b_505X0_505X0_16777215_00_images_1617_the-future-perfect.jpg

El Futuro Perfecto, Nele Wohlatz
Αυτή η κωμωδία από την Αργεντινή εστιάζει σε μια έφηβη που αποφασίζει να κάνει την επανάσταση της, παράλληλα εστιάζει και σε θέματα όπως η μετανάστευση σε μια μοντέρνα πολυπολιτισμική κοινωνία, η εθνική ταυτότητα, η γλώσσα και οι λειτουργίες της, η εκπαίδευση.
Μια 17χρονη κινέζα απευθύνεται στην κάμερα. Μιλάει στη κάμερα για την άφιξη της στο Buenos Aires. Τη λένε Zhang Xiao-Bin και είναι μετανάστρια. Η αφήγηση συντίθεται από σκηνές την περίοδο προσαρμογής της στη νέα πατρίδα: από επεισόδια στη σχολική τάξη όπου μαθαίνει τη γλώσσα και από τη ζωή της έξω από αυτήν, σαν μετανάστρια. Το μάθημα ισπανικών σε μια τάξη με άλλους Κινέζους μετανάστες. Διάβασμα και μελέτη στο μετρό. Το νέο ισπανικό της όνομα, Beatriz. Συζήτηση  στη σχολική τάξη για την εμπειρία. Τα μαθήματα προσομοίωση της ζωής στην τάξη. Η εργασία της σε ένα super market για να συνεισφέρει  οικονομικά στην οικογένεια της. Ένας ινδός πελάτης επίσης μετανάστης, που την φλερτάρει. Το ραντεβού μαζί του. Η πρόταση γάμου. ...
Η σκηνοθέτις, με μέσα λιτά και χωρίς καμία μελοδραματική οπτική, θέτει στο κέντρο ένα αληθινό πρόσωπο που υποδύεται τη ζωή του: Η Zhang Xiao-Bin είναι η ίδια μετανάστρια σ' ένα ξένο τόπο και η ταινία αποτελεί κατά κάποιο τρόπο μια μυθοποιημένη εκδοχή της ζωή της. Σχεδιάζεται καταρχάς, συχνά με τόνους κωμικούς, ένα πορτραίτο της ζωής της ως νεαρής μετανάστριας, εντάσσοντας την μέσα στο οικογενειακό τοπίο, την αυστηρών ηθών κινέζικη οικογένεια. Δίνοντας  έμφαση στην απομόνωση που συνοδεύει τον κάθε μετανάστη, η σκηνοθέτις περιγράφει τη ζωή μιας νεαρής κοπέλας που αναζητά ένα δρόμο στη ζωή.
Το αφηγηματικό τόξο που η ταινία καλύπτει είναι η εκμάθηση της ξένης γλώσσας -των ισπανικών- από την ηρωίδα. Η ικανότητα της στην ομιλία -που είναι μηδενική όταν η αφήγηση ξεκινά- σιγά -σιγά βελτιώνεται. Και είναι αυτό που έχει αληθινή σημασία: εκφράζει τη ενσωμάτωση της ή την προσαρμογή της στο νέο τόπο, την ικανότητα της να κάνει όνειρα, να σκέφτεται και να εξετάζει τα πιθανά ενδεχόμενα της ζωής της. Η χρήση ενός περίπλοκου χρόνου, του Futuro Perfecto, δηλαδή του τετελεσμένου μέλλοντα,  συνιστά την κορύφωση της αφήγηση: η γλωσσική της ικανότητα να εκφραστεί σ' αυτό τον χρόνο συνδέεται με την ικανότητα της να διαχειριστεί τη ζωή της:  το αυτεξούσιο της, δηλαδή τον απογαλακτισμό της από την οικογένεια ή την εθνική κουλτούρα...
b_505X0_505X0_16777215_00_images_1617_life-after-life.jpg
Zhi fan ye mao (Life after Life),  Zhang Hanyi
Αυτή η περίεργη ιστορία φαντασμάτων είναι ένα σχόλιο για την οικογένεια στη σύγχρονη Κίνα με φόντο τις σύγχρονες αλλαγές.
Ένας πατέρας, ο Mingchun και ο γιος του Leilei κάνουν βόλτες σ' ένα δάσος. Είναι χειμώνας και τα δένδρα είναι χωρίς φύλλα. Ξαφνικά το πνεύμα της προ-δεκαετίας εκλιπούσα γυναίκας καταλαμβάνει το σώμα του γιου. Η Xiuying και ο σύζυγος της περιπλανιούνται στην γύρω περιοχή και στο παλιό χωριό, η οποία ως συνήθως συμβαίνει στην σύγχρονη Κίνα πρόκειται να μεταστεγαστεί λόγω απαλλοτριώσεων -αναμφίβολα μια αναφορά στο έργο του παραγωγού της ταινίας Jia Zhangke.  Η Xiuying θέλει ο σύζυγος της να μεταφέρει σ' άλλο σημείο το δένδρο που φυτεύτηκε στο γάμο της. Κατά τη διάρκεια των περιπλανήσεων τους ο Mingchun και ο γιος του Leilei αναζητούν τις μετενσαρκώσεις πεθαμένων συγγενών. Ο πατέρας του έχει γίνει ένας πολύτεκνος σκύλος, ενώ η μητέρα του πουλί. Όταν μετά από πολλές προσπάθειες το δένδρο μεταφέρεται και μεταφυτεύεται αλλού τότε η Xiuying εγκαταλείπει το σώμα του γιου της.
Με φόντο ένα βιομηχανοποιημένο τοπίο και χρωματισμένη στους τόνους του καφέ, αυτή η γεμάτη χιούμορ και βουδιστικές αναφορές ιστορία φαντασμάτων, χαρακτηρίζεται από μια παιγνιώδη διάθεση με το ιδιότροπο ύφος που χαρακτηρίζει και τις  ταινίες του Apichatpong Weerasethakul. Ωστόσο εδώ, πέρα από τον ακραίο ρεαλισμό στην απεικόνιση, η ταινία είναι γεμάτη αναφορές τόσο στο έργο του Jia Zhang-ke, όσο και σ' ένα πιο ευρύ πεδίο: από την ελληνική μυθολογία (και το μύθο του Σίσυφου) μέχρι τον Κάφκα.
Χρησιμοποιώντας πλάνα μεγάλης χρονικής διάρκειας και ένα ρυθμό αργό, ο πρωτοεμφανιζόμενος σκηνοθέτης εισάγει το θεατή σ' αυτό μικρό και υπό διάλυση αγροτικό χωριό της επαρχίας Shaanxi. Είναι στιγμές που ο χώρος γίνεται ο πρωταγωνιστής σ' αυτήν την ταινία: όχι μόνο ως το τοπίο της φύσης, αλλά και ως τοπίο που έχει δεχτεί την έντονη επίδραση του ανθρώπου: τη βιομηχανία. 
Μέσα σ’ ένα χώρο που βρίσκεται  διαρκώς υπό το κράτος των αλλαγών,  αυτό το δένδρο που με τόσο κόπο προσπαθούν να μεταφέρουν οι δύο ήρωες μοιάζει σαν διαφυλάσσει κάτι πολύτιμο σχετικά με την οικογένεια: το υπό την απειλή εξαφάνισης πνεύμα της.

b_505X0_505X0_16777215_00_images_1617_kekszakallu.jpg
Kékszakállú, Gastón Solnicki
Αφαιρετική και πολύ καθαρή στην οπτική σύνθεση της, η ταινία είναι μια σκιαγράφηση των τρόπων μετάβασης από την εφηβεία στην νεανική ζωή, αλλά και μια συλλογή μικρών σκίτσων από πρόσωπα νεανικά.
Μια πισίνα, ένα συγκρότημα κατοικιών, παιδιά που βουτούν, κορίτσια στην εφηβεία που παίζουν χαρτιά. Μια νεαρή που μιλά στο κινητό. Σ’ ένα εξοχικό ένα ζευγάρι που ερωτοτροπεί. Πρόσωπα λαμπερά εφηβικά. Ο σκηνοθέτης επικεντρώνεται και εστιάζει σε μια ομάδα εφήβων κοριτσιών με φόντο ένα μουσικό μοτίβο που διαρκώς επανέρχεται.
Στην πόλη. Η φοιτητική ζωή, οι σχέσεις με τους γονείς: στιγμιότυπα και αποσπάσματα της καθημερινότητας. Τα κεντρικά πρόσωπα εντάσσονται μ’ ένα πολύ καθαρό και κάποιες φορές αφαιρετικό καδράρισμα μέσα στο χώρο, είτε αυτός είναι ιδιωτικός, είτε δημόσιας. Χώροι προσωπικοί, τόποι της εργασίας, ιδιωτικοί, εργοστάσια, πισίνες, βίλες και μικρά διαμερίσματα, μαγαζιά, σχολές και πανεπιστήμια. Και γι’ αυτό συχνά το κάδρο είναι ό,τι έχει σημασία: είναι η ανθρώπινη φιγούρα που καδράρεται στο χώρο. Και επιπλέον, διαρκώς παρόντες με τρόπο έντονο οι ήχοι του περιβάλλοντος, του χώρου και φυσικά η μουσική του Béla Bartók /Μπέλα Μπάρτοκ, από την όπερα "Το κάστρο του Κυανοπώγωνα" (Bluebeard's castle). Η μουσική, οι θεματικές της (μια “σκοτεινή ιστορία για την γυναικεία περιέργεια”) και οι άριες της εισβάλλουν χωρίς προειδοποίηση στις εικόνες της ταινίας και τις επιβάλλονται.
Σαν ένα ντοκιμαντέρ για το ανθρώπινο πρόσωπο και την ανθρώπινη φιγούρα στους χώρους εργασίας, για τις στιγμές της εργασίας και τις στιγμές της σχόλης, ο κινηματογραφικός φακός παρακολουθεί αυτά τα νεανικά πρόσωπα να μεγαλώνουν, να εγκαταλείπουν τις ανέμελες στιγμές, για τις στιγμές της ενηλικίωσης. Η αφήγηση περνά από το ένα πρόσωπο στο άλλο, πολλές φορές χωρίς καμιά σύνδεση. Το τελικό αποτέλεσμα μοιάζει να είναι μια τεράστια τοιχογραφία από σκίτσα, με σκηνές της νεανικής ζωής, τις στιγμές της μετάβασης, τις αγωνίες...
b_505X0_505X0_16777215_00_images_1617_romansu.jpg
Romansu, Tanada Yuki
Ταινίας δρόμου. Μια περιπλάνηση στη ιαπωνική επαρχία. Οι γοητείες και οι ελαφρότητες ενός φλερτ. Αλλά και μια διαδρομή, μια κατάδυση στα τόσο καθοριστικά τραύματα της παιδικής ηλικίας.
Η Hachiko είναι συνοδός- σερβιτόρα σε τραίνο. Πάντα χαμογελαστή και πρόσχαρη, αλλά και πειθαρχημένη, η δις Hojo πουλά καφέ και σάντουιτς στους επιβάτες. Το όνομα του τραίνου γεμάτο σημασίες: Romance. Μια συνάντηση θα αλλάξει τη μέχρι τότε τακτοποιημένη ζωή: ένας “χύμα” άνδρας (ο Old Man) θα προσπαθήσει να κλέψει κάτι από το καρότσι της. Η κατάληξη είναι το τραίνο να ξεκινήσει χωρίς αυτούς και να βρεθούν και οι δύο σε μια μικρή επαρχιακή πόλη. Η ηρωίδα εκτροχιάζεται και αυτό τη στέλνει σε μια αχαρτογράφητη περιοχή. Η οικειότητα που αναπτύσσεται ανάμεσα των δύο γίνεται η αφορμή για την ηρωίδα να αναπτύξει τόνους εξομολογητικούς.
Αναδρομές στην παιδική ηλικία, η τραυματική παρουσία της μητέρας (και της χαοτικής προσωπικής ζωής), εικόνες από την παιδική ηλικία της, αναμνήσεις από τα οικογενειακά ταξίδια. Αυτά έρχονται στην επιφάνεια καθώς η ηρωίδα συναναστρέφεται με τον συνταξιδιώτή της.
Οι αναμνήσεις συνεχώς επανέρχονται. φορτωμένες με μελαγχολία και σκοτεινιάζουν τις εικόνες. Το συναισθηματικό τοπίο στις σχέσεις γονιού-παιδιού έρχεται ξαφνικά στο κέντρο. Και οι ισορροπίες μεταξύ δραματικού και κωμικού ξαφνικά διαταράσσονται.
b_505X0_505X0_16777215_00_images_1617_alone-hon-ja.jpg
Hon-ja, Park Hong-min
Σε μια πυκνοκατοικημένη γειτονιά. Υποκειμενικό πλάνο. Κάποιος καθαρίζει ένα δωμάτιο γεμάτο αίματα. Η φωτογραφία μιας κοπέλας. Ένας φωτογράφος στη ταράτσα που γίνεται μάρτυρας μιας δολοφονίας. Οι μασκοφόροι διώκτες του. Ο ήρωας παγιδευμένος σ’ ένα εφιάλτη διαρκή και αμείωτο, κυκλικό και επαναλαμβανόμενο.
Ο Su-min, ο ήρωας της αφήγησης, γυμνός στο δρόμο, καταδιώκεται στα στενά σοκάκια. Κάμερα στο χέρι. Πλάνα μεγάλης χρονικής διάρκειας, “κολλημένη” πάνω στον ήρωα. Η φίλη του που κλαίει επειδή χωρίζουν. Ο Su-min και Ji-yeon. Η ερωμένη που γίνεται μητέρα. Ένα μικρό παιδί με το μαχαίρι στο χέρι. Το υποκείμενο της αφήγησης διαρκώς αλλάζει και μεταμορφώνεται: το μικρό παιδί που δολοφονεί τον πατέρα γίνεται πάλι ο ίδιος ο ήρωας.
“Αυτό το μέρος μοιάζει σαν το εσωτερικό του μυαλού μου”: Η φράση του ήρωας γεμάτη σημασίες. Η τοπογραφία αυτού του θρίλερ είναι καθοριστική: σοκάκια στενά, γεμάτο συστροφές, κατηφορικά. Η κίνηση που πάντα γίνεται είναι προς τα κάτω -μια κάθοδος-, μισοφωτισμένες σκηνές που επαναλαμβάνονται, ελάχιστα παραλλαγμένες, πρόσωπα που εμφανίζονται και εξαφανίζονται, περιπλανήσεις. Η ταινία μοιάζει ως ένας διαρκής καφκικός εφιάλτης (και ο χαρακτηρισμός δεν έχει καμιά μεταφορική σημασία). Η αφήγηση απομακρύνεται για λίγο, αλλά ξανά επιστρέφει στο κυκλικό σχήμα. Η κάμερα ως ένας χαρακτήρας της δραματικής πλοκής, με τον οποίο ο ήρωας συνομιλεί, για την ακρίβεια εξομολογείται τα της ψυχής του.


Δημήτρης Μπάμπας