Βασισμένος στο κλασικό μυθιστόρημα «Σημειώσεις από το υπόγειο» (1864) του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, ο Zeki Demirkubuz εισέρχεται στις σκοτεινές επικράτειες της ανθρώπινης ύπαρξης. Ένας τόπος όχι τελείως ανοίκειος για τον Zeki Demirkubuz, αφού και σε προηγούμενες ταινίες του επιχειρούσε μια κάθοδο στα ερεβώδη βάθη της.
«Είμαι ένας άνθρωπος άρρωστος… Ένας κακός άνθρωπος. Άνθρωπος αποκρουστικός», το απόσπασμα του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι προσδιορίζει και το πλαίσιο στο οποίο κινείται η σκηνοθεσία. Ο τόπος της δραματικής πλοκής είναι η Άγκυρα, και στο κέντρο υπάρχει ο ήρωας καθώς προσπαθεί να συνδιαλλεχθεί με πρόσωπα και γεγονότα της καθημερινότητας του (και όχι μόνο). Είναι ένα πρόσωπο που στιγματίζεται από ένα υπαρξιακής τάξης άγχος, που βρίσκεται σε απόλυτη διάσταση τόσο με το περιβάλλον του όσο και με το στενό του περίγυρο. Κεντρικό και κομβικό επεισόδιο είναι η βράβευση ενός φίλού του λογοτέχνη: αυτό το γεγονός πυροδοτεί τον ήρωα. Ο φθόνος, η ζήλια, η ιδιοτέλεια, ο εγωκεντρισμός έρχονται στην επιφάνεια.
Η ταινία εξπρεσιονιστικής αισθητικής είναι μακριά από τις λιτές μπρεσονικές αφηγήσεις προηγούμενων ταινιών και ανοίγει ένα καινούργιο χώρο για το σκηνοθέτη της. Ο Zeki Demirkubuz αντιμετωπίζει τον ήρωα του με μαύρο χιούμορ -ο ηθοποιός που τον υποδύεται (Engin Günaydın) έχει θητεία στην κωμωδία- για να απαλύνει τους σκοτεινούς τόνους. Ότι βλέπουμε είναι μια ανθρώπινη ύπαρξη βασανισμένη, ηττημένη, έρμαιο των πιο σκοτεινών δυνάμεων της και των παθών της, στιγματισμένη από την αδυναμία να υπερβεί την κακότητα, να νικήσει τους δαίμονες της.
Δημήτρης Μπάμπας