδεκτές στις κινηματογραφικές αίθουσες. Μέσω αυτών των φορητών μηχανημάτων μπορεί να μάθει που πρέπει να τοποθετεί την κάμερα, να μάθει τον φωτισμό, την διεύθυνση των ηθοποιών, το μοντάζ και τους άλλους τομείς της σκηνοθεσίας.
Και στην συνέχεια θα τον συνιστούσα γράφοντας ένα σενάριο, ή διασκευάζοντας ένα σενάριο ή συνεργαζόμενος μ' ένα σεναριογράφο να διαμορφώσει την ταινία μεγάλου μήκους που θέλει να κάνει. Στην συνέχεια, και αυτό το δυσκολότερο κομμάτι, να βρει την χρηματοδότηση γι' αυτήν την ταινία. Για μένα αυτό είναι η δυσκολότερη φάση : να βρεις χρηματοδότηση για μια ταινία. Οι πάντες θα πιστεύουν ότι είσαι παράφρων. Και είναι πραγματικά δύσκολο να μαζέψεις τα χιλιάδες δολάρια που χρειάζεσαι για να κάνεις μια ταινία. Αλλά αν είσαι προσηλωμένος στην ταινία, αν είσαι "άρρωστος" μ' αυτήν και αν αυτή σημαίνει τα πάντα για σένα, τότε η ταινία μπορεί να γίνει.

A SIMPLE PLAN
Αλλάζω ρυθμούς μ' αυτήν την ταινία: δεν πρόκειται για μια ταινία που βασίζεται στα πλάνα, αλλά σ' αυτό που συμβαίνει μέσα στο κινηματογραφικό κάδρο. Ήθελα η κάμερα να είναι αόρατη και να αφήσω τους ηθοποιούς να αφηγηθούν αυτήν την πολύ αγωνιώδη ιστορία.
Αυτό που τράβηξε στο A Simple Plan είναι το γεγονός ότι ο ήρωας είναι ένας καθημερινός άνθρωπος, με τον όποιο μπορείς να ταυτιστείς. Οι υπέροχοι χαρακτήρες που δημιούργησε ο Scott Smith -και στο βιβλίο και στο σενάριο του-, ήταν άνθρωποι που καταλάβαινα -και κάποιους απ' αυτούς τους είχα γνωρίσει. Σκέφτηκα πόσο ενδιαφέρον είναι που αυτοί οι τύποι βρίσκονται σ΄ αυτήν την κατάσταση -να βρουν τα χρήματα.
Τι θα κάνουν;
Τι θα έκαναν αυτοί οι αληθινοί άνθρωποι;
Δεν είναι κακοί. Είναι ανθρώπινα πλάσματα που παίρνουν μια απόφαση και ζουν τις συνέπειες της. Και μετά προσπαθούν να βγουν έξω από αυτόν τον κύκλο που τα χρήματα έχουν δημιουργήσει. Να βγάλουν την θηλεία που τους έχουν περάσει στο λαιμό και συνεχώς τους σφίγγει.

DEAD BY DAWN & ARMY OF DARKNESS
Γυρίστηκαν μ' ένα πολύ χαμηλούς προϋπολογισμούς και δεν περιμέναμε ότι θα πήγαιναν καλά. Αρχικά αυτό που ελπίζαμε από τις ταινίες ήταν να είναι απλός καλές για προβολή στις αίθουσες. Νομίζω ότι ήταν η διάθεσή μας να ψυχαγωγήσουμε τον θεατή που έκανε τις ταινίες αυτό που είναι -καλές ή κακές. Και πιστέψτε ότι αρκετός κόσμος τις θεωρεί τις χειρότερες ταινίες που έχει δει στην ζωή του. Ίσως επειδή είναι τόσο ακραίες έχουν και φανατικούς θαυμαστές. Προσπαθούν να είναι κάτι διαφορετικό, άλλες φορές το πετυχαίνουν, άλλες όχι. Όταν η Universal Pictures θα κυκλοφορούσε το Army of Darkness αποφάσισε ότι τέλος ήταν απότομο -πίστευαν ότι είχα κάνει αλλαγές στο αρχικό σενάριο. Ήθελαν να γυρίσω πίσω στο τόπο των γυρισμάτων και να σκηνοθετήσω ένα πιο αισιόδοξο τέλος -και αυτό τελικά έκανα.

THE EVIL DEAD
Ήμουνα τυχερός που αναγνωρίστηκα από την πρώτη ταινία. Νομίζω ότι οι τρεις πρώτες ταινίες της σειράς αντλούν την δύναμή τους από το γεγονός ότι η κριτική επαίνεσε την πρώτη ταινία. Ήταν καθαρή τύχη. Ήμουνα τυχερός που ο Stephen King είδε την ταινία στο Φεστιβάλ Καννών το 1982 και ήταν πολύ ευγενικό που έγραψε για την ταινία μια θετική κριτική. Και ήταν αυτό που έστρεψε τους προβολείς πάνω μου -σ' άλλη περίπτωση θα μ' είχε φαει το μαύρο σκοτάδι. Όμως ο Stephen King είναι τόσο μεγάλο όνομα στον χώρο της φανταστικής λογοτεχνίας: ήταν το γεγονός ότι του άρεσε η ταινία που μου άνοιξε τον δρόμο. Ήμουνα τυχερός που η ταινία είχε πολύ καλές κριτικές. Πολύ τυχερός, γιατί τα πράγματα θα μπορούσαν να είχαν πάρει άλλο δρόμο.

JOEL & ETHAN COEN
Είναι πολύ καλά παιδιά. Είναι πολύ ήσυχοι και ευχάριστοι και πολύ αστείοι. Είναι ταυτόχρονα οικογενειάρχες : έχουν τα μώρα τους και είναι και οι δύο ευτυχισμένοι στον γάμο τους. Η συνεργασία μαζί τους είναι ευχάριστη γιατί και οι δυο είναι γενναιόδωροι. Ανταλλάσσουμε ιδέες χαλαρά -σαν να κάνουμε μία απλή συζήτηση. Λεω κάτι και γελάνε γιατί είναι μία άσχημη ιδέα και έπειτα λένε αυτοί κάτι και εγώ γελάω γιατί είναι καλή ιδέα. Ο ένας κλέβει τις ιδέες του άλλου όταν γράφουμε μαζί. Και στην συνέχεια υπάρχουν μεγάλες περίοδοι απόλυτης σιωπής, όπου προσπαθούμε να σκεφτούμε κάτι έξυπνο για να γράψουμε -και αυτό μπορεί να κρατήσει μια ώρα. Μ' αρέσει να τους βλέπω να δουλεύουν με τον καλλιτεχνικό διευθυντή. Μ' αρέσει να παρακολουθώ τι γεννιέται από αυτές τις συνεργασίες - είναι γοητευτικό να βλέπεις τι έκαναν στο Barton Fink: όλο αυτό το κόσμο του Χόλιγουντ. Είναι υπέροχοι τύποι.

ΠΑΛΙΑ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ
Ο Citizen Kane και The Best Years of Our Lives, επίσης οι ταινίες Shane, It's a Wonderful Life, On the Waterfront, Viva Zapata, The Glass Menagerie. Όλες οι ταινίες του Kazan, οι ταινίες του Stevens, του Wilder, του Zinnenmann, και ακόμα ταινίες που κάποιος θα τις έλεγε "σκουπιδαριό", ταινίες β- διαλογής. Πήγαινα και έβλεπα κάθε Σάββατο απόγευμα ταινίες σήριαλ.
Μ' άρεσαν οι Three Stooges. Στον παππού μου επίσης άρεσαν οι Three Stooges -και ήταν τρομακτικό γιατί γυρνούσα στο σπίτι από το σχολείο και αυτός ήταν μπροστά στην τηλεόραση και μπορούσες να τον ακούσεις να γελά μόνος του μπροστά στην τηλεόραση -ήταν λίγο περίεργα. Οι Three Stooges είναι αστείοι τύποι. Δεν βλέπω πια να υπάρχουν ομάδες κωμικών -δεν ξέρω γιατί. Παρόμοιοι μ' αυτούς είναι σήμερα οι Blues Brothers ή οι Coneheads, που δημιουργούν πάλι διαφορετικά σκετς με τον ίδιο χαρακτήρα. Όμως ακόμα και έτσι δεν είναι το ίδιο.

[Συνεντεύξεις του σκηνοθέτη στο ηλεκτρονικό περιοδικό BIZ, στα press book των ταινίων A Simple Plan και Spider-man και δηλώσεις στο διεθνή τύπο]