του Kirby Dick
invisibl.jpg

Ο Kirby Dick αποτελεί μια από τις πιο τολμηρές φωνές στο χώρο του αμερικάνικου ντοκιμαντέρ. Στις ταινίες του, οι οποίες κινούνται περισσότερο στο χώρο της ερευνητικής δημοσιογραφίας, αποκαλύπτονται σκάνδαλα-συχνά σεξουαλικά- γύρω από θεσμούς που δύσκολα επιδέχονται κριτικής. Παράλληλα όμως καυτηριάζεται και η υποκρισία με την οποία καλύπτεται η βία που ασκούν ισχυροί οργανισμοί με μεγάλα πολιτικά ή οικονομικά συμφέροντα. Καθολική εκκλησία, κινηματογραφική βιομηχανία, ρεπουμπλικάνοι πολιτικοί ήταν οι στόχοι των τελευταίων ταινιών του. Σε αυτούς έρχεται τώρα να προστεθεί και ο αμερικανικός στρατός. Στο πολύκροτο ντοκιμαντέρ του The Invisible War ο Dick καταπιάνεται με ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα που είδαν το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ: το επιδημικό φαινόμενο των σεξουαλικών επιθέσεων στους κόλπους των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων.
Βασισμένη σε μια σειρά από συγκλονιστικές συνεντεύξεις κυρίως γυναικών που έπεσαν θύματα βιασμού κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας τους, αλλά και στην παράθεση αδιάψευστων στατιστικών στοιχείων, η ταινία αποκαλύπτει σταδιακά το μέγεθος ενός μακροχρόνιου εγκλήματος, που όσον αφορά τον αριθμό των θυμάτων του, αποκτά διαστάσεις ενός αόρατου πολέμου. Τα νούμερα είναι συντριπτικά: πάνω από το 20% των γυναικών που υπηρέτησαν στον αμερικανικό στρατό έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά, ενώ οι άντρες ντρέπονται να το ομολογήσουν εξαιτίας της ομοφοβίας. Ο Dick χρησιμοποιεί  συνεντεύξεις, αρχειακό υλικό, τηλεοπτικά βίντεο αλλά και στοιχεία του κινηματογράφου της παρατήρησης, όταν παρακολουθεί κάποιες από τις ηρωίδες του σε στιγμές καθημερινότητας. Ακολουθεί όμως μια σαφή αφηγηματική δομή: από την προπαγανδιστική ταινία επικαίρων της εισαγωγής, -ειρωνικό σχόλιο στις μαρτυρίες που ακολουθούν-, περνάει κατευθείαν με τις συνεντεύξεις του στο ίδιο το γεγονός, στο ματατραυματικό άγχος (PTSD) , στη συγκάλυψη του εγκλήματος,  στη διαμαρτυρία.
Στην πραγματικότητα το ντοκιμαντέρ προβάλλει το χρονικό ενός διπλού βιασμού. Αυτού των θυμάτων αλλά και της ίδιας της δικαιοσύνης. Η σκανδαλώδης ατιμωρησία των δραστών και η ενοχοποίηση των γυναικών που κατήγγειλαν το έγκλημα συνιστούν το πιο ενδιαφέρον σημείο της υπόθεσης. Μια τρομοκρατία η οποία ξεπερνάει κι αυτή την ίδια πράξη σωματικής βίας. Η ταινία καταγράφει επίσης, μέσα από συνεντεύξεις ειδικών, το ψυχολογικό προφίλ των βιαστών καθώς και τις γελοίες στρατηγικές αντιμετώπισης των «περιστατικών» από τον στρατιωτικό μηχανισμό. Φτηνή ρητορική ή διαφημιστικές καμπάνιες  που προσβάλλουν ή και ενοχοποιούν τα θύματα. Εστιάζει όμως περισσότερο στις ψυχολογικές διαταραχές που υφίστανται όλοι όσοι υπήρξαν θύματα βιασμού από συναδέλφους ή προϊσταμένους τους. Στα προβλήματα υγείας αλλά κυρίως στη δυσκολία τους να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή. Το στρατιωτικό σεξουαλικό τραύμα γίνεται ιδιαίτερα οδυνηρό γιατί προσκρούει στο ιδανικό της στρατιωτικής αδελφικής αλληλεγγύης,  στις αρχές της πίστης και της εθνικής υπερηφάνειας. Παίρνει γι αυτό τις διαστάσεις προδοσίας  που μαζί με τα αισθήματα φόβου και ανασφάλειας καταδιώκει για πάντα όσους το υπέστησαν. 
Στο τελευταίο μέρος του Invisible War συναντιούνται εφτά από τα θύματα σε μια από τις πιο γενναίες αγωνιστικές πράξεις , την κατάθεση συλλογικής αγωγής εναντίον του Υπουργείου Άμυνας. Πάγιο αίτημα που προβάλλει επανειλημμένα η ταινία είναι η μη ανάθεση ανάλογων υποθέσεων σε στρατιωτικούς διοικητές. Η ταινία κλείνει αναδεικνύοντας και τον ακτιβιστικό της χαρακτήρα με προτάσεις και εκκλήσεις για δράση:« Let them know they are not invisible»

της Καλλιόπης Πουτούρογλου [ Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.]