(Φωτίζεις τη νύχτα)
του Onur Ünlü
Πορτραίτο ενός χαρακτήρα διανοητικά διαταραγμένου, η ταινία είναι μια συναρπαστική στο ύφος και εσωτερική στο λόγο, άρνηση κάθε ρεαλισμού.
Κεντρικό πρόσωπο της αφήγησης είναι ο Cemale. Μένει μαζί με τον πατέρα του και εργάζεται στο οικογενειακό τους κουρείο. Μια μέρα ο Cemal κόβει τις φλέβες του. Ενώ λίγο αργότερα θα γνωρίσει τον έρωτα στο πρόσωπο μιας νεαρής κοπέλας - της Yasemin- που θα την παντρευτεί. Όμως ο συζυγικός βίος κάθε άλλο παρά ανθόσπαρτος είναι. Μελαγχολικός και εσωστρεφής, ο ήρωας έχει να αντιμετωπίσει τα φαντάσματα (και τις απειλές μιας ζωής)…
Ήδη εξ’ αρχής, η χρήση του ήχου υποβάλλει στον θεατή τη μη ρεαλιστική οπτική της ταινίας: εδώ έχουμε ένα σινεμά συγγενές του Apitchatpong Weerasethakul, όπου το μεταφυσικό στοιχείο εγκαθίσταται στο κέντρο της εικόνας, εκδιώκοντας τον κυρίαρχο ρεαλισμό. Η ταινία θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως μια υποκειμενική στο ύφος αφήγηση των πολλών και διάφορων επεισοδίων μιας ψυχικής ασθένειας, με φόντο μια ερωτική ιστορία που αναπτύσσεται.
Η αφήγηση γίνεται από την οπτική του ήρωα -και γι’ αυτό είναι ελάχιστα ρεαλιστική: οι εμμονές του ήρωα, τα πρόσωπα που αποκτούν γιγάντιες διαστάσεις, οι πιέσεις που δέχεται από όσους τον περιτριγυρίζουν –η τοπική μαφία του ποδοσφαίρου, ο γιατρός του που δακρύζει αίμα-, μικρά περιστατικά, εικόνες που μένουν στη μνήμη, συναισθήματα, άγχη, ανησυχίες.
Σ’ αυτή την ταινία τα σύνορα ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό, το υποκειμενικό και το αντικειμενικό, είναι θολά και δυσδιάκριτα: και αυτό συνιστά την γοητεία της. Η σαγηνευτική μελαγχολική –δυτικού ύφους- μουσική, που σαν μια άλλη εμμονή του ήρωα ακούγεται, δημιουργεί ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύσσεται η μαγεία της εικόνας: οι λεπτομέρειες, οι γωνίες λήψεις, με τις οποίες κινηματογραφούνται τα πρόσωπα, η κίνηση, η χρήση των ειδικών εφέ: όλα αυτά συνθέτουν το συναρπαστικό οπτικό σύνολο της ταινίας. Προκρίνοντας ένα τόνο στην αφήγηση βαθιά προσωπικό, σχεδόν υπαρξιακό, επιβάλλοντας συχνά ένα κλίμα ονειρικό, σχεδόν σουρεαλιστικό, η σκηνοθεσία δημιουργεί το κινηματογραφικό ανάλογο του λογοτεχνικού έργου του Franz Kafka τοποθετημένο στα υπέροχα κινηματογραφημένα ασπρόμαυρα τοπία της Ανατολίας.
Δημήτρης Μπάμπας