(Όταν σε είδα)
της Annemarie Jacir

Ένα φλέγον πολιτικό ζήτημα, αυτό του εκτοπισμού και της επιστροφής των Παλαιστίνιων προσφύγων στην εστία τους, διαπραγματεύεται η δεύτερη ταινία της Annemarie Jacir. Μόνο που η πρώτη γυναίκα Παλαιστίνια που σκηνοθέτησε ταινία μεγάλου μήκους (το Salt of this Sea, το 2008) αφηγείται την ιστορία, με έναν ανάλαφρο, παιγνιώδη σχεδόν τρόπο, μέσα από τα μάτια ενός παιδιού.
Ιορδανία 1967. Μετά τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο των έξι ημερών Παλαιστίνιοι της Δυτικής όχθης και της Γάζας μεταφέρονται «προσωρινά» στους γειτονικούς προσφυγικούς καταυλισμούς. Ανάμεσά τους και ο εντεκάχρονος Τάρεκ με τη μητέρα του, ο οποίος αναζητάει απεγνωσμένα τον πατέρα του στους άντρες που καταφτάνουν κάθε φορά στο στρατόπεδο. Το Lamma shoftak/ When I saw You/ Όταν σε είδα εστιάζει στην επίμονη ερώτηση του αγοριού προς τη μητέρα , που διατρέχει σαν κεντρικός άξονας την ταινία: «Πότε μπορούμε να γυρίσουμε σπίτι μας;» Αυτή η τυφλή επιθυμία του τον σπρώχνει κατά τύχη σε άλλες επικράτειες, εκτός της «ασφάλειας» των στενών προσφυγικών χωρίων, σε ένα άλλο στρατόπεδο, αυτό της εκπαίδευσης ανταρτών Φενταγίν. Ο μικρός μαθαίνει γρήγορα, πειθαρχεί αλλά και συγκρούεται, συνδυάζει πάθος και επιμονή , για να φύγει τελικά κι από εκεί με σταθερά στραμμένο το βλέμμα προς την πατρίδα.
Η ταινία κινείται σε δύο χώρους δράσεις: τα δύο διαφορετικά στρατόπεδα, και σε δύο επίπεδα σχέσεων: το στενό συναισθηματικό δέσιμο του παιδιού με τη μητέρα (η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στην ταινία) και αυτό των χαλαρότερων αλλά εξίσου σημαντικών δεσμών που αναπτύσσει το αγόρι με τους νεαρούς αντάρτες (τους οποίους η σκηνοθέτιδα παρουσιάζει εξανθρωπισμένους και καθόλου ως τρομοκράτες). Έχοντας ως επίκεντρό της ένα πανέξυπνο παιδί, που θέτει συνεχώς ερωτήματα και γι αυτό δυσκολεύεται να προσαρμοστεί σε μια παράλογη πραγματικότητα, η ταινία εξελίσσεται σε μια συναρπαστική ιστορία ενηλικίωσης –που θυμίζει παραμύθι- αλλά και σε μια περιπετειώδη αναζήτηση της πατρικής κοιτίδας, που διαπνέεται από ελπίδα και αισιοδοξία. Και δεν μπορεί παρά να μας θυμίζει την ταινία μιας άλλης σκηνοθέτιδας που πρωτοστάτησε στο κινηματογραφικό πεδίο της χώρας της, την Wadjda (Το απαγορευμένο ποδήλατο) της Haifaa al Mansour. Η ίδια διακαής επιθυμία, η ίδια επαναστατική διάθεση δύο εντεκάχρονων παιδιών, η ίδια καθοριστική σχέση με τη μητέρα. Αλλά και ένας παρόμοιος τρόπος κινηματογραφικής γραφής των δύο δημιουργών, που δεν θέλουν να κάνουν καθαρά πολιτικές ταινίες: προτιμούν το χιούμορ από τη δραματική αντιπαράθεση, αποφεύγουν τους οξείς τόνους, χρησιμοποιούν την αφέλεια και την περιέργεια του εφηβικού βλέμματος για να προσεγγίσουν δυσεπίλυτα πολιτικά ζητήματα.

της Καλλιόπης Πουτούρογλου [ Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.]